Kış ayının en lezzetlisi: Tarhana nasıl yapılır?

Doğu batı fark etmeksizin her bölgede tüketilen tarhana kolay tarifi ile menünüzün en sevdiğiniz parçası olacak. Çorba denilince akla ilk gelen tatlardan biri olan tarhana, sebzelerle lezzetlendirilen, mayalanarak hazırlanan bir hamurdur aslında. Kurutulduktan sonra bez poşetlerde ya da kavanozlarda saklanan bu tat, besin değerleri nedeniyle özellikle kış aylarında tercih edilir. Yazın hummalı bir hazırlık neticesinde ortaya çıkan tarhana nasıl yapılır? İşte farklı şekillerde hazırlanarak keyifle tüketilen çorbayı evde hazırlamak isteyenler için tüm detaylarıyla çeşit çeşit ev yapımı tarhana tarifi...

UN TARHANA NASIL YAPILIR?

Un tarhana ya da sebzeli tarhana olarak anılan bu Anadolu lezzetli kış aylarında hastalıklara karşı koruyucu kalkanınız olacak.
börülce, taze fasulye, kabak gibi sebzeleri kullanarak da zenginleştirebileceğiniz un tarhana nasıl yapılır? İşte adım adım tarifi:

Malzemeler:

• 1 kilo domates
• 1 kilo kırmızı biber
• 1 kilo kuru soğan
• Yarım kilo nohut (pişmemiş haliyle)
• 1 kilo yoğurt
• 3 yemek kaşığı tuz
• 1/2 demet maydanoz
• 1 demet nane
• 5 kilo un

Yapılışı:

• Un tarhana hazırlanırken ilk olarak domatesleri, soğanları, biber, maydonuz ve naneleri yıkayarak doğramamız gerekiyor.
• Ardından tüm malzemeleri bir tencereye alıp üzerine 1 litre su ekliyoruz. Malzemeler yumuşayıp ezilecek kıvama gelene kadar pişiriyoruz.
• Üzerine haşlanmış nohut ekliyor, blender yardımıyla eziyoruz ve karışımımızı süzgenteç geçiriyoruz.
• Bu işlem sonrasında harmanlanan malzemeleri yoğurtma kabına alıyoru.z Üzerine yoğurt ve tuz ilave ederek karıştırıyoruz.
• Unu eledikten sonra karışıma ekliyoruz ve tüm malzemeleri karıştırarak bir hamur elde ediyoruz.
• Hamurumuz hazır olduktan sonra üzerini kapatarak 1 hafta kadar bekletiyoruz. (Bekletme süresini artırırsanız ekşi tadı daha fazla alabilirsiniz. )
• Bekleme süresi boyunca sabah, öğlen ve akşam hazırladığımız hamuru karıştırıyoruz.
• Bu süreçte yapılması gereken bir başka uygulama da kıvam ayarı. Hamurun sulu kalması halinde karışımımıza un ilave ederek kıvamını oturtmaya çalışıyoruz.
• 7 günlük bekleme süresinin ardından hamuru kabı ters çevirerek yağlı kağıdın üzerine alıyoruz.
• Biraz kuruduğundaysa ev yapımı un tarhanayı ufak parçalara ayırarak iyice kurumasını sağlıyoruz.
• Kurutma işlemi tamamlandıktan sonra bir kavanoza ya da bez torbaya alarak muhafaza ediyoruz.

YOĞURTLU (YARMALI/ DÖVME) TARHANA NASIL YAPILIR?

Yoğurtlu tarhana, yarmalı tarhana ya da dövme tarhana olarak bildiğimiz tarhana nasıl yapılır? Bu tarhana tarifinde ana malzeme aşurelik buğday olarak bildiğimiz kabuğu soyulmuş buğdaydır. Sert buğday çeşidi kaynatılıp kurutulduktan sonra dövülerek kabuğunun ayrılmasıyla elde edilen bulgur türü olan dövme ya da yarma buğday, tarhana yapılırken de kullanılır. Malzemeler açısından hiçbir fark olmayan tarhananın farklı isimlerle anılmasının sebebi bulgura yörelere göre isim verilmesinden gelir. Peki yoğurtlu tarhana olarak bilinen yarmalı tarhana ya da dövmeli tarhana nasıl yapılır? İşte kolayca hazırlayabileceğiniz malzeme listesiyle adım adım tarhana tarifi:

