Kayıt Dışı Ekonomi İle Mücadele Eylem Planı

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, "Kayıt dışı işçi çalıştıranlar ile vergi kaçakçılığı suçu işlemeleri sebebiyle haklarında mahkemece hüküm verilmiş olanları kamu ihalelerinden men edeceğiz" dedi.Bakan Şimşek, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı konferans salonunda düzenlenen basın toplantısında "Kayıt dışı Ekonomi ile Mücadele Eylem Planı"nı açıkladı. Kayıt dışı ekonominin insani boyutuna işaret eden Şimşek, "Yıllarca çalışıyorsunuz fakat kayıt dışı çalıştığınız için hayatınızın sonraki evresinde primleriniz ödenmediği için bir mağduriyet söz konusu oluyor. Yani vatandaşlarımızın sosyal güvenlik hizmetlerinden yoksun bırakılması çok ciddi bir sosyal problem. Mutlaka önümüzdeki dönemde bu anlamda kayıt dışılıkla mücadele çok öncelikli olacak. Kayıt dışı istihdama bizim izin vermemiz mümkün değil" dedi."Kayıt dışılık aslında bir haksız rekabet, aslında 77 milyonun hakkını hukukunu gasp ederek bir avantaj sağlamak" diyen Şimşek, "Ama aynı zamanda o sektörde çalışan diğer firmalarla diğer mükelleflerle haksız bir kazanç elde etmenin yanında bir rekabet gücü kazanma. Ama gerçek böyle olmuyor. Kayıt dışı kaldığınız zaman sizin mali tablolarınız gerçeği yansıtmıyor. Bunun içinde size kimse finansman sağlamıyor. Finansmana erişmeniz için şahsi teminat göstermeniz lazım" ifadelerini kullandı."KAYIT DIŞI ÇALIŞAN YERLERDE ASLINDA TÜKETİCİ DE MAĞDUR EDİLİYOR"Türkiye’de kurulan birçok firmanın 5 yıla ulaşamadan yok olup gittiğini, kurumsallaşamadığını belirten Şimşek, "Kayıt dışı çalışan yerlerde aslında tüketici de mağdur ediliyor. Tüketici de maalesef sorun yaşıyor. Kayıt dışılıktan kazanan kimse yok, ülke kaybediyor, herkes kaybediyor. Kayıt dışılıkla mücadele ne Maliye Bakanlığı’nın tekelinde ne de 15 sorumlu kuruluşun yapabileceğidir. Aslında kayıt dışılıkla topyekun bir mücadeledir. Bütün toplumun bu konuda üzerine düşeni yapması gerekiyor" dedi.AK Parti iktidarları döneminde "kayıt dışılıkla mücadele"nin öncelikli alanlar arasında yer aldığını belirten Şimşek, 2008-2010 dönemi için bir eylem planı uygulandığını, daha sonra ise 2011-2013 döneminin kapsayan bir eylem planı hazırlandığını ve çok önemli başarılar katedildiğini dile getirdi. 2011-2013 döneminde hazırlanan 5 amaç belirlendiğini ve bu kapsamda uygulamaya konulacak 47 eylem oluşturulduğunu hatırlatan Şimşek, "Bugün itibarıyla eylem planında yer alan 47 eylemin 42’sini gerçekleştirdik, 5’ine yönelik çalışmalar devam ediyor. Bazıları süreklilik arz ettiği için bazıları ise çalışmalar öngörüldüğü sürede bitirilemediği için devam ediyor. Büyük oranda başarı söz konusu" dedi."MEVZUAT YETERSİZ, KABUL EDİYORUM"Kayıt dışılık konusunda hükümetin mevzuat değişikliğiyle işe başladığını anlatan Şimşek, "Son yıllara baktığınız zaman Kurumlar Vergisi’nin yeniden yazıldığını, transfer fiyatlaması gibi karmaşık bir konunun anlaşılır bir çerçeveye oturtulduğunu, yeni bir Türk Ticaret Kanunu çıkartıldığını, hatta geçen sene