Klon Inekler "anne" Oldu

Uludağ Üniversitesi'ndeki (UÜ) klon boz buzağıların gelişimlerini tamamlayarak 2 yavru dünyaya getirdiği, bu yavruların Türkiye'de klon inekten doğan ilk buzağılar olduğu bildirildi.

UÜ'den yapılan yazılı açıklamada, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Marmara Araştırma Merkezi (TÜBİTAK-MAM), UÜ ve İstanbul Üniversitesi'nin ortaklaşa yürüttüğü, "Anadolu Yerli Sığır Irklarının Klonlanması" projesi kapsamında 2 yıl önce üniversitede dünyaya gelen "Nilüfer" ile "Kiraz" isimli klon ineklerin anne olduğu, normal doğumla dünyaya gelen iki dişi buzağıya "Kardelen" ve "Karakız" adı verildiği kaydedildi.

Kardelen ve Karakız'ın Türkiye'de klon inekten doğan ilk buzağılar olduğu ifade edildi. Yerli gen kaynaklarının korunması kapsamında kısa adı TÜRKHAYGEN-I olan, üç kurumun iş birliğiyle yürütülen ve Türkiye'nin yerli ırklarının genlerini gen bankasında sağlıklı olarak korunmasının mümkün olup olmadığını belirlemeyi amaçlayan projede, boz ırkı üzerinde yapılan çalışmaların başarılı olduğu vurgulandı.

İkinci kuşak klon buzağı elde ederek projenin bir çeşit sağlamasını yapan UÜ Veteriner Fakültesi'nden Prof. Dr. Hakan Sağırkaya ve Prof. Dr. Yavuz Nak'ın ise kurulmuş bankadaki mevcut hücre ve spermalar ile Türkiye'de tek bir boz sığır kalmasa bile tekrar boz sığırların elde edilebileceğini kanıtladığı kaydedildi. TÜRKHAYGEN-I olarak bilinen ve sonuç raporunun değerlendirme aşamasında olan proje kapsamında, hücre, sperma ve embriyonları dondurularak korumaya alınan boz ırkın, Türkiye'nin nesli tükenmekte olan önemli gen kaynaklarından olduğu belirtildi.

Proje kapsamında kurulan bankada muhafaza edilen hücrelerden klonlama yöntemiyle üretilen Nilüfer'in, yine bankada muhafaza edilen ve "Efe" isimli klon boğanın orijinali olan boğanın sperması kullanılarak suni tohumlama yöntemiyle tohumlanıp gebe bırakıldığı, böylece proje kapsamında kurulan bankanın sağlamasının yapıldığı ve bankadaki mevcut hücre ve spermalar ile Türkiye'de tek bir boz sığır kalmasa bile tekrar boz sığırların elde edilebileceğinin gösterildiği vurgulandı.

Kiraz'ın ise boz X holstein melez yavru dünyaya getirdiği, bu buzağı ile de dayanırlıkları ve hastalıklara dirençleriyle öne çıkan boz ırkın diğer ırkların gelecekte dayanırlıklarının ve hastalıklara dirençlerinin arttırılması amacıyla kullanılabileceğinin ortaya konulduğu bildirildi.

-"Türkiye'nin sığırda ilk klon anneleri oldular"-

UÜ Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Sağırkaya, 2005 yılında başlanan proje kapsamında, Bursa'da 2010 yılında Nilüfer ve Kiraz isimli iki klonun dünyaya geldiğini anımsattı.

Projenin başarıyla tamamlandığını dile getiren Sağırkaya, "Daha önce klonlanan iki inekten birisini boz ırk spermayla tohumlayıp, diğerini de bir boğayla çiftleştirip, yavrular elde ettik. Söz konusu proje kapsamında bizim sakladığımız hücreler, spermalar, embriyolar var. Klonlama yöntemiyle biz bu hücrelerden kullanarak yavru ürettik. 4 dişi, 1 erkek var. Erkeğin orijinali burada, kopyası İstanbul'da. Dişiler tek bir hayvandan kopyalandı. Ece, Ecem, Nilüfer ve Kiraz. Bunların hepsi tek bir ineğin klonları oluyor" dedi.

Bunların üretkenliğini görmek istediklerini belirten Sağırkaya, şunları kaydetti:

"Tohumlama yaptık. Yavrulardan Kardelen isimli buzağının babası, gen bankasında saklamış olduğumuz sperm hücreleriyle tohumlandı. Bu, proje kapsamında oluşturulan bankanın işlerliğini gösteriyor. Çünkü banka materyalleriyle, Türkiye'de hiç boz ırk kalmasa bile biz boz ırkı tekrar hayata kazandırabiliriz. Diğerinde ise melez yavru oldu. O da tabii melez olduğunda 'gelişmeleri nasıl olacak, etkilenecek mi-' onu görmek istedik. Bu hayvanlar hastalıklara direnç gösterme bakımından öne çıkan ırk. Bunların melezlenerek, dirençlerini diğer ırklara aktarılması söz konusu olur. Gelişimlerini izleyip, takip edeceğiz. Uzun soluklu bir proje bu. 8 yıldır bunun peşindeyiz. Acı tatlı, üzüldüğümüz günler oldu ama sonu mutlu biten bir proje oldu. İlk klon yavruları büyüttük. Şimdi Türkiye'nin sığırda ilk klon anneleri oldular."

Muhabir: Cem Şan - Halil İbrahim Başer