BİZE ULAŞIN
Kırkıpınar yağlı güreşleri ne zaman başlayacak merak ediliyor. Bu sene 656. kez düzenlenecek tarihi Kırkpınar yağlı güreşleri festivelin yapılacağı alanda Edirne Belediyesi tarafından hazırlıklar tam hız devam ediyor. 2017 Kırkpınar yağlı güreşleri küçüklerin güreşi ile başlayacak ve son gün Kırkpınar ağasının seçilmesi ile sona erecek. Peki Kırkpınar Yağlı Güreşleri hangi kanaldan yayınlanacak?
656. Kırkpınar yağlı güreşleri 14-16 Temmuz tarihleri arasında yapılacak. Geçen sene yapılan Kırkpınar yağlı güreşlerinde finalde Mehmet Yeşil Yeşil'i yenen Recep Kara başpehlivan olurken Kırkpınar Ağası Seyfettin Selim oldu. Bu sene Kırkpınar Yağlı Güreşleri, NTV Spor'dan canlı olarak yayınlanacak.
KIRKPINAR YAĞLI GÜREŞLERİ İÇİN KISPET ZORUNLULUĞU
Türkiye Güreş Federasyonu (TGF) Yönetim Kurulu kararıyla başpehlivanlara, 656. Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri'ne aslına uygun kispetlerle katılma zorunluluğu getirildi. TGF'den yapılan açıklamada, binlerce yıllık tarihe sahip ata sporu güreşin günümüzde halen orijinal şekliyle devam ettirilmesi için gerekli tedbirlerin alındığı belirtildi.
Ancak son yıllarda gittikçe değişkenlik gösteren kispetlerin, yağlı güreş geleneğine uygun olan şekli ve yapısının değiştirilmeye çalışıldığının gözlemlendiği vurgulandı.
Bu nedenle TGF Yönetim Kurulu kararıyla bazı tedbirlerin alınmasının gerekli görüldüğüne işaret edilerek, şunlar kaydedildi:
"Buna göre başpehlivanlarımıza, 14-16 Temmuz tarihlerinde gerçekleştirilecek 656. Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri'ne aslına uygun kispetlerle katılma zorunluluğu getirilmiştir. Diğer boylardaki pehlivanlarımıza ise belirlen kispeti 2018 yılı ocak ayından itibaren geçerli olmak üzere yağlı güreş organizasyonlarında giyme şartı getirilmiştir. Aksi takdirde pehlivanlarımız, hiçbir şekilde yağlı güreş organizasyonlarına katılamayacaklardır."
Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nde 656. randevu öncesi, Er Meydanı ve çevresinde son hazırlıklar sürdürülüyor.
KIRKPINAR GÜREŞLERİ EFSANESİ
Tarihi kaynaklara göre, Rumeli'nin fethini gerçekleştirecek akıncı birliklerinin öncü kuvvetlerini oluşturan 40 namlı asker, mola zamanlarında hem eğlenmek hem de kuvvetten düşmemek için bir anlamda idman saydıkları güreşe tutuşur. Şu anda Yunanistan'ın topraklarında kalan Simavina'da (Samona) mola sırasında Ali ve Selim adındaki iki kardeş, saatlerce güreşmesine rağmen yenişemez. Israrla birbirini kündeye getirmek üzere verdikleri mücadelede, her ikisi de oldukları yerde canlarını verir.
Akıncılar, iki kardeşi bir söğüt ağacının altına defnederek, vazifeleri gereği yollarına devam eder. Yıllar sonra akıncılar, arkadaşlarının mezarını ziyaret için gittiklerinde iki pehlivanın mezarlarının bulunduğu yerde bir pınar görürler ve burası bundan sonra "Kırkpınar" olarak anılır.
KIRKPINAR NERESİDİR?
Kırkpınar, Edirne’yi Ortaköy’e bağlayan 35 kilometrelik yolun üzerinde, Simavina (Samona) ile Sarı Hızır Köyleri arasında bulunan ve Balkan Savaşından sonra Yunanistan sınırlarında kalan Nazif Ağa tarlası da denilen çimenlik bir yerin adıdır. Bu alanın bir tarafı Topçu Ali Ağa’nın tarlası, bir tarafı çayırlık, bir tarafı Tikio’lu Recep Ağanın tarlası, bir tarafı Çilingiroğlu’nun sebze bahçesi ve bir tarafı da Kırklar çeşmesidir.
Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı sonunda Kırkpınar Güreşleri Edirne ile Mustafapaşa yolu arasındaki “Virantekke” denilen yerde düzenlenmiştir.
Güreşler, 1923 yılından itibaren Edirne’nin “Sarayiçi” denilen yöresinde yapılmaya başlanmıştır.
KIRKPINAR YAĞLI GÜREŞLERİ ÖĞELERİ
Kıspet
Yağlı güreşe çıkan her pehlivanın güreş malzemesinin başında kıspet gelir. Manda, dana veya malak derisinden yapılan kıspetin bel kısmı dört parmak genişliğinde ve kalın olur. Beli sarması için kalın bir ip geçirilen bu kısma kasnak denir.Kıspetin diz kapağının altına gelen yere paça denir. Paça ile etin arasında paçabent denilen keçe konur. Deri kısım keçenin üzerine çekilir ve üzeri sicimle sıkıca bağlanır. Sıkı bağlanmayan paçadan içeri giren parmaklar sayesinde oyun almak kolaylaşır. Güreşten sonra yağlanan kıspet zembil'e konularak saklanır.
