Kıdem tazminatı şartları nelerdir? Kimler kıdem tazminatı alabilir?

Her çalışanın bir yılı doldurduğu bir işyerinden ayrılırken kıdem tazminatı hakkı doğar. Ancak bu hak her durumda kullanılamayabilir. Kıdem tazminatı alabilmek için işten çıkartılan kişinin belli şartlara uyması gerekir. Eğer çalışan belirtilen kanuni şartların dışında kalıyorsa kıdem tazminatı alma hakkı olmaz. Çalışanların kıdem tazminatı şartları 1475 sayılı iş kanununun on dördüncü maddesine göre düzenlenmiştir.

Kendi isteğiyle işten ayrılan tazminat alabilir mi?

İş kanununa göre herhangi bir yerde en az bir yılı dolduran çalışanlar işten belli koşullar dahilinde çıkartılırsa kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Ancak kendi isteği ile işten ayrılan çalışanların kıdem tazminatı alma hakları bulunmaz. Ancak bu durumun da bazı istisnaları vardır. Bu istisnalara göre çalışan kendi isteği ile iş yerinden ayrılmış olsa bile çalıştığı yerdeki zor şartlar, sağlığını etkileyecek olumsuz koşullar bulunuyorsa bu süreçte kıdem tazminatı alma hakkı kazanabilir.

İstifa halinde kıdem tazminatı ödenir mi?

Kıdem tazminatı almak için şartların başında işçinin işveren tarafından işten çıkartılması gelir. Bazı özel durumlar dışında istifa eden hiçbir çalışan kıdem tazminatı alamaz. İş kanununa göre düzenlenen kıdem tazminatına hak kazanma koşulları şunlardır:

• Kıdem tazminatı hakkına sahip olan kişiler ilk koşul olarak o işyerinde en az bir yıl süre ile çalışmış olmalıdır.
• Askerlik sebebi ile işten ayrılmak durumunda kalan bir kişi kıdem tazminatı alabilir.
• Kadınlar evlilik sebebi ile işten ayrılacaksa kıdem tazminatı alma hakkı vardır.
• Emeklilik hakkı olan kişiler emeklilik gerekçesi ile işten ayrılırsa kıdem tazminatı alır.
• İstisnai durumlar dışında kıdem tazminatı almanın başlıca şartı işveren tarafından işten çıkartılmaktır.

Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?

Kıdem tazminatı alma hakkına sahip kişilerin alacakları tazminat tutarı kanunlara göre belirlenen bir formül ile hesaplanır. Bir yıldan fazla zamandır bir iş yerinde çalışan ve kıdem tazminatı alma hakkının doğacağı koşullara uygun bir şekilde işten çıkan kişilere kıdem tazminatı ödenir. Ödenecek olan kıdem tazminatı çalışanın brüt maaşının otuz günlük bedeli kadardır. Bir yıl ile on yıl arasında aynı iş yerinde çalışmış olan kişilerin kıdem tazminatları bu şekilde hesaplanır. On yıldan fazladır çalıştığı işyerinden çıkartılan kişiler ise brüt maaşının 3,5 günlük bedeli kadar kıdem tazminatı alırlar.