"Kayısının başkenti"nde üreticiler yeni sezona mutlu giriyor

ORHAN YOLDAŞ - Dünya kuru kayısı üretiminin yüzde 85'inin yapıldığı Malatya'da, üreticiler yeni hasat sezonuna fiyatlardaki istikrarlı artışla girmenin mutluluğunu yaşıyor.

Malatya Ticaret Borsası verilerine göre, yılın ilk 4 aylık döneminde kuru kayısı ihracatından ülke ekonomisine 100 milyon dolarlık girdi sağlandı.

Avrupa Birliği nezdinde coğrafi işaret tescili alınan üçüncü ürün olan Malatya kayısısında kuru kayısı fiyatları yeni sezona istikrarlı fiyatlarla giriyor.

Malatya Ticaret Borsası Başkanı Ramazan Özcan, AA muhabirine, geçmiş yıllarda istikrarsız piyasanın kayısı üreticilerini olumsuz etkilediğini söyledi.

Kuru Kayısı Lisanslı Depo'nun geçen yıl faaliyete geçmesi ve Toprak Mahsuller Ofisi'nin (TMO) kuru kayısı alımı yapmasıyla sektöre istikrarın geldiğini hatırlatan Özcan, şöyle devam etti:

"Üreticiye ciddi anlamda güven geldi. Bu güven üreticiyi kaliteli üretim ve ürünü sahiplenme konusunda ciddi anlamda bilinçlendirdi. 2019'dan bu yana istikrarlı sıkı bir yükselme politikasıyla şu an kuru kayısı ihracatına devam ediliyor. Bu yıl hasat dönemimiz yaklaştı. İstikrarlı piyasalar, ülke ve kent ekonomisi ve üretici açısından çok önemli. Üretici artık kuru kayısıda en önemli aktörün devlet olduğunu ve oluşabilecek olumsuz şartlara müdahale edecek TMO ile lisanslı deponun bulunduğunun farkında. Şu an kayısıda istikrarlı ve sıkı bir yükseliş görüyoruz."

Kentte farklı tarihlerde yaşanan zirai donların rekolteyi etkilediğine dikkati çeken Özcan, "İhracata yetecek kadar kuru kayısı üretimini gerçekleştirmeyi umut ediyoruz. İlkbahar geç donları, tozlaşma döneminde yaşanan problemler bunlar kayısı rekoltesini etkileyen faktörler. Biz üreticiler ve bütün paydaşlar olarak, dünyanın kuru kayısı damak tadını bozmamaya ve onların bu ürünü tüketebilecek her türlü şartları oluşturarak, mücadele etmeye devam edeceğiz." diye konuştu.

- "Kayısı üretimini her yıl artırmamız gerekiyor"

Üreticilerin sulama suyu ile enerji giderleri konusunda sıkıntı yaşadığını anlatan Özcan, "Bölgede inşa edilen baraj sularını bu alanda daha aktif hale getirmeliyiz. Kayısı üretimini her yıl arttırmamız gerekiyor. Üretimi arttırmak için mevcut sulanabilir arazileri arttırarak, kayısı fidanı dikilmesini teşvik edip, üreticiyi bilgilendirmemiz lazım çünkü her yıl gerek ilkbahar geç donları gerekse fizyolojik diye adlandırdığımız sebeplerden dolayı kuru kayısı rekoltesinde geri gediyoruz. Rekoltedeki bu gerileme ilerde büyük bir sıkıntıya sebep verecektir." dedi.

Ramazan Özcan, kuru kayısı fiyatlarının istikrarlı yükselişini sürdürdüğüne dikkati çekerek, "Geçmiş yıllarda daha çok kuru kayısı fiyatlarında gelen mahsule göre düşüş başlıyordu. Bu yıl tam tersine haziran ayı başında kuru kayısı fiyatlarında bir yükseliş seyri görüyoruz. Şu an ihracat rakamlarında 1,5 dolarlık artış söz konusu. Bir önceki sezon ortalaması (kilogramda) 2,40 dolarken şu an 4 dolara ihracat yapabilecek noktaya geldik." değerlendirmesinde bulundu.

- "Fiyatlarda çok memnunuz"

Battalgazi ilçesi Karatepe Mahallesi'nde çiftçilik yapan Ramazan Karataş ise TMO'nun geçen sezon alım yapmasının heyecan ve mutluluk verici olduğunu söyledi.

Kuru kayısı fiyatlarının sürekli yükselişte olmasında TMO'nun da etkisi bulunduğunu, artan fiyatların hem ülke ekonomisine döviz kazandırdığını hem de üreticiyi kalkındırdığını anlatan Karataş, şunları kaydetti:

"Çok şükür bir istikrar oluştu ancak bu istikrarın devam etmesi için Cumhurbaşkanımızın talimatıyla TMO'nun bu yıl da taban fiyat açıklamasını istiyoruz. TMO geçen yıl kuru kayısı taban fiyatını 21 lira olarak açıklamıştı, şu an kilogramı 28 liraya kadar satılmakta, biz TMO'nun yeni bir fiyat açıklamasını bekliyoruz. Çiftçiler olarak fiyatlardan çok memnunuz ancak bizim sulama suyumuz çok pahalıya mal oluyor. Karakaya Baraj Gölü'nden 6,5 kilometrelik suluma hattı çekmiştik, suyun 1 saatine yaklaşık 200 lira (elektrik bedeli) ödüyoruz ancak 50-60 kök kayısı sulayabiliyoruz. Bunun çözümü için Şilan Barajı'nın yapılması gerekiyor. Bu baraj inşa edilirse 60-70 bin dönüme hitap edebilecek su var. Burada geniş araziler var, en küçük arazi yaklaşık 30 dönüm, 100-150 dönümlük araziler var."