Kiraz Hasadında Yüzde 20 Artış Var

Taylan YILDIRIM / İZMİR(DHA)- TÜRKİYE'nin en önemli kiraz üretim merkezlerinden olan ilk hasadın yapıldığı İzmir'in Kemalpaşa İlçesi'nde, geçen yıl donun vurduğu dallar bu yıl kiraz dolu. Üretimde geçen yıla kıyasla yüzde 20 artış oldu, rekolte tahmini 60 bin ton. Kemalpaşa Ziraat Odası Başkanı Bülent Oray, “Rusya ve Avrupa'ya ihracatımız iyi. Ancak gümrük uyguladığı için Irak alımları durdurdu. Bu da üreticiyi vuracak, fiyatlar düşecektir. İhracat tekrar başlarsa fiyatlarda az bir düşüş yaşanır" dedi.
Dalları ilk kirazın bastığı Kemalpaşa İlçesi'nde, geçen yıl yaşanan sağanak yağmur ve dolu, üreticinin kabusu olmuş, ayların emeğini don vurmuştu. Ziraat odası verilerine göre 85 bin dekarlık alanda 7 bin üretici var ve 3 milyona yakın kiraz ağacından 2 milyon 200 bini mahsül verir durumda. Geri kalan bölümü ise halen fidan olarak kabul ediliyor, onlardan kiraz elde edilmiyor. Geçen yıl mart ve nisan aylarında, aşırı soğuk ve sonrasında yaşanan dondan kiraz zarar gördü. İlçede toplam rekolte, 50 bin ton oldu. Bu yıl geçen iki yıldaki aşırı soğuk ve don olaylarını yaşamayan Kemalpaşalı üreticinin, hasatta yüzü güldü. Yüzde 20 oranında artış olacağını tahmin eden üreticiler, toplam 60 bin tondan fazla kiraz elde edecek. Şimdilerde iç piyasaya yönelik ve Irak gibi ülkelere kiraz hasadı yapan üretici, bunları 2 ile 2.5 TL arasında satıyor. Ancak bu kirazlar, pazar tezgahlarına 10 TL'ye kadar çıkan fiyatlarla konuyor.
Irak'ın son zamanlarda kiraza gümrük uygulaması üzerine satışlar durdu. İhracat yeniden başlamazsa iç piyasada kirazın ucuzlayabileceği, başlaması halinde ise fiyatların bulunduğu seviyeyi koruyacağı öğrenildi. Ancak Kemalpaşalı üreticini asıl beklentisi ise hasadı kısa süre sonra başlayacak olan 'Napolyon' cinsi kirazda. Bu yıl beklediği rekolteyi elde edecek olan üretici, en kaliteli kiraz durumundaki Napolyon türünü, Rusya ile Avrupa ülkelerine satacak. Bu ürünün yerli piyasada tezgahtaki satış fiyatı 15 TL'den aşağı olmayacak.
"DÜZENLEME OLMAZSA, HALKIMIZ PAHALI YER"
Kemalpaşalı üretici, hasat ettiği kirazını ürünün kalitesine göre 2 ile 2.5 TL arasında fiyatla satmaya başladı. Yetiştirdiği kirazı Hal'e getirip 2 TL'den veren çiftçi Alaattin Güzel, “Kirazımız şu anda ihracat kirazı değil. Yerli piyasaya yönelik. 2 TL'ye sattım. Bu maliyet, toplayan işçinin yevmiyesini bile karşılamıyor. İki gün ağaçta beklese toplayamazsın. Kirazın bizden 4 TL'ye alınması lazım. Kirazdan Türkiye'de aracılar kazanıyor. Ben tezgahta pazarda, 7- 8'den aşağı görmüyorum. Elimizdekini kurtarmaya çalışıyoruz. Bu kiraz bir gün toplanmazsa ikinci gün biter, marmelat fabrikasına götürsen de hakkımızı alamıyoruz" dedi. Üreticiden 2 ile 2.5 TL arasında fiyata kirazı alıp kendi komisyonunu ekledikten sonra iç piyasaya ya da ihracat için büyük firmalara pazarlayan Metin Altuntaş ise “Elimizdeki kiraz tarladan yeni geldi. Alış fiyatı 2.2 TL. Bunun halci için alıyoruz. Ben de 20 kuruş komisyonla veriyorum. Bugün Kemalpaşa'dan kirazın çıkış fiyatı 2.40 TL. Markette fiyatlarda ciddi anlamda raf reklamları var. Mahalle manavları azaldı. Alışverişler, hipermarkette oluyor. Onlarda eğer düzenleme olmazsa yüksek fiyattan satmaya devam edecektir. Halkımızda bizim 2 TL'ye verdiğimiz kirazı 10 TL'ye yemek zorunda kalacak" dedi.
"İŞ GÜCÜ EKSİKLİĞİ DE ÖNEMLİ ETKİ OLDU"
Kiraz üretiminin Kemalpaşa için büyük öneme sahip olduğunu anlatan Ziraat Odası Başkanı Bülent Oray da, “Bu yıl 60 bin ton dolayında rekolte beklentimiz var. İlçemiz ürettiği kirazın da yüzde 60'lık bölümünü ihraç ediyor. 'Napolyon' cinsi kiraz hasadı Avrupa ve Rusya'ya gidiyor ve yakında onun toplanmasına başlanacak. Bir hava koşullarında olumsuzluk yaşanmadığı sürece bu yıl hareketli piyasa olacak. Üreticiden 10 ile 14 liraya alınacaktır. Kirazda, cins değişince fiyatlarda değişiyor. İhracat hareketli olursa, fiyatlar seviyesini korur. İhracat olursa kirazda fiyat düşüşü az olur" dedi. Üretim maliyetlerinin her zaman yüksek olduğunu ancak bu yıl mevsimlik işçi sıkıntısının da yaşandığını ifade eden Bülent Oray, “Kiraz hasadı çok hassas olmalı. Ceviz gibi değil. Eğer iyi toplanmazsa o ürün satılamaz. Bunun için gerekli mevsimlik işçilere, bu yıl yeteri kadar gelmedi. Çünkü insanlar sürekli bir işte çalışmak istiyor. Bir de kiraz üretimi çoğalınca hasat yapan işçiler de yetersiz kaldı. Bu nedenle işçi ücretleri de arttı, mazot, gübrenin yanında, ek maliyet getirdi" dedi.