'Kene' ısırığına karşı 'ölü virüs' aşısı

ANKARA (İHA) - Türkiye'de son 3 yılda 60 kişinin ölümüne neden olan Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığının tedavisi için aşı çalışmalarına hız verildi.

Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzısıhha Merkezi 'ölü virüs' aşısı üzerinde laboratuar incelemelerini sürdürüyor. Hıfzısıhha kenelere karşı aşı çalışmasını hızlandırdı. Dünyada hastalığa karşı geliştirilmiş bir aşı bulunmuyor. Aşının en ucuz ve en sağlam tedavi yöntemlerinden biri olduğunu belirten Refik Saydam Hıfzısıhha Merkezi Başkanı Doç. Dr. Mustafa Ertek, "Aşının çeşitli fazlardan geçmesi gerekiyor. Arkadaşlarımız çalışmalarını sürdürüyor" dedi.

KKKA Bilimsel Kurulu olarak sık sık bir araya geldiklerini aktaran Ertek, kene popilisyanu artışlarında yaban domuzlarının çoğalmasının da etkili olduğunu dile getirdi. Kırım Kongo'nun farklı bölgelere yayıldığını da belirten Ertek, "Hayvan ticaretinde nakliye öncesi kene kontrolü ve ilaçlama hastalığın başka şehirlere taşınmasını önler" çağrısında bulundu.

Kene ısırmaları sonucu KKKA şüphesiyle hastanelere başvuran vatandaş sayısı her geçen gün artıyor. Çevre illerden Kene ısırığı sonucu Ankara Numune Hastanesine kaldırılan hastaların tedavileri sürerken, hastalıkların testlerini yapan Refik Saydam Hıfzısıhha Merkezi Başkanlığı'ndan gelen müjdeli bir haber sevindirdi. Kenelerle mücadele konusunda Zaman'a değerlendirmeler yapan Refik Saydam Hıfzısıhha Merkezi Başkanı Doç. Dr. Mustafa Ertek, Kırım Kongo'nun tedavisi için dünyada henüz aşı bulunmadığını söyledi. Ertek, Hıfzısıhha olarak aşı üretimi için çalıştıklarını belirterek, uzun soluklu çalışmaya ihtiyaç olduğunu dile getirdi. "Hastalığın iyileştirilmesi zor olduğu için vatandaşın kenelere maruz kalmasının önüne geçmeliyiz" diyen Ertek, kenelerin beslenme dönemi olan bahar ve yaz aylarında özel dikkat gerektiğini ifade etti. Kene popülasyonunun yoğun olduğu otlak, çalılık alanlar ve ırmak vadilerinde patikaların tercih edilmesi gerektiğini vurgulayan Başkan Ertek, "Keneler otlara ve çalılara tırmanarak kan emecekleri canlıları orada beklerler. Bu alanlara girilecekse açık renk elbiseler giyilmelidir" ifadelerini kullandı.

Kenelerin kollara ve bacaklara tutunmasını önlemek için uzun kollu tişört giyilmesinin önemine dikkat çeken Ertek, pantolonların paçalarının botların veya çorapların içine sokulması uyarısında bulundu. Pikniklerin ardından vücut yüzeyinin kene kontrolünden geçirilmesinin hastalığı önlemek için büyük önem taşıdığını kaydeden Ertek, kenenin vücuttan uzaklaştırılmasında ince uçlu pens veya cımbız kullanılmasını istedi. Başkan Ertek, kenenin vücudunun patlatılmamasını vurgulayarak, kene uzaklaştırıldıktan sonra ısırma bölgesinin dezenfekte edilmesini ve ellerin sabunla iyice yıkanması çağrısı yaptı. Kene popilasyonundaki artışı çeşitli sebeplere bağlayan Ertek, "Küresel ısınma, yaban domuzu sayısının çoğalması kenelerin artmasında önemli bir etken. Domuzlar kenelerin bir yerden bir yere taşınmasına sebep oluyor" diye konuştu.