yeni bir Katma Değer Vergisi Tebliği ama tebliğ deyip geçmeyin, 123 diğer mevzuatın bir araya getirilerek oluşturulan bir tebliğ. Biz bütün bunları yaptık ama mevzuatla işimiz bitmiş değil, bunu kabul ediyorum. Mevzuatta daha katedeceğimiz mesafe var. Mevzuatın basitleştirilmesi ve uygulama maliyetlerinin daha aşağıya çekilmesi noktasında daha yapacağımız çok şey var. O anlamda yeterli değil. Nitekim yeni Gelir Vergisi Kanun Tasarısı Meclis’te, Vergi Usul Kanunu üzerindeki çalışmalarımız devam ediyor. Yine Damga Vergisi Kanunu, Harçlar Kanunu’nu gözden geçiriyoruz. Dolayısıyla önümüzdeki dönemde de mevzuatla ilgili çalışmalarımız devam edecek" açıklamasında bulundu."VERGİ ORANLARINI DÜŞÜRDÜK"Vergi oranlarının 2002 yılında yüksek olduğunu hatırlatan Şimşek, "Biz birçok alanda vergi oranlarını aşağıya çektik. Gelir Vergisi’nde biz oranları düşürdük. Artık ’Gelir Vergisi oranları çok yüksek onun için kayıt dışı istihdam var’ demek artık makul bir gerekçe değil. Bizim Gelir Vergisi oranlarımız oldukça düşük. Kurumlar Vergisi oranlarını yüzde 30’dan yüzde 20’ye düşürdük" diye konuştu.Bakan Şimşek, tekstil, turizm ve pek çok temel alanda KDV’yi yüzde 18’de yüzde 8’de düşürdüklerine dikkat çekti.MEVZUATI İYİLEŞTİRMEDEKİ AMAÇ"Amacımız vergiyi tabana yaymak, bunun için de kayıt dışılıkla mücadele edeceğiz" diyen Şimşek, "Bu mücadelenin önemli ayaklarından bir tanesi gönüllü uyumu artırmak, vergi uyum maliyetlerini aşağıya çekmek, vergi uyumunda niyeti olanlara her türlüğü kolaylığı sağlamak. Bu anlamda da biz ciddi bir şekilde teknolojiye yatırım yaptık. Yani bir anlamda bir elektronik maliye sistemini oturttuk. Bugün elektronik beyanname sistemiyle beyannamelerin yüzde 99’undan fazlası elektronik ortamda alınıyor. Yani evinizde, işyerinizde bir takım formları doldurup gönderebiliyorsunuz. Ödemeleri artık elektronik yapabiliyorsunuz. Yine evinizden Motorlu Taşıtlar Vergisi veya diğer vergileri ödeyebilirsiniz. Gerekirse vatandaşın evine gidiyoruz, onlar adına dolduruyoruz, onlar adına gönderiyoruz. Beyannameleri önceden hazırlıyoruz, sadece okeylemek kalıyor. Yine elektronik denetim de önemli alanlardan bir tanesi. Sonuç olarak teknolojiyi sonuna kadar kullanıyoruz, kullanmaya da devam edeceğiz. Amacımız bunların maliyetlerini düşürmek, vatandaşımızın hayatını kolaylaştırmak" ifadelerini kullandı."EYLEM PLANININ YARISINI 2015 SONUNDA TAMAMLAYACAĞIZ"Bakan Şimşek, "Kayıt dışı Ekonomi ile Mücadele Eylem Planı"nın yarısını 2015 yılı sonunda tamamlayacaklarını açıkladı. Şimşek, "Kayıt dışılıkla mücadele o kadar önemli bir alan ki 2017’lere, 2018’lere ulaşmadan yapalım dedik" dedi."Kayıt dışı Ekonomi ile Mücadele Eylem Planı"nın içeriğini de açıklayan Şimşek, "Vergilendirme kapasitesini ölçmemiz lazım. Kayıt dışı istihdamın boyutunu, yol açtığı sorunları, yarattığı etkileri analiz edeceğiz. Bunlar toplumla paylaşacağız" şeklinde konuştu.Bakan Şimşek, şunları kaydetti:"Gönüllü uyumu için gönüllü uyumu etkileyen faktörleri analiz edeceğiz. Mükelleflerimizin hak