Zembil
Kıspet, zembil adı verilen ve sazdan yapılan bir torbada taşınır ve saklanır. Güreşi bırakan pehlivan, zembilini duvara asmasından belli olur.
Yağ
Güreşçiler, kavranmaları güç olsun diye yağlanırlar. Pehlivanlar, güreş meydanının uygun bir yerinde yağ ve su ile doldurulmuş kazanların etrafında yağlanırlar. Pehlivanlar önce sağ elle sol omuza, göğüse, kol ve kıspete yağ sürerler. Daha sonra sol el ile aynı işlemi tekrarlarlar. Güreşçiler bu arada birbirlerinin sırtlarını da yağlarlar. Güreş başladıktan sonra pehlivanlar çayırda dolaşan yağcılardan diledikleri zaman yağ ve su alabilirler.
Davul ve zurna
Yağlı güreşin en önemli öğelerinden olan davul ve zurnada Kırkpınar’a has bir melodi bulunmaktadır. Yağlı güreşlere çalacak olan müzisyenlerin güreş ezgilerini çok iyi bilmeleri, güreşin gidişatına göre müziğin ritmini ayarlamaları gerekmektedir.
Peşrev
Güreşin başlangıcı ve güreşe hazırlıktır. Ahenkli ve mevzulu bir biçimde güreşe ısınma hareketi olarak bilinen peşrev seyircilerin göz zevkini okşamasının yanında pehlivanın moralini yükseltir. Pehlivan peşrevle, kaslarını, nefsini, kalbini ve beynini başlayacak olan güreşe hazırlar. Güreşmek üzere çayıra çıkan pehlivanlar ahenkli bir şekilde ellerini ve kollarını sallayarak peşreve başlarlar. Peşrevde üç kez ileri üç kez de geri gidişten sonra yere sol diz ile çökülerek önce sağ el yere,dize,dudağa ve alına üç defa değdirilir. Bu merasim bittikten sonra sıçrayarak “Hadi bre” pehlivan diye nara atılır. Karşılıklı gidiş ve gelişten sonra rakibin paçaları yoklanır, sırtı sıvazlanır, enseler bağlanır, eller tutuşur ve böylece güreşe girilmiş olur.
Cazgır
Yağlı güreşlerdeki tüm pehlivanları seyircilere tanıtan, onları güreşe başlatan kişidir. “Salavatçı”da denilen Cazgır, hakem heyetinin ya da kura ile eşleştirilen pehlivanların adlarını, sanlarını, güreş oyunlarındaki hünerlerini uygun mısra ve dualarla tanıtır. Bu dua yörelere göre değişir. Pehlivanlıkta olduğu gibi cazgırlıkta da usta-çırak geleneği vardır. Ünlü cazgırlar arasında, Edirne Ayşekadın Camii imamı Sadık Hoca (Atılgan), Şirin Mustafa sayılabilir. Güreşlerin başlangıcının ilk günü olan Cuma günü, tüm güreşçiler pehlivanlar mezarlığını ziyaret ettikten sonra, Selimiye Camiinde okutulan Mevlütün ardından Sarayiçi'ne gidilerek, küçük boylardan itibaren cazgırın duası ile güreşleri başlatırlar.
Güreş ağası
Yağlı güreşin ilk zamanlarında birkaç eski pehlivan köy ağaları veya güreşlerden anlayan birkaç kişi kurallara aykırı iş yapılmasın diye güreş meydanının bir köşesine oturur güreşleri kontrol ederlerdi. Bugün ise kuralları uygulayan hakem heyetleri oluşturulmuştur.
Kırkpınar Ağası
Kırkpınar güreşlerinin en temel öğelerinden biri ağalık müessesesidir. Önceleri pehlivanları güreşe çağıran, yarışmaları düzenleyen, gelen konukları ağırlayan, yemek ve yatacak yerlerini temin eden, örf ve adetlere uygun olarak güreşlerin yapılmasını sağlayan, ödüller veren Kırkpınar Ağaları idi... Ancak şimdi “Kırkpınar Ağası”, saydığımız bu faaliyetlerin hepsini karşılayamadığından ve bir etkinlik çerçevesine toplandığından, masrafların büyük birçoğunluğu Belediyelerce karşılanmaktadır.
Altın kemer
Kırkpınar başpehlivanına verilen, Kırkpınar’ın en büyük ödülüdür. Kırkpınar’da başpehlivan olan güreşçi 1 yıl süreyle altın kemerin sahibi olur. Ancak aralıksız üç yıl arka arkaya başpehlivan olan güreşçi altın kemerin sürekli sahibi olur. Zamanımızda Altın Kemer’ler Belediyelerce yaptırılmaktadır.
Kırmızı dipli mum
Kırkpınar’ın davet simgesi “Kırmızı Dipli Mum”dur. Eskiden şehir ve köylerdeki kahvelere “Kırmızı Dipli Mum”lar asılarak, oradaki halk Kırkpınar'a davet edilirdi. Diğer bir deyişle davet için sadece “Kırmızı Dipli Mum” kullanılırdı.
