Koalisyon için son 10 gün

Görüşmeden olumlu sonuç çıkmazsa AK Parti’nin rotasını MHP’ye çevirmesi bekleniyor

63. Hükümet’in kurulması kapsamında en kritik görüşme bugün saat 14.00’te Ankara Palas Devlet Konukevi’nde gerçekleştirilecek. Başbakan Ahmet Davutoğlu ile CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu arasındaki görüşmenin, iki taraf arasında son görüşme olması, görüşmede koalisyon kurulması ya da kurulmaması konusunda bir karar alınması bekleniyor. Kulislerde, “Büyük Koalisyon”un önünde üç temel sorun bulunduğu konuşuluyor. Tarafların karşılıklı güveni yeteri kadar tesis edemediği, CHP kanadında da Ak Parti’nin samimi bulunmadığı görüşünün olduğu olduğu konuşuluyor. Üçüncü ve temel sorun ise koalisyonun süresi konusunda tarafların derin görüş ayrılığında olması olarak gösteriliyor. Davutoğlu’nun pazartesi günü önerdiği kısıtlı süreli reform hükümeti önerisine, “4 yıllık yüksek profilli hükümet” ile karşılık veren Kılıçdaroğlu; “kısa süreli hükümet”te ısrarı “koalisyonu istememe” olarak yorumluyor. Kulislerde, CHP’nin beş sorun başlığı arasında gördüğü dış politika, ekonomi ve eğitim konu başlıklarında partilerin uzlaşı bulmasının zor olduğu değerlendiriliyor. Koalisyonu yürekten istediğini belirten CHP’de vekillere dün dağıtılan bir broşür, “seçim hazırlıkları başladı” yorumlarına da yol açtı. Ancak masayı deviren taraf olmadığını kamuoyuna göstermek isteyen CHP’nin bütün seçenekleri tartışacağı belirtiliyor. Ak Parti cephesinde ise CHP ile uzun soluklu bir işbirliğinin mümkün olamayacağı görüşü hakim. Bugünkü görüşmede koalisyon kurulamazsa gözler önümüzdeki hafta yapılması beklenen Ak Parti-MHP görüşmesine çevrilecek. Bu görüşmede, “erken seçim” denkleminin de çözülmesini sağlayacak.

Beş ayrı görüşme

Liderlerin de katıldığı ilk görüşmenin ardından koordinatör olarak atanan Koç ve Çelik, Kültür veTurizm Bakanlığı’nda bir araya gelmiş ilki 24 Temmuz Cuma günü Ankara Palas’ta olmak üzere, “keşif maksatlı” heyetlerarası beş ayrı zirve gerçekleşmesi konusunda görüş birliğine varmıştı. 10 Ağustos’ta Başbakanlık Resmi konut’ta Davutoğlu ve Çelik, Kılıçdaroğlu ile Koç’u ağırladı. 4 saat 20 dakika süren zirvenin ardından son görüşmenin bugün saat 14.00’te Ankara Palas’ta gerçekleşmesi karara bağlandı. Bu süre içinde Kılıçdaroğlu, MYK’sını ve milletvekillerini topladı, Davutoğlu ise MYK’sıyla görüştü.

Taraflar arasında uzlaşılması zor görülen alanlar dışında üç temel sorun olarak “güven”, “samimiyet” ve “kurulacak hükümetin süresi” görülüyor. Taraflar arasında “güven sorunu”nun halen tesis edilemediğine işaret edilirken, CHP kanadı ise, Ak Parti heyetinin ve Davutoğlu’nun, “yeteri kadar” samimi davranmadığına dikkati çekiyor. Özellikle Ak Parti’nin, “kısıtlı süreli hükümet” önerisiyle istediği zaman ülkeyi erken seçime götürme niyetini açıkladığına işaret ediliyor. CHP kurmayları, Ak Parti’nin yaklaşımını, “Türkiye için 30 gündür masadayız, ancak ortaklık için gereken samimiyeti görmedik. Hükümette iktidarı paylaşmama refleksini algılıyoruz. Bize, ‘Size de kırmızı plaka veriyoruz, ancak ülkeyi biz yönetelim’ demeye getiriyorlar. Bunu kabul etmek doğru olmaz” sözleriyle değerlendiriyor.

Davutoğlu’nun bugünkü görüşmede, “kısıtlı süreli reform hükümeti” önerisinde ısrar ederse, koalisyonun gerçekleşme olasılığının bulunmadığı konuşuluyor. Ancak CHP’de, “Bugünkü görüşme bitmeden hava netleşmez, top Ak Parti’nin sahasında” yorumları yapılıyor.