ve yükümlülükleri için rehber ve interaktif yazılımlar hazırlayacağız. Yani bu konuda Maliye Bakanlığı sadece denetleyen, tahsilatı, takibi yapan değil aslında yol gösteren, rehberlik yapan, danışmanlık veren bakanlık olacağız. Bunu da teknoloji yoluyla yapacağız. Vergi tahsilatını, hizmet kalitesini artırmak amacıyla belirli yerlere ödeme terminalleri kuracağız. Yani bankalara nasıl ki müşterilere hizmet vermek içi ATM’ler kuruyorsa biz de öyle yapacağız. Vatandaşın hayatını kolaylaştırmak için birçok yere vergi ödeme terminalleri kuracağız. Kayıt dışı çalışanların Sosyal Güvenlik Sistemi’yle kavranmasına yönelik düzenlemeler yapacağız. Akaryakıt sektörü önemli bir sektör. Bu her zaman kayıt dışılıkla mücadele önemli bir yer tutuyor. Niye, vergi yükü yüksek. Onun için orada kayıt dışılık biraz daha cazip. Dolayısıyla bizim bu konularda bütün alanları kavramamız, açıkları kapatmamız lazım. Petrol ve LPG lisans sahiplerinin hak ve yükümlülüklerine ilişkin düzenlemeler yapacağız. Akaryakıt satış bilgilerini anlık olarak takip edebilecek merkezi bir sistemi hayata geçireceğiz. Akaryakıt ve LPG taşımacılığında kullanılan kara ve deniz taşıtları ile boru hatlarında taşınan ürünün yükleme yerinden teslim mahalline kadar takibine imkan sağlayacak bir sistem hazırlayacağız. Başından sonuna kadar bu sistem takip altında olacak ve bilgi akışı olacak. Yine eylem planı kapsamında gümrüklerle ilgili bir takım tedbirler alacağız. Gümrük kapıları ve iç gümrükleri modernize edecek ve bunları bilgi işlem, fiziki yapılanma, teknik donanım ve hukuki altyapılarını gözden geçireceğiz, yenileceğiz. Belki Gümrük Bakanımız açıklamıştır, biz bu sene bütçeye ilave para koyduk ve özellikle TIR’ların bir bütün olarak bir şekilde elektronik olarak kapıdan bir bütün olarak incelenmesine imkan sağlayan ciddi bir yatırım için kaynak ayırdık. Eskiden yılda birkaç tane alabiliyorlardı biz ’siz ne kadar alabiliyorsanız kaynak verelim’ dedik. Hatta daha fazla talep ederlerse daha da çok yardımcı olacağız. Dolayısıyla tüm kapılardan geçen her türlü kargonun denetlenmesi için her türlü işlemi yapacağız. Dahilde İşleme Rejimi’ni gözden geçirileceğiz ve kontrol süreçlerini daha etkin hale getireceğiz. Elektronik ticaretin kayıt altına alınması ve nakil ekonomisiyle mücadele konusunda da birçok adım atacağız. İnternet ortamında ticaret yapan gerçek ve tüzel kişiler var. Bunların bütün faaliyetlerin kavranmasına yönelik düzenlemeleri gözden geçireceğiz, denetimlerimizi artıracağız. Reklamın bir kısmı elektronik ortamlarda. Artık elektronik ticaret olduğu gibi elektronik reklam var. İnternet ve özellikle sosyal medya üzerinden yapılan reklam faaliyetlerinin vergilendirilmesine yönelik denetim, hukuki ve teknik altyapıyı oluşturarak takip edeceğiz. Nakit ekonomisi ile mücadele edeceğiz. Bu kapsamda banka kartları ve benzeri ödeme araçlarının kullanımı yaygınlaştıracağız."DENETİM VE CAYDIRICILIKLAR ARTIRILACAKKayıt dışılıkta mücadelede gönüllü uyumun artırılması, denetim kapasitelerinin