Kayısı'da Şarka Hastalığı Adım Adım Yaklaşıyor

Özellikle sert çekirdekli meyvelerde görülen ve kayısıyı da tehdit eden şarka virüsü hastalığının adım adım Malatya’ya yaklaştığı bildirilip, önlem alınması istendi.

Malatya Kayısı Araştırma İstasyonu Müdür Yardımcılığı görevimden ayrılıp Kayseri Erciyes Üniversitesi Ziraat Fakültesi'nde öğretim üyesi olarak görev alan Kayseri Erciyes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Yrd. Doç. Dr. Kadir Ugurtan Yılmaz, yaptığı yazılı açıklamada, “Malatya gündemine sık sık gelmeye başlayan bir konu olan Şarka Hastalığı yurt dışında adı Plum Pox Virüsü olarak bilinen etmenin meydana getirdiği bir hastalık. Şu ana kadar Malatya ve civarında rastlanmadı. Ancak Avrupa'da kayısı bahçelerinde önemli kalite kayıplarına sebep olduğundan, oluşturduğu ekonomik zarar bilimsel makalelerle birlikte literatüre bile geçti. Ülkemizde de başta Bulgaristan sınırında görülmeye başlandı, sonra Ankara'da ev bahçelerinde yaygınlaştığı bildirildi. Şimdilerde ise Malatya sınırına kadar ulaştı” ifadelerini kullandı.

“Dünyanın üçüncü en önemli kayısı koleksiyon bahçesini koruyan ve kayısı konusunda birçok araştırmanın yapıldığı Kayısı Araştırma İstasyonu arazisi Malatya Belediyesi'ne devredildi. Malatya Belediyesi bu araziye hayvanat bahçesi, mesire alanı, sosyal tesisler vb. yatırımlar yapmayı istiyor. Oysa BİLSAM (Bilgi Yolu Eğitim Kültür ve Sosyal Araştırmalar Merkezi) bu kurumun Malatya için stratejik kurumlar arasında olduğunu hazırladığı bir raporla bildirmişti. Neyse ki şimdiki Belediye Başkanı Ahmet Çakır ve ekibi bu duruma sağduyulu ve aklıselim yaklaşıyor ve istasyonun çalışmalarını engellemiyor. İstasyon da bu konuda hem yönetimiyle hem de çalışanlarıyla önemli işlere imza atmaya devam ediyor” diyen Yılmaz, daha sonra özetle şunları belirtti:

“Bünyesinde Kayısı Araştırma ve Uygulama Merkezi'ni bulunduran İnönü Üniversitesi, Başkanlığını Malatya Valisi'nin yaptığı Malatya Kayısı Araştırma Geliştirme ve Tanıtma Vakfı, mesleki STK'larla kayısı ile ilgili tüm sivil toplum kuruluşları ve ne yazık ki Malatya halkı, Kayısı Araştırma İstasyonu arazisi ile ilgili bu tasarrufa hiç tepki vermedi. Malatya'da sadece bir tek Ziraat Mühendisleri Odası Malatya Şubesi bu duruma tepki gösterdi. Bu noktada en üzücü tutumu İnönü Üniversitesi sergiledi. İstasyon'un Malatya için ne kadar önemli olduğu bilindiği halde kayısı konusunda uzman, ünlü isimlerden bile bu bilim yuvası hakkında tek bir muhalif ses bile çıkmadı. Bu durum çok manidardı ve bence tam bir akıl tutulması olmalı. Burada da neyse ki Malatya basını kurumun en büyük destekçisi oldu ve olmaya da devam ediyor. Malatya basını bu haliyle Malatya'ya en büyük hizmeti yapar konumda, ama şimdilik kimse bunun farkında değil. Ama bir gün olacaklar.

İnönü Üniversitesi'ne bağlı Ziraat Fakültesi'nin kurulması, Kayısı Araştırma İstasyonu'nun varlığı ile beraber çok önemli bir adım olmasına rağmen, fakülte Battalgazi'de meslek yüksek okullarının arasında, bünyesinde sadece tek bölüm olan Bahçe Bitkileri Bölümü ile ayakta durmaya çalışıyor. Orada da bir doçent, bir de yardımcı doçent öğretim üyesi, iki araştırma görevlisi ve vekil bir dekan ile sadece eğitim vermeye çalışan fakülte ileriye dönük sorun çözecek bilimsel bir niteliğe kavuşmaktan çok uzak duruyor. Oysa ülkemizdeki ziraat fakültelerinin yaklaşık on bölümden oluştuğu ve her bir bölümün ziraat mühendisi eğitiminde ve bilimsel çalışmaların yapılmasında önemli yeri olduğu göz önüne alındığında Malatya'daki fakültenin durumu daha da kötü görünüyor. Fakültenin ana kampusa alınıp diğer bölümlerin açılmasıyla güçlendirilmesi ve araştırma faaliyetlerine acilen yönlendirilmesi gerekiyor. Geliştirilmesi gereken fakülte Kayısı Araştırma İstasyonu ile birlikte hareket ederek hızla sorunlara çözüm arayışı içine girmelidir. Şu an başka üniversitelerde olan hiçbir öğretim üyesi mevcut konumundan dolayı fakülteye gelip hizmet vermek istemiyor, istese bile büyük tereddütler içindeler. Çünkü dışarıdaki fakültelerden Malatya'ya teknik konuda hizmet etmek çok daha kolay ve etkili.

Kısacası Şarka bizi epey zorlayacak bir hastalık olacak, bunun en belirgin özelliği Avrupa'da taze meyve sebze ihracatını elinde tutan İspanyolların, 2009 ve 2010 yıllarında birer yıl arayla Malatya'yı iki kez ziyaret etmeleri. İspanyollar ellerindeki sofralık kayısı piyasasını kaybetmemek için şimdilik Şarka'nın sorun teşkil etmediği Malatya kayısılarına gözlerini diktiler. İleriki zamanlarda İspanyol tüccarları Malatya'da görürsek hiç şaşırmayalım. Avrupa'yı yerle bir eden Şarka'ya karşı Malatya şimdilik Avrupa'nın alternatifi, ancak Şarka bu alternatifin kapısına çoktan dayandı bile. O yüzden siz duymasanız bile tehlike çanları Malatya için çalıyor ve Şarka adım adım yaklaşıyor.”