Kolesterol nedir? Kolesterol bulunan yiyecekler hangileridir?

Kolesterol sağlığı ciddi boyutlarda tehdit eden kandaki bir maddedir. Üstelik ilerleyen yaşla beraber daha da dikkat edilmesi gereken bir hale bürünür. Peki kolesterol hangi besinlerde bulunur? Özellikle hangi besinleri tüketirken dikkat etmeliyiz? Gelin birlikte inceleyelim.

Herkesin Korkulu Rüyası Kolesterol Ne Demektir?

Sağlık problemlerine sebep olan kolesterol yağ benzeri bir maddedir. Ancak bu maddenin her türlüsünün kötü olduğu söylenemez. Çünkü kolesterol iyi ve kötü kolesterol olmak üzere iki türe sahiptir. Vücut bazı hormonları ve vitaminleri sindirebilmek için kolesterole ihtiyaç duyar. Bu sebeple de kolesterol vücut hücrelerinde olması gereken bir maddedir. Sağlık açısından olumsuz etkilere sahip olan kötü kolesterol ise vücut dengesini alt üst edebilir.

İyi Ve Kötü Kolesterol Nedir?

Kolesterol kanda tek başına bulunmaz ve bir proteine yapışık şekilde bir yerden bir başka yere vücut içerisinde taşınır. Bu proteinlere de lipoprotein denir. Vücudumuzda bulunan beş çeşit lipoproteinden sadece iki çeşidi ile kolesterol taşınır. Bunlardan biri iyi huylu diğeri ise kötü huylu kolesterol taşıyan proteinlerdir. LDL ve HDL kolesterol nedir diye merak ediyorsanız; onlar kanda proteinlerle taşınan kolesterol türleridir. Peki bu durumda iyi kolesterol nedir? İyi kolesterolün tıptaki karşılığı HDL kolesteroldür. İyi kolesterol faydalı yağları proterinler yardımıyla kan içerisinde sindirim organlarına kadar taşır. Çünkü bu yağların da sindirilip tekrar kana karışması gerekir. Kötü kolesterol olarak bilinen kolesterol türü ise LDL’dir. LDL kolesterolün asıl görevi ise; bir yağ çeşidi olan trigliseritleri atardamarlarda taşımaktır. Eğer LDL kolesterol seviyeniz çok yüksekse zamanla damarlarınızın duvarlarında yağ ve kan pıhtısı birikintisi başlayabilir.

Yüksek kolesterol ne demektir?

Kolesterol yüksekliği nedir diye merak ediyorsanız, hemen açıklayalım. Kolesterol yüksekliği, kandaki LDL seviyesinin yüksekliği demektir. Kolesterol düzeyinin vücudumuzdaki yansıması belirli bir değer aralığında olmalıdır. Bu aralığın üzerinde olan kolesterol değerine de yüksek kolesterol denir. Kolesterolün düzeyi kan içerisinde yükselince direkt damarlara çarpar ve buradan damar duvarı içerisine geçer. Damar içerisine geçen ve buradaki diğer maddelerle aynı ortamda bulunan kötü kolesterol proteinleri tehlike arz edebilir. Vücutta dolanan kanın en önemli bağlantısı olan kalp ve diğer organlar da bu durumdan olumsuz etkilenebilir. Organlar bu durumda zarar görmeye başlar ve sonrasında da kalp krizi ve beyin hasarları ortaya çıkabilir.

Kolesterol Hangi Hastalıkları Tetikler?

Kolesterol seviyesi kontrol altına alınmazsa sonucunda vücutta çokça yer kaplayan dokular ve organlar büyük oranda etkilenir.

• HDL değeri düşük ise kalp damarlarında plak oluşumu ve sertleşme
• Beyin kanaması
• Kalp ritminde bozukluk
• Ani baygınlıklar
• Baş dönmesi ve ağrısı
• Metabolizmada düşüklük ve dengesizlik
• Böbrek, karaciğer yetmezliği
• İnme
• Tiroid

Kolesterole sebep olan unsurlar

• Genetik faktörlere bağlı olarak ailesinde zaten kolesterol rahatsızlığı olması
• Erken yaşta kalp rahatsızlığı
• Beslenme düzeni bozukluğu
• Sağlıksız beslenmeyi tercih etme
• Obezite tedavisi görme
• Şeker hastalığı
• Aşırı hareketsiz bir yaşam tarzı
• Sigara kullanımı
• Hipertansiyon
• Bazı ilaçların yan etkileri
• Kolesterol içeren besinlerin bilinçsizce tüketimi
• Yaşa bağlı olarak damar duvarının incelmesi
• Diyabet hastalığı