HER SEÇENEK MASADA

AK Parti sözcüsü Beşir Atalay da basın toplantısında bütün seçeneklerin masada olduğunu, anket sonuçları da gözden geçirilerek bütün bunların analizlerinin yapıldığını söyledi. “Ülke için büyük kazanım” dediği CHP ile görüşmelerde ülke sorunlarının paylaşıldığını belirten Atalay’ın, “Bundan sonrası için de bu doğrusu çok kalıcı bir çalışmadır. Sonuçta ortak hükümet kurulur ya da kurulmaz ancak bu çalışmayı bir kazanım olarak değerlendiriyoruz” sözleri dikkat çekti. Atalay, CHP’nin süre önerisine ilişkin de, “Bağlayıcı bir teklif olarak görmemek lazım, başka seçenekler de görüşülecek” dedi.

BAHÇELİ SÖZLERİ YANLIŞ

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 45 gün dolduktan sonra kendisinin öngöreceği bir seçim hükümetine gelinmeden önce bir hükümet kurulsun diye teşvik edici olduğunu da savunan Atalay, Bahçeli’nin sözlerine ilişkin de, “Yanlış bir ifade olarak görüyorum. Görüşüp görüşmeme her genel başkanın kendi takdiridir. Biz partilere kapıyı kapatmıyoruz, diyalog yolunu açık tutacağız. Ortak hükümet kurulur ya da kurulmaz işbirliğine ihtiyaç var, o niyetimizi ve politikamızı sürdürüyoruz” dedi. Atalay, bu günlerin siyasetçiler için sınav günleri olduğunu da belirterek, “Biz partiler arası gerginlik politikası istemiyoruz, diyalog, açık kapı ve paylaşmayı önemli görüyoruz” dedi.

KARARA GÖRE ADIM

Atalay, CHP ile görüşmelerin sonuçsuz kalması halinde seçim kararı için Meclis’in toplantıya çağırılmasına ilişkin de, “Bütün ihtimaller değerlendiriliyor. Hukuki boyutlar da çok iyi çalışılmış durumda. Yarınki (bugün) kararı görmeden sonrasıyla ilgili bir adım söz konusu değil. Ama her alternatife yönelik çalışmalar oluyor. Yarınki karar bizim de kabulümüzdür, adımlarımızı da ona göre atacağız” dedi. Atalay, seçime ilişkin de “Kış günü olmaz, bir sonbahar var, sonbahara yetişmezse ilkbahardır” diye konuştu.

19 sayfalık ‘seçim’ broşürü hazırlandı

CHP’li milletvekillerine dün gerçekleştirilen toplantıda 19 sayfalık, “CHP’nin Koalisyon İlkeleri ve Türkiye’nin 5 Temel Sorunu” başlıklı bir broşür sunuldu. Eğer bugünkü tablodan hükümet çıkarsa, vekiller broşür çerçevesinde hükümetin kurulma gerekçelerini bölgelerinde seçmene anlatacak. Aynı broşür, hükümet kurulmazsa, hükümetin kurulmamasının gerekçeleri olarak da sıralanacak. Kulislerde eğer bugün hükümet tablosu çıkmazsa söz konusu broşürün bir erken seçim startı olarak algılanabileceği konuşuluyor.

Süre konusunda seçenekler masadaAk Parti kulislerinde ise CHP ile uzun süreli hükümet kurulamayacağı algısı sürüyor. Dış politika, eğitim, çözüm süreci gibi konularda temel görüş ayrılıkları bulunduğu, yeni Anayasa vb. alanlarda ise derine indikçe ayrışmaların artacağı algısı hakim. Cumhurbaşkanı’nın konumu ve 17-25 Aralık konularının da uzun süreli işbirliğini olanaksız kılabileceği kulislerde konuşuluyor. Bu nedenle, Davutoğlu’nun yeni anayasa, seçim yasaları konusunda çalışabilecek bir hükümet seçeneğini masaya taşıdığı, CHP’nin buna yanaşmaması durumunda ortaklığın güç olduğu ifade ediliyor. CHP’nin buna yanaşması durumunda ise sürpriz biçimde iki partinin koalisyonu kurabileceği yorumları da yapılıyor. Bu nedenle bugünkü görüşmede, CHP’nin 4 yıl ya da 2+2 yıl önerisi, Ak Parti’nin kısa süreli reform hükümeti önerisiyle birlikte masada olacak.

Görüşmeden sonuç alınamaması durumunda Ak Parti’nin önümüzdeki hafta MHP ile masaya oturması bekleniyor.

DEMİREL SÜREYİ ESNETMİŞTİ

Tartışma konusu olan 45 günlük süre Anayasa’ya 1982’de girdi. Aylarca süren hükümet görüşmelerini önlemek için konulan bu madde, o tarihten sonraki koalisyon görüşmelerinde biri hariç hiç aşılmadı. 1995’de kurulan Mesut Yılmaz başkanlığındaki koalisyon hükümetinde görüşmeler nedeniyle süre 8 gün aşıldı. 45 günlük süre dolmasına karşın Demirel, seçime gitme yetkisini kullanmayarak 8 gün esneklik sağladı.