Katarakt ameliyatı olurken astigmatınızdan da kurtulun

Yeditepe Üniversitesi Göz Hastalıkları Araştırma ve Uygulama Merkezi’nden Prof. Dr. Raciha Beril Küçümen, astigmat sorunu olan katarak hastalarında kullanılan Torik Göz İçi (GİL) ile hastanın her iki sorunundan kurtulabildiğini vurgulayarak “Aksi takdirde astigmatik bozukluğu düzeltmek için cerrahi sonrasında ömür boyu gözlük kullanımı veya ikinci bir operasyonla lazer refraktif düzeltmelere ihtiyaç olacaktır” diyor.
Prof. Dr. Raciha Beril Küçümen Torik Göz İçi Lensi ile ilgili sorularımızı yanıtladı.

Torik göz içi lensi nedir?

Astigmatizma, bir kırma kusurudur. Kornea adı verilen gözün ön yüzeyinin farklı eksenlerde farklı kırıcılığa sahip olmasından kaynaklanan göze giren ışığın eğrilmesine ve sapmasına neden olan net görememe halidir. Örnek vermek gerekirse normal kornea, top gibi tam yuvarlaksa astigmatlı kornea oval, Amerikan futbolundaki top gibidir. Torik göz içi lensi katarakt ameliyatı olacak hastalarda eğer varsa korneal astigmatizmayı da düzeltebilen yüksek teknoloji ürünü bir göz içi merceğidir. Torik GİL ile katarakt ameliyatı yapılırken hastalarda eğer varsa, 0,75 ile 4.50 dioptriye kadar olan astigmatizma düzeltilebilmektedir.

Hangi hastalara uygulanır?

Dünyada en sık yapılan operasyonlardan biri olan katarakt cerrahisinde, neredeyse 3 hastadan 1’inde 1 dioptri veya üzerinde astigmat bulunmaktadır. Katarakt ameliyatı yapılırken hastada şayet korneadan kaynaklanan astigmat kusuru varsa Torik GİL takılarak düzeltilebilmektedir. Ayrıca uygun gözlerde uzak, orta mesafe ve yakını düzelten trifokal GİL kısa bir süre öncesine kadar astigmatlı gözlere uygulanamıyordu. Artık Trifokal Torik GİL ile hastalarımızın kırma kusurlarını büyük oranda düzeltebiliyoruz ve gözlük bağımlılıklarını ortadan kaldırıyoruz.

Nasıl uygulanır?

Ameliyattan yarım saat önce biyomikroskopta hasta oturur pozisyonda iken gözde horizontal 0-180 derece steril bir kalem ile işaretlenir. Daha sonra ameliyathanede mikroskop altında Torik GİL aksına üçüncü bir işaret konur. Katarakt ameliyatı tamamlandıktan sonra kartuşa yüklenmiş olan GİL enjektör yardımıyla 2,2 milimetre tünel kesisinden göz içine takılabilmektedir. Kapsül içine yerleştirilir. Burada hassas olan durum kapsül bütünlüğünün simetrik ve bozulmamış olması, GİL üzerindeki aks işareti ile daha önce yaptığımız işaretin aynı hizaya getirilmesi ve ameliyat sırasında kullandığımız viskoelastik denilen jelin tamamen temizlenmesidir. Diğer aşamalar klasik bir katarakt ameliyatı ile aynıdır. Şunu da vurgulamak isterim GİL yerleştirdiğimiz kapsül 5-15 mikron kalınlığında çok ince bir zardır ve çok hassas işlemler yapılmaktadır yani yaptığımız ameliyat ve hiçbir surette basit ve kolay değildir. Ancak hastamız ağrı duymayacak ve rahatsız olmayacak şekilde ameliyat organize edilir, yönetilir.

Torik GİL gereken hastalar var mıdır?

Düzensiz korneal astigmatizma, korneada leke, nedbe mevcudiyeti, geçirilmiş laser refraktif cerrahi, psödoexfoliasyon hastalığı, mercek bağlarında ve kapsülde zafiyet, yırtık gibi durumlarda uygulanamaz.

Torik GİL’e alternatif uygulamalar var mıdır?

