Kayısı çekirdeği kabuğundan aktif karbon üretecek fabrika faaliyete başlamadan sipariş aldı

ORHAN YOLDAŞ - Uzay teknolojisinden, elektrik ve elektronik endüstrisine, cep telefonlarından klima filtrelerine kadar 2 bin farklı alanda kullanılan aktif karbonun kayısı çekirdeği kabuğundan üretilmesi amacıyla Malatya'da kurulan fabrika, faaliyete geçmeden yurt dışından sipariş almaya başladı.

İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümünden Doç. Dr. Yunus Önal ile yabancı bir yatırımcının girişimiyle Malatya 3. Organize Sanayi Bölgesi'nde kurulan fabrikanın 2021'de faaliyete geçmesi planlanıyor.

Doç. Dr. Önal, AA muhabirine, 30 yıldır aktif karbon üretimi üzerine çalışma yürüttüğünü, kayısı çekirdeği kabuğunun aktif karbonun ham maddelerinden biri olduğunu belirtti.

Dünyada geçen yıl 4,1 milyon ton aktif karbon kullanıldığını, 1 milyon tonun yalnızca Çin tarafından tüketildiğini anlatan Önal, bu ülkenin 650 bin ton üretim gerçekleştirdiğini geri kalanını ise ithal ettiğini anlattı.

Türkiye'nin aktif karbonda ham madde zengini olduğunu ancak bunları yeterince üretime dönüştüremediğini dile getiren Önal, "Çin bambu ve linyit, Hindistan ise Hindistan cevizi kabuğundan yapıyor, külü yüksek, kalitede sıkıntı var. Kozmetikte ve diş fırçalarında aktif karbon kullanılmaya başlandı çünkü müthiş bir talep var. Gelecekte yeni nesil elektrikli araçlarda enerji depolamada aktif karbon en önemli kaynak olacak." dedi.

Türkiye'den aktif karbon ve muadilleri için yılda yaklaşık 70 milyon doların yurt dışına çıktığını vurgulayan Önal, "Aktif karbon tek başına 2 bin farklı alanda kullanılan önemli bir malzeme. Üretemediğimiz için ithal ediyoruz, Türkiye'de aktif karbonla ilgili yan sanayi gelişmiyor ve istihdam yaratamıyoruz, ithalatı kesemiyoruz. Aktif karbon üretildiğinde yüzlerce farklı ham madde tesisi kurulacak, yurt dışına bağımlılığımız bitecek." ifadelerini kullandı.

- Kayısı çekirdeği kabuğundan aktif karbon üretimi

Malatya'nın dünyaca ünlü kayısısının çekirdek kabuğunun aktif karbon üretiminde çok etkili olduğuna dikkati çeken Önal, şöyle konuştu:

"Kayısı çekirdeği kabuğu, en kaliteli aktif karbonun üretildiği tek ham madde. Malatya'da bu üründen aktif karbon üretmek amacıyla fabrika kurduk. Yabancı bir şirketle üretim yapacağız. Haziran 2021'de fabrikanın faaliyete geçmesi planlanıyor. Kayısı çekirdeği kabuğundan üreteceğimiz yıllık 3 bin ton aktif karbonun hepsi yurt dışında bir altın madeninde kullanılacak. Bilindiği üzere evlerde kullanılan klimalardan tutun, su arıtmasına, her türlü arıtmada, şeker fabrikalarında, atık su arıtmada aktif karbon olmazsa olmazımızdır. Aktif karbonun yerine kullanacağımız alternatif ürünümüz yok. Aktif karbon bu tür ortamlardaki kirlilikleri tutuyor, bize temizleyip veriyor.

Malatya dışında iki ilimizde daha aktif karbon fabrikasının kurulma aşaması bitti. Bunun dışında 4-5 holding aktif karbon üretimiyle ilgileniyor. 1-2 yıl içerisinde Türkiye'de belki 10 tane aktif karbon üreten tesis kurulmuş olacak. Türkiye'nin 70 milyon dolarlık ihtiyacını belki 10 fabrika kaldırır ama 1 milyon ton üretelim, çünkü küresel açık çok fazla. Şu an küresel açık yaklaşık 2 milyon ton. Yağ endüstrisinin kullandığı aktif karbonun kilogramı 3-5 dolar, su arıtmada kullanılan 2 dolar civarında. Elektrik elektronik endüstrisinde, uzay teknolojisinde, kapasitör yapımında kullandığımız aktif karbonun kilosu da 50 dolar."

Türkiye'de ham maddesi bulunan ancak üretilmeyen ürünlerin imalatı için hükümetin destek kalemleri verdiğini ifade eden Önal, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank'a teşekkür etti.