Kervan yollarından modern yollara geçişin tanığı: "Komesli Hanı"

FIRAT ÖZDEMİR - Tarihte yolcuların konaklama merkezi olan, ticaretin gelişmesine büyük katkı sağlayan kervansarayların Anadolu'daki en büyük örneklerinden olan ve bugün de ayakta kalmayı başaran Erzurum'daki Komesli Hanı, ziyaretçilerini cezbediyor.

Tarihi kervan yollarından modern bölünmüş yollara geçişin simgesi olarak dikkati çeken Anadolu'daki asırlık hanlar, tarihin izlerine tanıklık ediyor.

Saltuklu ve Osmanlı dönemlerinin en önemli ticaret güzergahlarından İpek Yolu'nun önemli durakları arasında yer alan ve bir zamanlar kervanların uzun yolculukların ardından dinlenme ve konaklama için tercih ettiği Yakutiye ilçesindeki Ali Paşa Mahallesi'nde bulunan tarihi Komesli Hanı, bugünlerde ziyaretçilerin iş ve yaşam yorgunluklarını atarak güzel vakit geçirdiği kafe olarak hizmet veriyor.

- Antika eşyalar da sergileniyor

İnsanların çay ve kahvesini içerek günün yorgunluğunu atarak güzel vakit geçirme imkanı bulduğu handa, ahşap ürünler, ev gereçleri, tarım aletleri gibi birçok antika eşya da sergileniyor.

Hanın işletmecisi Cem Akmehmetoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Rize'nin Komes yerleşkesinden Erzurum'a gelen ailenin hanı 1800'lü yıllarda inşa ettiğini söyledi.

Hanın alt katında dükkan üst katında ise konaklama için odaların yer aldığını ifade eden Akmehmetoğlu, "Handa, 'Baltahane' adı ile antika eşyaların alım-satımı ve kafe olarak hizmet veriyoruz. Dedem ve babam Fatih Akmehmetoğlu'nun yaklaşık 70 yıl biriktirdiği antika eşya ve tarihi Komesli Han'ı insanlara göstererek, tarihi aktarıyoruz." dedi.

- "Canlandırarak gün ışığına çıkardık"

Akmehmetoğlu, insanların asırlar öncesinde günlük yaşamında kullandığı araç ve gereçleri tarihi hanla bütünleştirip sergilediklerini belirterek, böylece yapının kapılarının ziyaretçilere açıldığını dile getirdi.

Hanın daha önce harabe olduğunu ve depo olarak kullanıldığını anımsatan Akmehmetoğlu, şöyle konuştu:

"İnsanlar hanı ticaret yapmak, kendilerinin ve hayvanlarının dinlenmesi için kullanmıştır. Biz de bu düşünceyle 'han geçmişte olduğu gibi bugün neden olmasın' dediğimiz bir proje içerisine girildi. Hanın içerisinde dinlenme yerleri yapıldı. Etnoğrafya Müzesi tarzında insanlara görsel amaçlı ürünler sunuldu. Amacımız insanların hanın içerisinde tarihi yaşamaları, atalarının kullandığı eşya ve özelliklerini görmeleridir. Yani han kafe ve müze olarak hizmet veriyor. Han insanların girmeye korktuğu mekandı. Erzurum'daki hanlardan birini canlandırarak gün ışığına çıkardık."

- "Han, atmosferine uygun hale getirildi"

Ziyaretçilerin hanın içerisinde tarih yolculuğa çıktığını vurgulayan Akmehmetoğlu, burayı geçmişteki gibi insanların sürekli kullanabileceği aktif bir mekan hale getirdiklerini aktardı.

İnsanların handa çay ve kahvesini içerek güzel vakit geçirdiğini anlatan Akmehmetoğlu, "Hana giren bir insan 200 yıl önce ne yaşanmışsa, hangi kapta yemek yenmişse görüyor, öğreniyor ve gelecek nesillere aktarılması sağlanıyor. Asırlar önce bu han nasıl aktifse günümüzde de atmosferine uygun hale getirildi." diye konuştu.

Ziyaretçilerden Adem Kılıç da Komesli Han'ın mimarisi, kırlangıç tavanı ve tarihi atmosferi ile ziyaretçi ve müşterilerini tarihin derinliklerine götürdüğünü belirtti.

İnsanların geçmişte hanın harabe olması nedeniyle içeri girmede tereddüt yaşadığını dile getiren Kılıç, "Han şimdi çok güzel bir mekan haline geldi. Geçmişte insanlar at üstünde günlerce süren yolculuğun ardından buraya gelince odalarda yorgunluklarını atıyorlardı. Biz de çalışma hayatımızdaki yorgunluğu bu duvarların arasında atmaya çalışıyoruz. Yüzyıllar öncesinde bu tarihi yerde aynı duyguları tadıyoruz." ifadelerini kullandı.