Karşılıksız Çek Yüzde 39 Arttı

Mersin Ticaret Borsası (MTB) Başkanı Abdullah Özdemir, her hangi bir yaptırımın kalmaması nedeniyle karşılıksız çek sayısında patlama yaşandığını söyledi. Çekin itibarını kaybetmeye başladığını ve senet haline dönüştürdüğünü belirten Özdemir, karşılıksız çek yazanlara önemli yaptırımların uygulanması gerektiğini aktardı.

6273 Sayılı Yasa ile 2017 yılı sonuna kadar çeklerin vadesinden önce bankaya ibrazı yasaklandığını ve karşılıksız çek kesmeye hapis cezası verilmesinden vazgeçildiğini hatırlatan Özdemir, “2011 yılında karşılıksız çek sayısı son 10 yılın en düşük seviyesine inmişti. Bu gerçekten önemli bir başarı idi. Ancak 2012 yılı başında çıkarılan yasa ile karşılıksız çek kesmenin yaptırımsız kalmasından sonra, bir önceki yıl 594 bin olan karşılıksız çek sayısı bu yılın Kasım ayı sonu itibarı ile 824 bine ulaşmıştır. Yani yüzde 39 oranında bir artış söz konusudur. Daha da önemlisi, karşılıksız çeklerin geç de olsa geri ödenme oranı geçen yıl yüzde 69 iken, bu yılın ilk 11 ayında bu rakam yüzde 43’e gerilemiştir." dedi.

Karşılıksız çek sayısı hızla artarken, bunların vadesinden sonra bile olsa tahsilat oranlarında müthiş bir gerileme yaşandığını vurgulayan Özdemir "Bu durum piyasalarda ödeme kanallarını ciddi biçimde tıkamaktadır. İyi niyetli ve dürüst firmalar alacaklarını tahsil edemedikleri için, kendi borçlarını ödemekte zorlanmaktadır. Bundan dolayı gelecek adına endişelerimiz artmaya başlamıştır." ifadesini kullandı.

Çek veriminde bankaların sorumluluğunun artırılmasını isteyen Özdemir, karşılıksız çıkan çeklerin, çek karnesini veren bankalara göre dağılımının periyodik olarak yayınlanmaya başlamasının da bu konuda bir ilk adım olabileceğini vurguladı.

Özdemir, şöyle devam etti: "Bazı bankaların kendi müşterilerinin ödeme ve kredi geçmişlerini belgeleyecek raporlar vermek için yaptığı çalışmalar fayda getirecektir. Ayrıca, bir bankamızın başlattığı teminatlı çek uygulamasının yaygınlaşması halinde, sorunun çözümüne yardımcı olacağına inanıyoruz. Asıl yapılması gereken ise çekle iş yapan firmaların geçmiş ödeme performansları ve kredibilitelerinin objektif bir değerlendirmeye tabi tutulduktan sonra, bu bilgilerin merkezi bir sicil sistemi üzerinden isteyen firmalarla paylaşılmasıdır. Bir başka çare olarak, çekler için mali risk sigortası yaptırılması düşünülebilir. Bu maliyetli bir iştir. Karşılıksız çek sayısındaki artışın ekonomide oluşturması muhtemel maliyetler çok daha yüksek olacaktır.