Malzemeler:

• 2 kilo yarma
• 5 kilo taze köy yoğurdu
• Tuz,
• Su

Yapılışı:

• Yoğurtlu (yarmalı/ dövme) tarhana tarifinde ilk adım 1 gün önceden başlıyor. Yoğurt süzmeye bırakılıyor.
• Yoğurdumuz hazır olduktan sonra yoğurtlu tarhana (yarmalı tarhana) yapımına geçebiliriz. İlk olarak büyük bir tencereye su koyarak kaynamaya bırakıyoruz.
• Bu sırada 2-3 kez yarmaları yıkıyoruz.
• Su iyice kaynadıktan sonra üzerine yarmaları ilave ederek karıştırmaya başlıyoruz.
• Haşlanan yarmaları ocaktan alarak tencerenin kapağı kapalı olacak şekilde 1-2 saat kadar dinlenmeye bırakıyoruz.
• Bu sırada yoğurtlu tarhanayı kurutacağımız yeri hazırlıyoruz. Bu noktada yağlı kağıt kullanarak geniş bir alan hazırlayabiliriz.
• Ardından soğuyan yarmaları karışım kabına alarak üzerine bir avuç kadar tuz ekliyoruz ve yoğuruyoruz.
• Bir süre sonra üzerine yoğurt ekleyerek yoğurmaya devam ediyoruz.
• Yoğurma işlemini tamamladıktan sonra bir kaşık yardımıyla tarhanaları şekillendirerek kurumaları için yan yana diziyoruz.
• Güneş gören bir yerde kuruttuğumuz yoğurtlu tarhanamızı saklama kaplarına alarak muhafaza ediyoruz.

BEYAZ TARHANA NASIL YAPILIR?

Diğer tarhana çeşitlerine göre çok daha kolay şekilde hazırlanan beyaz tarhana yapılışında ihtiyacınız olan malzemeler de oldukça pratik bir tarifin ipucunu veriyor.

Malzemeler:
1 kg süt,
1 kg un.

Yapılışı:

• Beyaz tarhana tarifinde ilk olarak süt kaynatıyoruz.
• Kaynayan sütün üzerine un ilave ediyoruz ve yoğuruyoruz.
• Hamur halini alan malzemeleri güneş alan bir yerde parçalara ayırarak kurumasına yardımcı oluyoruz.
• Ardından beyaz tarhanamızı robottan geçirerek daha küçük parçalara ayırıyoruz ve tekrar kurumaya bırakıyoruz.
• Ne kadar çok kurutursanız güvelenme ihtimalini o kadar azaltacağınızdan kurutmaya yeterli zamanı vermeniz büyük önem taşıyor.

TRAKYA USULÜ YAŞ TARHANA YAPILIŞI?

Kastamonu yöresinde duymaya alışkın olduğumuz yaş tarhana tarifi, Trakya'da farklı bir lezzet olarak sofralarda yer buluyor. Trakya usulü yaş tarhana nasıl yapılıyor? İşte malzeme listesi ve adım adım uygulayabileceğiniz tarifi:

Malzemeler:

• 2 –kg kırmızı kapya biber,
• 1 kg kuru soğan,
• 1,5 kg domates,
• 1 yemek kaşığı instant maya,
• 5 yemek kaşığı tuz,
• 1 kg yoğurt,
• 8 kg un.

Tarifi:

• Yaş tarhana yapılırken ilk olarak soğan, biber ve domateslerin yıkanarak doğranması gerekir.
• Tencereye aldığımız sebzeleri orta ateşte 40 dakika kadar pişiriyoruz. Yumuşadıktan sonra blender yardımı ile parçalayarak biraz soğumasını bekliyoruz.
• Ilıyan sebze püresini kevgirden geçiriyoruz.
• Ardından unu bir yoğurma kabına alarak maya ilave edip karıştırıyoruz. Sonrasında ortasını açarak tuz ve hazırladığımız sebzeleri üzerine ekliyoruz.
• Un ve sebze püresini yoğurarak birbirine karışmasını sağlıyor. Ardından yoğurt ekliyoruz. 20 dakika kadar devam ettiğimiz yoğurma işlemi sonrasında hamurumuzun sertleştiğini göreceğiz.
• Yoğrulması zor bir hamur haline gelen tarhanayı bez ile örtelek mayalanmasını bekliyoruz.
• Güneşte beklettiğimiz hamurumuzu mayalanma sürecinde her gün sabah ve akşam 5 dakika kadar yumruklayarak yoğuruyoruz.
• 5 gün ile 10 gün arasında beklediğimiz süre zarfında hamuru küçük parçalar haline getiriyoruz. Parçaladığımız hamuru güneş gören bir odada kuruması için bekletmeye devam ediyoruz.
• Hamuru kırdığınızda ufak parçalara ayrılıyorsa robottan geçirmeniz için gerekli kıvama gelmiştir.
• Bu noktada dikkat etmeniz gerekense hamurunuzun çok kuru olmaması ve çok sıvık olmaması.
• Robottan geçirme aşamasına geldiğimiz tarhana hamurumuzu, ufaladıktan sonra bir kevgir yardımıyla eliyoruz. Ardından kolay kuruması için geniş bir alana yayarak olabildiğince ince bir tabaka şeklini almasını sağlıyoruz.
• Kevgirden geçmeyen hamurları da tekrar robottan geçirerek parçalanmasını sağlayabilirsiniz.
• Yaş tarhana yapılışında dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri kurutma aşamasıdır. Unutmayın, tarhanalarınız ne kadar kuru olursa o kadar uzun dayanacaktır.

EGE USULÜ İZMİR TARHANASI NASIL YAPILIR?

Malzemeler:

• 4 kg un,
• 2 kg domates
• 2 kg kuru soğan
• 2 kg kapya salçalık biber
• 2 kg yoğurt (kese yoğurdu olmalı)
• 1 çay bardağı tuz
• 1 demet tarhana (çörtük) otu
• 1 demet kuru nane
• 1 demet maydonoz

Tarif:

• İzmir tarhanası yapılırken ilk olarak kapya biber, domates ve kuru soğan doğranarak üzerine çörtük otu ekliyoruz.
• 1 bardak su ilave edilen tencerenin kapağını kapatarak 30 dakika kaynatıyoruz.
• İşlem sonrası ocaktan aldığımız sebzeleri soğumaya bırakıyoruz.
• Soğuduktan sonra tencereye koyduğumuz çörtük otunu alarak bir kenarda bekletiyoruz.
• Malzemeleri büyük bir kaba alıyoruz ve elimizle olabildiğince ezmeye çalışıyoruz. Bu esnada sap, kabuk gibi parçaları ayırıyoruz.
• Ezilen sebze püresinin üzerine yoğurt, tuz ve ince kıyılmış nane ile maydonuz ekleyerek karıştırıyoruz.
• Artık unumuzu eklemeye başlayabilir. Yavaş yavaş un ilavesi yaptığımız malzemelerimiz yumuşak ve ele yapışan bir hamur oluncaya kadar yoğurmaya devam ediyoruz. Bu işlem sonrası tarhana hamurumuz hazır oluyor.
• Hazırladığımız hamurun üzerine kenarda beklettiğimiz tarhana (çörtük) otunu sererek kabı temiz bir bezle örtüyoruz.
• 10-12 gün kadar beklettiğimiz hamurumuzu her gün yoğuruyoruz. Kabarıp sönmesi bitene kadar devam ettiğimiz bu işlem sonrasında mayalama işlemi biten tarhana hamurumuzu parçalara ayırmaya başlıyoruz. Avucumuz kadar kopararak yassı şekil verdiğimiz hamurları kuruması için yağlı kağıt ya da temiz bir örtünün üzerine geniş bir alana yayıyoruz.
• Kuruyan parçaları elimizle ufalıyoruz. Birkaç gün geçtikten sonra tarhanaları karıştırarak iyice kurumasını sağlıyoruz.
• Son olarak kevgirle eliyoruz. Bez keselere doldurarak muhafaza ediyoruz.