Kestane balının faydaları nelerdir? Nasıl tüketilir? Hangi rahatsızlıklara iyi gelir?

Bal çeşitleri arasında kestane balı önemli bir yere sahiptir. Kestane balı yaz aylarının gelmesinin ardından arıların kestane ağaçlarından topladıkları polenler ve nektarlardan elde ettikleri bir bal çeşididir. Bu bal kestane ağacının çan şeklindeki beyaz ve pembe çiçeklerinden toplanır. Arılar en geç ilkbahar sonlarında veya yaz başlarında 12-18 gün boyunca çiçek açan kestane ağaçlarını sık sık ziyaret ederler. Bu sebeple diğer bal çeşitlerine oranla daha zor ve az miktarlarda üretilebilmektedir.

Dış görünüş olarak kahverengiden siyaha, bazen kehribar tonlarına kadar değişen koyu renkli bir görünüme sahiptir. Yapısındaki şeker, amino asitle birlikte özellikle demir, bakır, manganez miktarlarının fazla olması, kestane balının renginin koyu kahverengi görünmesinde etkili olduğu bilinmektedir. Tadı aşırı tatlı olmamakla beraber kısmen acıdır. Kestane ağacının koyu ve keskin aroması ağızda uzun süre kalıcı olur. Tatlı bal sevmeyenler tarafından daha çok tercih edilir. Kestane balının tadı üretildiği coğrafi konuma, iklime ve hava koşullarına bağlı olarak farklılık gösterebilir.

Fransa, İsviçre ve Türkiye gibi ülkelerin yaylalarında yetişen ve tatlı kestane olarak bilinen (castanea sativa) ağaçlarının çiçek nektarlarından elde edilir. Ayrıca İtalya, Avusturya ve Yunanistan Avrupa'daki önemli kestane balı üreten ülkelerdir. Kestane ağaçları ülkemizin Akdeniz, Ege, Marmara ve Karadeniz Bölgelerinde bulunur. Özellikle Doğu Karadeniz Bölgesi illerinden Kastamonu, Rize, Artvin ve Hopa, İnebolu ve Borçka ilçeleri doğal bitki örtülerinden dolayı kestane balı üretiminde büyük öneme sahiptir.

Kestane Balının Kalorisi ve Besin Değeri

Miktar: 100 gram

Kalori (cal): 305

Yağ (g): 0

Karbonhidrat (g): 81

Şeker (g): 76.2

Protein (g): 0

Kestane Balının Faydaları

Kestane balı başta C vitamini olmak üzere B1, B2, B6 ve E vitaminleriyle birlikte insan sağlığı için önemli minerallerden olan potasyum, kalsiyum, fosfor, manganez, demir, sodyum içerir. Bu açıdan oldukça besleyici profile sahip zengin bir besin kaynağıdır. Kestane balında sadece koyu renkli ballarda bulunan amino asitlerden tirosin ve triptofan bulunmaktadır. Ayrıca çoktan aza doğru riboflavin, niasin, prolin, lisin, glutamik asit, histidin, arjinin, reonin ve valin gibi birçok önemli amino asit de yapısında bulunur.

Kestane balı neye iyi gelir? Kas ağrılarına, ağız içi yaralarına, bademcik iltihabı ve boğaz ağrılarına, baş dönmesine, bel ağrılarına, kalp çarpıntısına, sedef hastalığına, ülsere, romatizmaya, damarlarda biriken kolesterolün eritilmesine ve kabızlığa iyi gelir. Ayrıca cilt lekelerinin giderilmesine, kemikleri kuvvetlendirmeye, hazmı kolaylaştırmaya, cinsel gücü arttırmaya, gözleri güçlendirmeye, iştah açmaya ve kanın temizlenmesine büyük oranda yardımcı olur. Astım, bronşit, nefes darlığı ve öksürük gibi solunum yolları enfeksiyonlarının iyileşmesinde etkili olduğu da görülmüştür. Kıvamlı yapısıyla mide ve boğazda koruyucu bir tabaka oluşturarak yatıştırıcı bir etki gösterir.

1. Doğal bir antibakteriyel görevi görür

Kestane balı yapısında barındırdığı antimikrobiyal hidrojen peroksit sayesinde antibakteriyel özelliğe sahiptir. Bununla birlikte düşük nem oranlı yapısı ve yoğun kıvamı antibakteriyel özelliğini kuvvetlendirir. Yapılan araştırmalarda E. coli, staphylococus gibi bakterilerin ve candida albicans gibi mantarların oluşmasını ve büyümesini engellediği görülmüştür. Vücudun bakteriyel yükünü azaltması sayesinde yaraların iyileşme sürecini önemli ölçüde hızlandırır.