Başkan Ertek, büyük ve küçükbaş hayvanların nakliyesi öncesinde ilaçlama yapılmasının hastalığın şehirlerarası dolaşmasını engelleyeceğini aktardı.3 yılda 60 kişi kene ısırması sonucu öldü. Kene ısırığı vaka ve ölüm sayısının yıllara göre dağılım şöyle:

"2002 yılında 17 vaka, 2003 yılında 133 vaka 6 ölü, 2004 yılında 249 vaka 13 ölü, 2005 yılında 266 vaka 13 ölü, 2006 yılında 438 vaka 27 ölü, 2007 yılında 70 vaka 1 ölü. KKKA hastalığı en son 5 Mayıs 2007 tarihinde ölüme sebebiyet verdi. Çorum Ortaköy'de yaşayan 41 yaşındaki bir kişi, KKKA ön teşhisiyle Çorum'dan Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesine sevk edildi. Talihsiz vatandaş, tedavi gördüğü hastanede yapılan müdahalelere rağmen hayatını kaybetti. Sağlık Bakanlığı, söz konusu kişiye ait numunelerin ilk laboratuar analizlerinin negatif yani KKKA hastalığına rastlanmadığını ancak vefatından hemen önce alınan numunelerin tetkikinde ise KKKA ateşi olduğunun laboratuar testleriyle de doğrulandığını açıkladı. Bakanlığın KKKA hastalığı ile ilgili açıkladığı rakamlar ise oldukça farklı. Bakanlığın yaptığı yazılı açıklamada, 2007 yılında 99 KKKA şüpheli kişinin sağlık kuruluşlarına başvurduğunu, bunlardan 31'inin laboratuar testleri ile KKKA teşhisi konulduğunu belirterek, geçen yıl aynı dönemde ise 137 başvuru olduğunu ve bunlardan 94'ünün KKKA olduğunun doğrulandığını kaydetti.

SAĞLIK BAKANLIĞI'NDAN KENE UYARISI

Öte yandan Sağlık Bakanlığı, Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi'nin bazı illerin kırsalında yaşayan vatandaşlarda görülen ve etkeni virüs olan bir enfeksiyon hastalığı olduğunu ifade ederek, insanlara hastalık özellikle virüsle enfekte kenelerin ısırması veya keneyle temas sonucu bulaştığını kaydetti. Bakanlık, KKKA hastalığıyla ilgili şu bilgileri verdi:

"Hayvanlarda herhangi bir belirti göstermeden seyreden KKKA, insanlarda ise ani başlayan ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, kırıklık, halsizlik ve belirgin iştahsızlık gibi belirtilerle başlamaktadır. Ayrıca hastalarda bulantı, kusma, karın ağrısı ve ishal gibi şikayetler de görülebilirken, daha sonra bu belirtilere vücudun muhtelif yerlerinde görülen kanamalar da eşlik edebilir. Hastalığın tedavisinde kullanılabilecek etkinliği bilimsel olarak kanıtlanmış spesifik bir ilaç ile yan etkileri tolere edilebilir
ve uygulanabilir bir aşı da bulunmadığından hastalıkla mücadelede kişisel korunma önlemlerinin alınması büyük önem taşımaktadır. Bu sebeple, KKKA'dan korunmak için vatandaşlarımızın aşağıda ifade edilen bir takım önlemleri almaları icap etmektedir."

Sağlık Bakanlığı kene ısırığından korumak için şu uyarılarda bulundu:

"- Kırsal alan ziyaretlerinde mümkün olduğunca kapalı ve açık renkli kıyafetler giyinin,
- Kırsal alanlara gittiğinizde vücudun açıkta kalan kısımlarına böcek kovucu ilaçlar sürün,
- Vücudunuzu sık sık kene yönünden kontrol edin, kene varsa en kısa sürede bir cımbız veya pens yardımıyla keneyi deriye tutunduğu yerden tutularak çıkarın,
- Kenenin çıkarıldığı yere alkol veya tentürdiyot sürün,
- Vücuda tutunmuş keneleri kesinlikle patlatmayın, öldürmeyin,
- Vücuttan uzaklaştırılan keneleri çamaşır suyu, alkol veya insektisit içine atarak öldürün,
- Keneleri vücuttan uzaklaştırmak amacıyla eter, kolonya ve gaz yağı dökmek gibi yöntemlere başvurmayın,
- Kene ile temastan sonra kendinizi 10 gün süreyle takip edin ve ani başlayan ateş, baş ağrısı, bulantı, kusma, ishal gibi belirtilerin olması halinde en yakın sağlık kuruşuna müracaat edin,
- İnsanların ve hayvanların kanlarına korunmasız temas etmeyin,
- Çiftlik hayvanlarını kenelere karşı ilaçlayın."