BİZE ULAŞIN
Son yıllarda, kahverengi kokarca böceği tarım alanlarında ciddi bir sorun hâline gelmiştir. Karadeniz bölgesindeki fındık bahçelerine hızla yayılma eğiliminde olan bu böcek, günde 30 kilometreye kadar hareket edebilme kapasitesine sahiptir. Bitkilerin yapraklarını kemirip, özsuyunu emerek büyük zarar veren kahverengi kokarca, bu nedenle tarımsal üretimi tehdit eden önemli bir zararlı olarak kabul edilmektedir. Özellikle fındık ağaçlarının sağlığını tehlikeye atan bu böcek, bölgesel tarım stratejileri açısından acil çözüm gerektiren bir problem olarak öne çıkmaktadır.
Kahverengi kokarca böceği (Halyomorpha halys), Pentatomidae familyasına ait Asya kökenli bir türdür. Japonya, Kore Yarımadası, Tayvan ve Çin'e özgü olan bu böcek, 1990'lardan itibaren özellikle ABD'nin doğu kıyısına yayılmıştır. Kahverengi kokarca, hem larvaları hem de yetişkinleri ile 300’den fazla bitki türünden beslenebilir ve bu çeşitlilik, onun tarım ürünleri için büyük bir tehdit oluşturmasına neden olur. Tehdit altında olduğunda veya ezildiğinde, savunma mekanizması olarak kötü bir koku salgılar.
Karadeniz bölgesinde, özellikle fındık gibi bitkilere zarar veren kahverengi kokarca, 300'den fazla bitki türüne besin sağlayan istilacı bir böcektir. Erginlerinin uzun mesafelere uçabilme yeteneği, bu zararlının yayılmasını kolaylaştırır ve bu nedenle yerel ekosistemlerde hızlı bir şekilde genişleyebilir. Kahverengi kokarca, tüm Türkiye'yi tehdit eden bir tarım zararlısı hâline gelmiştir. İnsan sağlığına doğrudan zarar vermese de, yaz mevsimi sonunda kışlamak amacıyla evler ve depolar gibi korunaklı alanlara girerek fiziksel rahatsızlık yaratmaktadır.
Kahverengi kokarca böceği zararları sıklıkla merak konusudur. Kahverengi kokarca, polifag ve istilacı bir böcek türüdür; birçok sebze, meyve ve hububat ürününe zarar verebilir. Bunlar arasında biber, domates, elma, fındık, armut, şeftali, kivi, kayısı, pamuk ve çeltik bulunmaktadır. Kahverengi kokarca, bitkilere hem doğrudan hem de dolaylı olarak zarar verir.
Doğrudan zarar, konukçusu olduğu bitkilerin üzerinde emgi yoluyla gerçekleşir; keskin emici ağız yapısı sayesinde erginler ve nimfler, meyve ve sebzelerin özsuyunu emerler. Bu emgi işlemi, ilk etapta küçük nekrotik lekeler oluşturur ancak asıl zararı meyvelerin olgunlaşma sürecinde ortaya çıkar. Özellikle elma, armut, şeftali ve nektarin gibi ürünlerde, üretim dönemi boyunca meydana gelen zarar, meyvelerde derin nekrozlara, şekil bozukluklarına ve çürük benzeri doku kayıplarına neden olur.
Bu konuda akıllara gelen diğer bir konu ise "kokarca böceği tehlikeli midir?" sorusudur. Kahverengi kokarca böceği, insan sağlığı açısından doğrudan bir tehdit oluşturmaz. Ancak yaz mevsiminin sonunda, kışlamak üzere evler ve depolar gibi kapalı ve korunaklı alanlara sığınarak, fiziksel rahatsızlıklara yol açabilirler. Bu durum, ev sahipleri için ek sorunlar yaratabilir, çünkü böceklerin bu tür alanlara girmesi, hijyen ve konfor açısından sıkıntılara neden olabilir.
