Kırmızı pancarın faydaları nelerdir? Nasıl pişirilir? Kan basıncına etkisi nedir?

İstisnasız tüm insanların temel besin maddelerinden biri olan şekerin ham maddesi pancar da bunların başında gelir. Gelişmiş kök yapısı sayesinde kuraklığa oldukça dayanıklı bir bitki olan pancar, yaprağı, gövdesi, kökü ile gıda endüstrisinde, küspesi ile hayvan yemi olarak değerlendirilir. Üstelik pancar, yetiştiği toprağın kalitesini, kendisinden sonra ekilen ürünlerin verimliliğini artıran bir bitkidir. Şekerin kullanıldığı her üründe (çikolata, bisküvi, şekerleme, meyve suyu) kullanılır. Pancar aynı zamanda ekilmesi, toplanması, taşınması, birbirinden çok farklı endüstrilerde çok farklı yan ürünlere dönüştürülmesi aşamalarında binlerce aile, milyonlarca insan için geçim kaynağıdır.

Ülkemizde Doğu Anadolu, İç Anadolu, Marmara ve Batı Karadeniz bölgelerinde, 64 ilimizde üretimi yapılan pancar, ıspanakgiller familyasına ait bir bitkidir. Pancar bitkisinin onlarca çeşidinden biri olan kırmızı pancarın yemeklik olarak bildiğimiz ve özellikle turşu olarak değerlendirdiğimiz kısmı, toprak altında kalan kökleridir. Yaprakları da yöresel pek çok yemekte kullanılır. Mutfak dışında kök boya elde etmek için ve geleneksel tedavi bitkisi olarak da yaygın bir kullanımı vardır.

Kırmızı Pancarın Kalorisi ve Besin Değeri

Miktar: 100 gr

Kalori (kcal): 43

Yağ (gr): 0.2

Karbonhidrat (gr): 10

Protein (gr): 1.6

Kırmızı Pancarın Faydaları

%90'ına yakını su olan kırmızı pancar içerdiği A, B, C ve P vitaminleri, fosfor, demir, bakır, potasyum, magnezyum, kalsiyum, brom, çinko ve manganez mineralleri ile çok değerli bir besindir. B grubu vitaminlerinden biri olan folik asit (folat) bakımından en zengin kaynaktır. Alkali bir besin ve çok güçlü bir antioksidandır.

1. Yüksek tansiyonu düşürür

Kırmızı lahananın içeriğinde yüksek miktarda potasyum vardır. Bilindiği gibi vücuttaki pek çok fonksiyon potasyum ve sodyum miktarındaki dengeye bağlıdır. Bunlardan birinin eksikliği ya da fazlalığı, vücudun sıvı ve elektrolit dengesini bozar. Bu dengenin bozulması en başta kaslarda meydana gelen krampları doğurur. Başlı başına bir kas olan kalp bu eksiklikten en çok etkilenen organdır. Kırmızı pancar, içeriğindeki potasyum sayesinde kalp kaslarını güçlendirir, kanın vücutta dolaşmasını kolaylaştırır, beyne yeterince kan gitmesini sağlar ve tansiyonu düzenler.

2. Kas-iskelet sistemine ait ağrıları giderir

Tıp biliminde fibromiyalji olarak adlandırılan, kas ve iskelet sistemine ait dokularda görülen yaygın ve sebebi bilinemeyen ağrıların giderilmesinde kırmızı pancar suyunun fayda sağladığı düşünülür. Kırmızı pancar ayrıca adet sancılarının giderilmesinde de etkilidir.

3. Bağışıklık sistemini güçlendirir

Özellikle kış aylarında sık karşılaşılan enfeksiyon hastalıklarıyla mücadele etmek için güçlü bir bağışıklık sistemine ihtiyaç duyulur. Bağışıklık sistemini güçlendirecek vitamin, mineral ve diğer besin ögeleri en çok bitkisel gıdalardan elde edilir. Bu noktada kırmızı pancar yeşil yapraklı bir kök sebze olarak bağışıklık sistemine gereken desteği fazlasıyla verir. Turşu olarak tüketildiğinde, savunma mekanizmasını harekete geçiren çok kıymetli bir besin halini alır.