Kolesterol Rahatsızlığı Bulunanların Tüketirken Dikkat Etmesi Gereken Yiyecekler

Kolesterol rahatsızlığı bulunan kişilerin bazı yiyecekleri tüketirken aşırıya kaçmamaya özen göstermeleri hatta bu besinleri mümkün olduğunca az tercih etmesi gerekiyor. İşte bu yiyecekler:

• Tereyağı
• Bal
• Yoğurt
• Beyaz peynir
• Margarin
• Şekerli yiyecekler
• Beyaz şeker
• Bisküvi gibi paketlenmiş tatlılar
• Yağlı kırmızı et
• Kızartma yemekleri
• Sucuk, paketlenmiş sosis, salam gibi ürünler
• Mandıra ürünleri
• Sakatatlar
• Çikolata
• Tam yağlı süt
• Dondurma
• Unlu mamüller

Kolesterol Hastalarının Tüketmeleri Gereken Ürünler

Kolesterol hastalarının tercih etmesi gereken yiyecekler ise şöyledir:

• Yulaf gibi lif bakımından zengin besinler
• Fasulye
• Ceviz
• Zeytinyağı
• Somon
• Fındık
• Domates
• Soğan
• Enginar
• Maydanoz
• Keten tohumu
• Kırmızı biber

HDL (yüksek yoğunluklu lipoprotein) Değeri Nasıl Teşhis Edilir?

Kolesterolün, kan tahlili ile teşhisinin konulması gerekir. Aksi takdirde belirtiler başka hastalıkların belirtisi ile çakışabilir. Tahlil öncesinden 12 saat boyunca aç kalınmalıdır. Kan tahlillerinin, şikayetlerin başlamasından itibaren her beş yılda bir tekrarlanması gereklidir. 20 yaşından itibaren her bireyin 5 yılda bir kez ölçtürmesi olası tehlikelere karşı önlem alabilmek için önemlidir.

Yüksek Kolesterol Belirtileri nelerdir?

En sık rastlanan yüksek kolesterol belirtileri şunlardır:

• Göz çevresinde sarı renkli yağ bezeleri
• Göğüs ağrısı
• Nefes darlığı
• Halsizlik ve yorgunluk
• Bacak ağrısı
• Baş dönmesi

Kolesterol Tedavisi nasıl yapılır?

Kolesterolünüz normal değere yakın ancak değer aralığından sapma gösteren bir miktarda ise ilaç tedavisine gidilmez. Öncelikle kilo dengesinde ve yaşam tarzında bir değişiklik yapmaya gidilir. İlk etapta doktorunuz size bir diyetisyen yardımı almanız konusunda tavsiyede bulunabilir. Bu durumda daha sağlıklı ve hafif bir beslenme programı ile kolesterol seviyeniz normal değere yaklaşmaya başlar. Bunun yanında düzenli bir spor alışkanlığı edinirseniz sizler için kolesterol problem olmaktan çıkar. Eğer sigara gibi kötü alışkanlıklarınız var ise sağlığınız için bu alışkanlıklardan vazgeçmenizde yarar vardır. Ancak bazı durumlarda tüm bunlara rağmen ilaç tedavisine ihtiyaç duyulabilir.

Kolesterolün Vücutta Olması Gereken Değer Aralığı nedir?

Kolesterolün kandaki değeri uzmanlarca belirlenmiş değer aralığında olmalıdır. Kanınızdaki kolesterolü tanımlamak ve kontrol etmek için bu değere ihtiyacınız var. HDL değeri düşük olunca kandan kolesterolün temizlenmesi sorun haline gelebilir. LDL değeri yüksek ise bu durumda kan akışı ve dengesi bozulabilir. Erkeklerde ve kadınlarda iyi kolesterol değeri (kandaki HDL değeri) farklılık gösterebilir. “Kolesterol normal değeri nedir?” sorusunun cevabını aşağıda sizler için derledik.

Sağlıklı bir insandaki HDL değer aralıkları şu şekildedir:
Erkeklerde yaklaşık 40 mg/dL – 60 mg/dL arası bir değerdir. 40 mg altındaki düşük değerler tehlikelidir. 60 üstü ise daha iyidir.
Kadınlarda ise 50 mg/dL – 60 mg/dL arası bir değerdir. 50 altındaki düşük değerler tehlikeli 60 üzerindeki değerler ise çok daha iyidir.

Sağlıklı bir insanda LDL değer aralıkları ise aşağıda gösterilmektedir:
Ldl kolesterol düzeyi 130 mg/dl altında iken iyi, 130-159 mg/dl arası sınırda, 160 mg/dl üzeri ise yüksek ve tehlikelidir.

Sağlıklı bir insanda toplam kolesterol aralığı aşağıda gösterilmektedir:
Toplam kolesterol 200 mg/dl altında ise iyi, 200-239 mg/dl arası sınırda, 240 mg/dl üzeri ise yüksek ve tehlikelidir.