Kerkük nerede? Kerkük'ün stratejik konumu ve Kerkük'ün önemi

Kerkük nerede sorusu, Irak güvenlik güçlerinin duyurduğu operasyon sonrasında daha sık soruluyor. Kerkük'te 21 saattir süren çatışmalar sonucunda Irak hükümetinin Kerkük'ü kontrol ettiği söylenirken bu esnada Kerkük'ün stratejik konumu, Kerkük'ün tarihi önemi ve Kerkük'ün Türkiye için önemi daha fazla merak ediliyor. 25 Eylül referandumu sonrası Kerkük'e yönelik bir operasyonun başlatılacağı belirtilmişti ve 16 Ekim sabahı itibariyle çatışmalar başladı. Irak ordusunca yapılan açıklamada, K1 hava üssünün Peşmerge’den alındığı aktarıldı.

Ayrıca Baba Gürgür ve Bai Hassan petrol sahalarının da ele geçirildiği kaydedildi. Açıklamada, Kuzey Gaz Şirketi (NGC) gaz tesisi ve gaz rafinerisi ile bir elektrik santrali ve polis merkezinde de kontrolün sağlandığı duyuruldu. Tarklan yerleşimi ve Baiji bölgesiyle buradaki iki kontrol noktasının da Irak ordusu kontrolünde olduğu aktarıldı.

KERKÜK NEREDE? TÜRKİYE İÇİN ÖNEMİ NEDİR? KERKÜK'ÜN TARİHİ ve STRATEJİK KONUMU

Kerkük, Irak'taki Kerkük ilinin başkenti olan şehirdir. Ülkenin başkenti Bağdat'ın 236 km kuzeyinde, Erbil'in 83 km güneyinde, Musul'un 149 km güneydoğusunda, Süleymaniye'nin 97 km batısında, Tikrit'in 116 km kuzeydoğusunda yer almaktadır. Günümüzde şehrin büyük çoğunluğu Kürtler, Araplar ve Türkmenler'den oluşmaktadır.

Eski Asur başkenti Arrapha bölgesinde yer alan Kerkük, 5000 yıllık harabeleri üzerinde, Khasa nehri yanında yer alır. Arrapha, MÖ 10 ve 11. yüzyıllarda Asurlular döneminde çok büyük bir öneme kavuşmuştur. Stratejik ve coğrafik önemi nedeniyle şehir, üç imparatorluk için adeta bir savaş meydanıydı; Asur imparatorluğu, Babil ve Med imparatorlukları, ki hepsi şehri belirli zamanlarda yönetmişler. Kerkük çok geniş bir şekilde yayılmış ve karışmış bir nüfusa sahiptir. Osmanlı döneminde şehir merkezi çoğunluğunu Türkler oluşturuyordu, Kürtler de taşranın çoğunluğunu oluşturuyordu. Şehir özellikle 20. yy'da daha dramatik değişimler deneyimlemiştir. Tarihi olarak, şehir her zaman Kürtler ve Türkmenler tarafından kültürel bir başkent olarak atfedildi. 2010'da Irak Kültür Bakanlığı tarafından Irak kültürünün başkenti olarak isimlendirildi. Şehirde günümüzde etnik kökeni Kürt, Türkmen, Arap ve belirli ölçüde Süryani olan insanlar yaşamaktadır.

KERKÜK'ÜN ÖNEMİ: STRATEJİK ve TARİHİ ÖNEMİ

Kerkük, Irak’taki Kerkük ilinin başkenti olan şehirdir. Ülkenin başkenti Bağdat’ın 236 km kuzeyinde, Erbil’in 83 km güneyinde, Musul’un 149 km güneydoğusunda, Süleymaniye’nin 97 km batısında, Tikrit’in 116 km kuzeydoğusunda yer almaktadır. Günümüzde şehrin büyük çoğunluğu Kürtler, Araplar ve Türkmenler’den oluşmaktadır. Eski Asur başkenti Arrapha bölgesinde yer alan Kerkük, 5000 yıllık harabeleri üzerinde, Khasa nehri yanında yer alır. Arrapha, MÖ 10 ve 11. yüzyıllarda Asurlular döneminde çok büyük bir öneme kavuşmuştur. Stratejik ve coğrafik önemi nedeniyle şehir, üç imparatorluk için adeta bir savaş meydanıydı; Asur imparatorluğu, Babil ve Med imparatorlukları, ki hepsi şehri belirli zamanlarda yönetmiştirler.

Kerkük çok geniş bir şekilde yayılmış ve karışmış bir nüfusa sahiptir. Osmanlı döneminde şehir merkezi çoğunluğunu Türkler oluşturuyordu, Kürtler de taşranın çoğunluğunu oluşturuyordu.Şehir özellikle 20. yy’da daha dramatik değişimler deneyimlemiştir. Kürtler, Türkmenler ve Araplar bu bölgeye dair sahiplik iddialarında bulunmakta ve iddialarını destekleyecek tarihi bilgi ve verilere sahip olmaktadırlar.

Tarihi olarak, şehir her zaman Kürtler ve Türkmenler tarafından kültürel bir başkent olarak atfedildi. 2010’da Irak Kültür Bakanlığı tarafından Irak kültürünün başkenti olarak isimlendirildi.

Şehirde günümüzde etnik kökeni Kürt, Türkmen, Arap ve belirli ölçüde Süryani olan insanlar yaşamaktadır.
Irak'ın en zengin petrol yataklarından bir kısmı Kerkük'te bulunuyor. Büyük bir ekonomik gücü elinde tutan Kerkük, Irak'taki petrol üretiminin yaklaşık yüzde 40'ını sağlıyor. Günde 600 bin varil petrol üreten K. Irak'ın petrol üretiminin 250 bin varili Kerkük vilayetindeki petrol arazilerinden gidiyor.

2003 yılından bu yana demografik yapısında büyük değişimin yaşandığı ve 14 yıl içerisinde sistematik göç sonucu nüfusunun çoğunluğunu Kürtlerin oluşturmaya başladığı kentte, Türkmenler ve Araplar da yaşıyor. Tüm grupların üzerinde hak talep ettiği Kerkük, farklı etnik yapısı nedeniyle Irak'ta statüsü tartışmalı kentler arasında yer alıyor. Irak'ta ABD işgali sonrası yazılan anayasa, Kerkük'ün statüsüne ilişkin kararın 2007 yılında yapılacak bir referandumla alınmasını öngörüyordu. Ancak bu referandum, 10 yıldır düzenlenmedi. Kerkük vilayet seçimleri de 2005 yılından bu yana yapılmıyor. 41 sandalyeli yerel mecliste şu an 24 koltuk, K. Irak'taki etkili siyasi aktörler olan KDP ve KYB'li üyelerinin elinde bulunuyor. Bu nedenle vilayet meclisi, referanduma katılma ve resmi dairelere IKBY'nin bayrağının asılması gibi merkezi yönetimin tepkisini çeken kararları kolaylıkla çıkarabilmişti. Özetle, bir çok grubu bünyesinde barındıran Kerkük'te yaşanacak bir çatışmanın, Irak ve bölge için ciddi sonuçları olmasından endişe ediliyor. IKBY Başbakanı Neçirvan Barzani bu endişeyi dile getirirken "savaş" uyarısı yaptı. "Erbil ve Bağdat arasında bir savaş, IŞİD'in tekrar güç kazanmasını sağlar" diyen Barzani, olası bir savaşın hem Irak hem de tüm bölge için direk ve ağır sonuçları olacağını söyledi.