Kıbrıs Harekâtı ne zaman oldu? İşte Kıbrıs Harekâtının önemi...
Kıbrıs Harekatı, kod adıyla “Atilla Hareketi”, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde bilinen ismiyle “Kıbrıs Barış Harekatı”, 1974 yılında Başbakan Bülent Ecevit’in liderliğinde başlamıştır. Türk Silahlı Kuvvetleri; (TSK) Rumların, Kıbrıslı Türklere karşı uyguladıkları baskı ve zulmü bitirmek ve barışı sağlamak için düzenlediği bir barış harekatı olarak gerçekleştirilmiştir. Kıbrıs Harekatı, Yunanistan’da ilhakı önlemiş ve Kıbrıs Türklerini güvence altına almıştır.
1963 yılında gerçekleşen ve “Kanlı Noel” olarak adlandırılan katliamda, yüzlerce Kıbrıs Türkü bir gecede katledilmiştir. Artan saldırılara ise Türkiye kayıtsız kalmamış ve Kıbrıs’a müdahale etmiştir. Mustafa Kemal Atatürk’ün “Bu ada bizim için çok önemlidir!” dediği tarihten 40 yıl sonra, Başbakan Bülent Ecevit önderliğinde Kıbrıs Harekatını başlatmıştır. Bu harekat hem Kıbrıs Türklerini hem de Rumları özgürlüklerine kavuşturmuştur.
KIBRIS HAREKATI NE ZAMAN OLDU?
Kıbrıs Barış Harekatı'na zemin hazırlayan gelişmeler 1959'da başladı. Türkiye, İngiltere ve Yunanistan'ın 1959'da imzaladığı Zürih ve Londra anlaşmalarıyla bu ülkelerin garantörlüğünde Türk ve Rum halklarının eşitliğine dayalı Kıbrıs Cumhuriyeti kuruldu.
Rumlara ait silahlı gruplarca 1963'ten itibaren gerçekleştirilen saldırılar sonucu Kıbrıs Türkleri, ülke yönetiminden baskı ve zulümle uzaklaştırıldı. Adayı Yunanistan'a bağlama hedefine ulaşmak isteyen Rumların yürüttükleri saldırılar ve ambargolar 1963-1974 yılları arasında artarak devam etti.
EOKA-B liderlerinden Nikos Sampson, Yunanistan'da iktidarda bulunan cuntanın desteğiyle gerçekleştirdiği darbeyle 15 Temmuz 1974'te Kıbrıs Cumhurbaşkanı Makarios'u devirdi.
Başbakan Bülent Ecevit, toplantının ardından Türk Silahlı Kuvvetlerine Kıbrıs'a müdahale ihtimaline karşı hazırlık yapılması yönünde talimat verdi.
Türkiye, adaya ortak müdahalede bulunulması için garantör devletlerden İngiltere'nin kapısını çaldı. İngiltere'ye, iki garantör devlet olarak adaya müdahale önerildi. Londra'ya giden Bülent Ecevit'in teklifi, İngiltere Başbakanı tarafından kabul görmedi.
“AYŞE TATİLE ÇIKSIN”
18 Temmuz'da Ecevit, Londra'da ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Joseph Sisco ile görüştü.
Aynı gün Deniz Kuvvetleri Komutanlığına ait bir filo, çıkarma gemileriyle Akdeniz'e açıldı. Kıbrıs Barış Harekatı, TSK'ye bağlı birliklerin Lefkoşa-Hamitköy-Gönyeli ve Pınarbaşı bölgelerine hava indirme, Yavuz Plajı'na denizden çıkarma yapmasıyla 20 Temmuz'da başladı.
Harekatın parolası ise "Ayşe tatile çıksın" olarak belirlendi. Ayşe, Cenevre konferansına katılan dönemin Dışişleri Bakanı Turan Güneş'in kızının adıydı.