artırılması ve yaptırımların caydırıcı hale getirilmesinin önemine dikkat çeken Şimşek, "Denetimde yeni husus. Gelir İdaresi Sistemi’nde Elektronik Yoklama Sistemi’ni hayata geçirecek ve denetimlerde etkinliği artıracağız. Şu anda yoklamalar bizim çalışanlarımız vasıtasıyla yerinde yapılıyor. Bunu artık elektronik ortama taşıyacağız. Hem yaptırımları hem denetimleri daha etkili hale getireceğiz" dedi.Bakan Şimşek, şöyle devam etti:"İstanbul’da olduğu gibi tüm illerimizde elektronik ücret taşıma sistemine geçeceğiz. Bu hem toplu taşımacılar açısında hem de kayıt dışılıkla mücadele de önemli bir adım. Kayıt dışı işçi çalıştıranlar ile vergi kaçakçılığı suçu işlemeleri sebebiyle haklarında mahkemece hüküm verilmiş olanları, kamu ihalelerinden men edeceğiz. Tarımsal destek uygulamalarına ilişkin vergi düzeninin sağlıklı bir şekilde işlemesi için borsa tescil işlemlerine yönelik otomasyon sistemlerinin daha etkin kullanılmasını sağlayacağız. Kayıt dışılıkla mücadelenin başarıya ulaşması için toplumun bütün kesimlerinin katılması gerekiyor. Bunun için vatandaşların farkındalığının artırılması gerekiyor. Bu da bizim en önemli hedeflerimizden birisi. Bunu hayata geçirmek için bir takım eylemleri uygulamaya koyacağız. Kayıt dışılıkla mücadelede toplumun tüm kesimlerinin katılımını sağlamak için çalışmalar yapacağız. İşçi-işveren ve diğer sosyal tarafların kayıt dışı istihdam konusunda bilinçlendirilmesini ve farkındalıklarının artırılmasını sağlayacağız. Vergi ve sosyal güvenlik bilincini geliştirmek amacıyla görsel medyada yer alan programlardan faydalanacağız. Bu çerçevede sinema, dizi yapımcıları ve senaristlerle bir araya gelerek kayıt dışılık konusunun yapımlarda işlenmesini sağlayacağız. Bu konuda ben sanat dünyasından büyük destek bekliyorum. Çünkü gerçekten en iyi farkındalığı artıracak kanallardan bir tanesi budur. Gençlik kampları ve gençlik merkezlerinde vergi bilinci ve sosyal güvenlik konularında üniversite öğrencilerine yönelik eğitimlerimiz var. Bu alanı daha da genişleteceğiz. Veri paylaşımı da çok önemli bir alan. Yani bugüne kadar kurumlara arası veri paylaşımı teknik ve hukuki nedenlerle istenilen düzeyde sağlanamıyor. Eylem planımızda kamu kurum ve kuruluşlarının veri paylaşımının geliştirilmesiyle ilgili eylemlere de yer veriyoruz. Bu çerçevede kurumlar arası veri paylaşımın kapasitesini artıracak ve bu verilerin çapraz kontrollere de imkan verecek şekilde paylaşımını sağlayacağız. Kayıt Dışılık Ekonominin Azaltılması Programı Eylem Planı izleme ve değerlendirme süreci nasıl olacak. Bu konularda nasıl ilerleme sağlıyoruz yani 3 yılın sonunu mu bekleyeceğiz. Hayır. Bu tür eylem planlarının uygulanmasında başarının en önemli koşullarından bir tanesi İzleme ve Değerlendirme Kurulları’nın olması. Kayıt dışı ekonominin azaltılmasına ilişkin programın uygulanmasında bizim ilerleme raporlarını sunmamız ve incelememiz gerekiyor."Bakan Şimşek, kayıt dışılıkla mücadelenin dinamik ve dar çerçevede görülmemesi gereken bir süreç olduğunu belirtti.