Kayhan: Sağlam inşaat için mimar ile inşaat mühendisi arasındaki danışma artmalı

Pamukkale Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Haydar Kayhan,Türkiye’de inşaat yapım uygulamasında, mimari tasarımcı olan mimarlar ile taşıyıcı sistem tasarımcısı olan inşaat mühendisleri arasındaki danışmanın artırılması gerektiğini belirtti. Kayhan, depreme dayanıklı yapı tasarımının, mimari tasarım aşamasında başladığını ifade ederek, depremlerde hasar gören yapıların hasar nedenlerinin bazen doğrudan doğruya mimari tasarım ile bağlantılı olabildiğini kaydetti.

Erciş Belediyesi tarafından, Halk Eğitim Merkezi konferans salonunda düzenlenen ‘Depremlerde Gözlenen Hasarlar ve Yapıların Güçlendirilmesi’ konulu konferansa katılan Erciş Belediye Başkanı Zülfikar Arapoğlu, “23.10.2011 Tarihinde yaşadığımız 7.2 büyüklüğündeki deprem, ilçemize çok büyük yaralar açmış ve yapılarımızın yıkılması, ağır hasarlar alması, bizlerin ne kadar sağlıklı ve ne kadar imara uygun binalar yaptığımızı gözler önüne dökmüştür. Yapılaşmanın insan hayatı için büyük önem arz ettiğini belirten Arapoğlu, “Erciş Belediyesi olarak, bizler ilçemizde yapılan ve yapılacak olan tüm yapılarda deprem yönetmeliğini uygulamaktayız. Buna dayanarak ilçemizde dayanıksız, kaçak, ruhsatsız ve gecekondu gibi yapı yapma konusunda kesinlikle taviz vermeyeceğiz. İlçemiz, birinci derece deprem kuşağı üzerindedir. Bu meyanda, bizler de üzerimize düşen tüm sorumlulukları harfiyyen yerine getirmeye gayret edeceğiz.” dedi.

Programa katılan Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Haydar Kayhan da Erciş’in 23.10.2011 tarihinde yaşadığı 7.2 büyüklüğündeki depremle bir kez daha deprem riski olan bölgeler arasında yer aldığını, maalesef acı gerçeklerle gözler önüne döküldüğünü söyledi. Kayhan, şunları ifade etti:

"Hemen her deprem sonunda yapılan incelemelerde, hasar gören yapılarda gözlenen yetersizlikler, mimari ve taşıyıcı sistem tasarımı yetersiz, işçilik ve beton dayanımları yetersiz, donatı detayları hatalı ya da yetersiz, imalat aşamasındaki denetimsizlik gibi konular irdelenmektedir. Dolayısıyla bina tasarımından bina üretimine kadar bütün uygulamaların kaliteli ve denetimli olması gerekmektedir. Depreme dayanıklı yapı, düzenli, sorun yaratmayacak bir taşıyıcı sistem oluşturulmasına olanak sağlayacak biçimde, ancak uzmanların işbirliği ile tasarlanabilir.

Türkiye’de yapım uygulamasında, mimari tasarımın mimarların, taşıyıcı sistem tasarımının da inşaat mühendislerinin ilgi alanı olması kabul edilmiştir. Ancak, bu iki meslek disiplini arasında, mimari tasarım aşamasında karşılıklı danışma çok sınırlıdır. Oysa depreme dayanıklı yapı tasarımı daha mimari tasarım aşamasında başlamaktadır. Depremlerde hasar gören yapıların hasar nedenleri bazen doğrudan doğruya mimari tasarım ile bağlantılı olmaktadır. Mimarların, daha mimari tasarım aşamasında deprem etkilerini düşünmeleri ve tasarımı ona göre yapmaları önemlidir. Ya da inşaat mühendisinin, mimari tasarımı da etkileyecek ve değişmesine yol açacak önerilerinin, deprem bilinci ile değerlendirilmesi gerekmektedir. Taşıyıcı sistem seçimi, öncelikle mimari tasarım ile ilgilidir. Bu noktada, depreme dayanıklı yapı tasarımının sadece yapı mühendisi tarafından değil, mimar ile yapı mühendisinin hatta diğer meslek disiplinlerinin de ortak çabası ile gerçekleşebileceğini söylemek yerindedir. İçerisinde oturulacak binanın, boyasından, penceresinden ve dış görünümünden daha önemlisi, binanın nasıl projelendirilip nasıl imal edildiği hususudur. Çünkü can güvenliğimiz buna bağlıdır. Depreme dayanıklı ya da dayanıksız bina, deprem anında ortaya çıkar. Fakat bizim binaları deprem olmadan önce seçmemiz gerekir. Depreme dayanıklı binaya 30-40 yılda bir sadece 40 saniyeliğine ihtiyacımız olur. O anda sağlam bir binada olmanın koşulu, şimdiden gerekli önlemleri almaktır.”

Doç. Dr. Kayhan, binalarda güçlendirme konularında da davetlilere ayrıntılı bilgi verdi. Konuşmanın sonunda katılımcıların sorularını da cevaplayan Kayhan, Erciş Belediyesi'nin böyle önemli konularda insanları aydınlatmak için düzenlemiş olduğu konferansların çok yayarlı geçtiğini ifade ederek, özellikle belediye başkanına teşekkür etti.