2. Bağışıklık sistemini güçlendirir

Yapısında yüksek oranda polen içeren kestane balı bu sayede bağışıklık sistemini güçlendirir. Bu polenler kestane çiçeklerinin içerisinde yoğun oranda bulunur ve bal arısı nektar toplarken üzerine bağladığı polenleri kendisiyle birlikte kovana taşır. Balın üretimi ve peteklere doldurulması esnasında dolaylı olarak balın bir parçası haline gelir. Polenler, vücuttaki beyaz kan hücrelerini üreten organların daha çalışmasını sağlayan besinleri içerir. Beyaz kan hücrelerinin sayıca artması savunma mekanizmasını güçlendirir.

3. Anti-inflamatuar etkisi vardır

Kestane balının içeriğindeki antioksidan polifenoller ve bazı bileşenler anti-inflamatuar etki göstermesini sağlar. Bu sayede boğaz ağrısı, ülser, karaciğer hastalıkları ve akne gibi iltihapları azaltıcı etki gösterir, iyileşme sürecinin kısalmasına yardımcı olur.

4. Cildi gençleştirir

Kestane balı cilt bakımında mucizevi bir etkiye sahiptir. Cilde doğrudan uygulandığında sıkılaştırır, daha taze ve genç bir görünüm kazandırır. Yüz maskesi olarak uygulandığında cildi yumuşatır, pürüzsüzleştirir, gözeneklerin açılmasına yardımcı olur. Antibakteriyel özellikleriyle cillteki bakterilen azalmasına yardımcı olurken, akne gibi iltihaplı problemin ortaya çıkmasını engeller.

5. Çok güçlü bir antioksidandır

Çeşitli bal türlerinin antioksidan kapasitesinin karşılaştırıldığı bazı çalışmalarda kestane balının üst sıralarda olduğu görüldü. Yüksek seviyede antioksidan içermesinin sebebi ise yapısındaki fenolik asitlerin fazlalığı. Vücudu güneş ışınları, duman, böcek ilaçları, metabolik süreçler gibi etkenlerin ortaya çıkardığı serbest radikallerin zararları etkilerinden korur.

6. Enerji deposudur

Kestane balının içerdiği yüksek orandaki fruktoz vücudun ihtiyaç duyduğu enerjiyi rahatlıkla karşılar. Spor yapan ve yüksek tempoda çalışan kişiler kestane balını tükettiklerinde gün içinde daha enerjik olduklarını ve daha az yorulduklarını görebilirler.

Kestane Balı Nasıl Tüketilir?

Kestane balı ne kadar yenmeli? Kestane balının ölçü olarak günlük 1 yemek kaşığı veya 2 tatlı kaşığı kullanılması uygundur. Bu ölçünün üzerine çıkılmaması sağlık için idealdir. İdeal ölçüler aşıldığında üzücü sonuçlarla karşılaşılabilir.

• Tat olarak kısmen acı olan kestane balının tadından hoşlanmayan fakat besleyiciliğinden yararlanmak isteyen ve kestane balı nasıl tüketilmeli diye düşünen kişiler kendilerine tatlı yiyeceklerle birlikte bir karışım hazırlayabilirler. Ancak balın yoğun, keskin ve aromatik tadından hoşlananlar doğrudan veya ekmeğin üzerine sürerek tüketebilirler.
• Birçok beslenme uzmanı beyaz şekerin tatlı zehir olduğundan bahsediyor. Bu nedenle beyaz şeker yerine kestane balı iyi bir alternatif. Bitki çaylarına, siyah çaya, süte doğal tatlandırıcı olarak eklendiğinde beyaz şekerin zararlı etkilerinden uzak durulabilir. Bunun yanında şeker kullanmadan yapılan tatlıların üzerine damlatılarak hem daha lezzetli hem de daha besleyici tatlılar elde edilebilir.

Çocuğa Kestane Balı Verilir mi?

1 yaşından küçük çocuklara ve polen alerjisi olan çocuklara verilmesi sakıncalıdır.

Kestane Balının Zararları

• Günde 1-2 kaşıktan fazla tüketilen kestane balının yan etkileri kişiden kişiye farklılık göstermekle birlikte genel olarak terleme, baş dönmesi, mide bulantısı, halsizlik gibi sorunlara yol açabilir. Kestane balı zehirlenmesi de gene aşırı tüketimi halinde ortaya çıkan bir durumdur.
• Kestane balı alerji yapar mı? Polen ve bal arısı enzimlerine alerjisi olan kişilerin diğer ballardan olduğu gibi kestane balından da uzak durması gerekir. Hayati tehlike içeren alerjik reaksiyonları tetiklemesi oldukça muhtemeldir. Bala alerjisi olan bünyelerinde aşırı tüketiminde kestane balı öldürür mü sorusu ne yazık ki evet olarak cevaplanır.