4. Kansızlığı önler

Besinlerden alınan demir, B12 ve folik asit, her gün parçalanan kan hücrelerinin yenilenmesini sağlar. Bunlardan biri yetersiz olduğunda, vücutta yeterince kan hücresi üretilemez ve kansızlık meydana gelir. Kansızlık, kandaki alyuvar hücrelerinin yetersizliğini ifade eder. Yaşlı insanlarda kansızlık en çok folik asit eksikliğinde görülür. Folik asit eksikliği kendini halsizlik, solgunluk, sık hastalanma gibi genel kansızlık belirtilerinin yanı sıra duyu kaybı, kasları kontrol edememe ve depresyon gibi belirtilerle gösterir. Tüm bu bilgilerin ışığında vücuda birçok faydası görülen folik asidi almak için yapılabilecek en iyi tercih kırmızı pancar.

5. Kanın pıhtılaşmasını sağlar

Kanın bileşimindeki su oranı, hayatta kalabilmek için çok önemli. Damarlarda dolaşırken yeterince akışkan olması gereken kanın, herhangi bir sebeple damar dışına çıkacak olması halinde pıhtılaşması gerekir. Aksi takdirde en ufak bir kesik bile vücuttaki bütün kanı kaybetmeye sebep olabilir. Kanın bu hayati fonksiyonunu yerine getirmesinde, kırmızı pancarda bolca bulunan manganezin payı büyüktür. Manganez aynı zamanda kırmızı pancara antioksidan özelliği de verir.

6. Hücre sağlığını korur

Kırmızı pancar çok güçlü bir antioksidandır. Yağların oksitlenmesini yavaşlatarak, hücrelere zarar veren serbest radikallerin oluşumunu engeller, mevcut serbest radikalleri de kendine bağlayarak zararsız hale getirir. Bu, en başta anormal hücre çoğalmalarının yani kanser oluşumunun önüne geçen çok faydalı bir faaliyettir. Yaşlanma etkilerini azaltır.

Kırmızı Pancar Nasıl Tüketilmeli?

Kırmızı pancar çiğ yenir mi? Kırmızı pancarın tüketimi için ilk tercih her zaman çiğ ve büyün olarak yemek olmalı. Kabukları soyulduktan sonra mümkünse bir bütün halinde, üzerine limon sıkarak yenilebilir. Bilim insanları, böyle değerli besin içeriği olan sebze ve meyvelerin küçük parçalara ayrılmadan yenmesini tavsiye ediyorlar. Bütün olarak yemenin mümkün olmadığı durumlarda dilimlenerek ya da rendelenerek de tüketilebilir.

Kırmızı Pancarın Zararları

• Kırmızı pancara rengini veren bileşik olan betanin, vücutta parçalanmaz ve tamamı idrarla dışarı atılır. Bu da kırmızı pancar yedikten sonra tuvalete gidildiğinde idrarın kırmızı renk almasına sebep olur. Tamamen zararsızdır ama idrarda ya da dışkıda kan olduğu izlenimi yaratarak telaşa sebep olabilir.
• Kırmızı pancarın zararlı olduğuna dair herhangi bir bulgu, bilgi yok. Her besin maddesinin olduğu gibi, kırmızı pancarın da bileşenlerinden biri alerjik rekasiyona sebep olabilir.
• Kırmızı pancar tiroide zararlı mı? Çok sık sorulan bu soru, kırmızı pancar yapraklarının, Karadeniz bölgesinde guatr hastalığına sebep olduğu söylenen kara lahanayla olan benzerliğinden kaynaklanıyor olabilir. Kırmızı pancarın tiroid bezinin işleyişini bozacak bir etkisi yoktur. Fakat pancar gibi birer kök bitkisi olan turpgillerlerin, iyot emilimini engelleyerek tiroid bozukluklarına sebep olabileceği görüşü yaygındır. Tiroidle ilgili sorunları olanların mutlaka en doğru bilgiyi doktorlarından almaları gerekir.
• Kırmızı pancar ishal yapar mı? Bu ancak fazla tüketilmesine bağlı olarak ortaya çıkabilecek bir yan etkidir.
• Kırmızı pancar gaz yapar mı? Kırmızı pancar böyle bir şikayete sebep olmaz. Fakat birlikte yenen gıdalarla etkileşime girmesi ve bağırsaklarda gaz oluşumuna sebep olması mümkün.
• Kırmızı pancar mideye dokunur mu? Çiğ yenmesi ya da suyunun içilmesi halinde mideye sıkıntı vermez. Fakat turşu şeklinde yendiğinde asit oranı artacağından, rahatsız edebilir.