Cerrahi sırasında korneaya yapılan kesiler bir miktar astigmatı düzeltebilir. Fakat bunların sonuçları genellikle çok iyi öngörülemez ve geçicidir. Kişiye özel tedavi ve eşlik eden problemleri tek cerrahide çözmek her zaman hasta için daha avantajlıdır. Aksi takdirde astigmatik bozukluğu düzeltmek için cerrahi sonrasında ömür boyu gözlük kullanımı veya ikinci bir operasyonla lazer refraktif düzeltmelere ihtiyaç olacaktır.

Torik GİL uygulamasının diğer lenslere göre avantajları nelerdir?

Uzak görüşte gözlüksüz daha net görüş sağlar, gözlük ihtiyacını azaltır. Yakın görüşte de avantaj sağlar.

Kontrendikasyonu var mıdır? Varsa nedir?

Düzensiz astigmatı olan kornea şekil bozukluğu olan olgularda örneğin keratokonus, kornea nedbe ve lekelerin varlığında kontrendikedir. Bir de mercek kapsülünün ve/veya bağlarının zayıf olduğu olgularda örneğin psödoeksfoliasyon veya travmatik subluksasyonlu olgularda kontrendikedir.

Torik göz içi lensi Türkiye ve dünyada ne kadar süredir uygulanıyor?

Dünyada yaklaşık 10 yıldır uygulanmaktadır. Türkiye’de yaklaşık 9 -10 sene önce uygulamalara başlandı.

Hasta istatistiklerine bakıldığında uygulamanın güvenirliği ve etkinliği ile ilgili neler söyleyebilirsiniz?

Yüzde 90-95 oranında istenilen sonuçlara ulaşılırken, çok özel bir durum olmadıkça, bu oranın dışında kalan hastalarda geriye kalabilen küçük bir astigmat gündelik hayatı zorlayacak seviyelerde değildir.
10.Torik göz içi lensi uygulanan hastalar, uygulama öncesinde ve sonrasında nelere dikkat etmelidir?
Katarakt ameliyatı geçiren bütün hastaların dikkat ettiği hususlara dikkat etmelidir. Özetleyecek olursak ameliyat sonrası hijyen, su ve toz kaçmamasına dikkat etme, damlaları düzgün kullanma, gözü kaşımamaya ve bastırmamaya özen gösterme enfeksiyonlardan korunma ve kontrollere zamanında gitmek gibi. İlk günlerde merceğin göz içinde dönmesini kaymasını önlemek amacıyla kaşımama ve bastırmamaya özen göstermek Torik GİL takılan hastalarda daha önemli bir husustur.

Torik GİL Takılacak hastalara neler önerirsiniz?

Katarakt ameliyatı günümüzde kısa süren basit bir ameliyat olarak lanse edilmektedir. Oysaki detay içeren, hassas ve incelikleri olan ileri teknoloji ile birlikte yüksek cerrahi tecrübe gerektiren bir operasyondur. Ameliyat öncesinde hastanın kullandığı ilaçlar, kataraktın türü, evresi, göz bebeğinin büyüyüp büyümediği, başka göz hastalıkları örneğin kornea yapısını bozan ve hücre sayısını azaltan hastalıklar, göz tansiyonu, sarı nokta hastalığı gibi hastalıkların bulunması, laser ameliyatı geçirmiş olmak gibi birçok hastalık ve durum ameliyatın başarısını etkiler. Ameliyat hazırlık aşamasında ileri tetkikler yapılarak hastanın göz yapısına en uygun yapay göz içi mercek ölçümlerinin ve seçiminin yapılması gerekir. Bu ölçümler, kornea tabakasını incelenmesini içeren topografi ve speküler mikroskopi, sarı noktayı inceleyen optik koherens tomografi gibi ileri tetkik yöntemlerini de içermelidir. Ayrıca hastanın genel sağlık durumu ameliyat öncesinde değerlendirilmelidir ki başarılı sonuçlar alınsın, komplikasyon oranı azalsın. Bu ameliyatı olmaları gereken hasta ve hasta yakınlarına mesajım, ameliyatı aceleye getirmemeleri ve ameliyat planlanmasının belirtilen hususlara dikkat edilerek yapılmasıdır.