Kolon kanseri belirtileri ve nedenleri nelerdir?

Kalın bağırsağın iç yüzeyini örtmekle görevli olan hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla ortaya çıkan kolon kanseri, meme ve akciğer kanserinden sonra görülme sıklığı en fazla olan kanser türüdür. Kişinin kolon kanseri başlangıcında; kabızlık, ishal, karın ağrısı ve iştahsızlık gibi sorunlar yaşaması mümkündür.

Kolon Kanserinin Oluşmasına Neden Olan Faktörler

Kolon kanseri birden fazla faktörden kaynaklanabilir. Bunlardan bazıları; yaş, genetik faktör, genetik bozuklar, polipler ve düzensiz beslenmedir.

Yaş: Hastalık, erkek ve kadınlarda 50-60 yaş aralığında ortaya çıkar. Bu yaştaki bireylerde hastalığın çıkma oranı yüksektir.
Polipler: Polip, iyi huylu tümörlere verilen isimdir. Fakat polipler zamanla kansere dönüşebilir. Bu yüzden düzenli olarak poliplerin kontrolü yapılmalıdır.
Genetik Faktörler: Ailesinde kolon kanseri görülen bireylerin bu hastalığa yakalanma riski oldukça fazladır. Kolon kanseri geçmişi olan bireylerin düzenli olarak kontrol yaptırması gereklidir.
Düzensiz Beslenme: Sigara, alkol gibi zararlı maddelerin tüketilmesi, şeker hastalığına sahip olunması ve hareketsiz bir hayat tarzının olması hastalığın riskini artıran etmenlerdir.

Kolon Kanserinin Belirtileri

Kolon, kalın bağırsağın her iki tarafında bulunan bir yapıdır. Sağ tarafta bulunan kolonun yapısı daha dardır bu yüzden gösterdiği belirtiler farklıdır. Yapının dar olmasından dolayı, erken tanı ihtimali daha yüksektir. Sol taraftaki kolonun yapısı ise daha geniştir.Genişliğinden dolayı tanı zor konulur. Belirtiler, dışkılama kanallarında oluşan ağrılar veya değişikliklerle kendini gösterir. Kolon kanseri son evre belirtileri şunlardır:

• Karında sebebi bilinmeyen ağrıların oluşması
• İshal ve kabızlığın uzun süre devam etmesi
• Dışkıda kötü kokuların olması
• Dışkının incelmesi
• Dışkı siyaha yakın olması
• Sürekli halsiz ve yorgun hissetmek
• Anemi
• Karna krampların girmesi
• Bağırsakta oluşan doluluk hissi
• Makattan kan gelmesi
• Gaz çıkaramamaktan kaynaklanan şişkinlik
• Ani kilo kayıpları
• Kusma

Kolon Kanseri Tanısı Nasıl Konulur?

• Kalın bağırsak kanserin geliştiği önemli bölgelerden biridir.Erken tanı, kolon kanserinin tedavisi için oldukça önemlidir. Erken tanı konulması için, düzenli olarak endoskopik incelemeler yaptırılmalıdır. Bu incelemelerin en önemlisi kolonoskopidir. Kolonoskopi, kansere yol açabilecek hücreleri kanserleşmeden belirleyip, hastayı kanserden koruyan işlemdir. Özellikle 50 yaşın üzerindeki kişiler ve ailesinde kolon kanseri görülmüş kişiler bu işlemi belli aralıklarla yaptırmalıdır.
• Kolon kanseri belirtisi gösteren hastalara doktor tarafından bazı testler uygulanır. Bu testler;
• Dışkıda Kan İncelenmesi: Dışkıdan küçük miktar alınıp, laboratuvar ortamında incelenmesidir.
• Radyolojik İncelemeler: Hastaya bilgisayar tomografisi ve kolon grafisi uygulanır.
• Laboratuvar Testleri: Biyokimyasal işlemler ve kan sayımı yapılır.
• Endoskopik İncelemeler: Kolonoskopi, rektoskopi ,biyopsi ve sigmoidoskopi incelemeleri yapılır.

Kolon Kanseri Evreleme

Evreleme, bir kanserin nereye yerleştiğini, nereye yayıldığının ve yayılan bölgedeki organlara zarar verip vermediğinin tanımlanmasıdır. Kısaca, kanser evreleri de denilebilir. Evreler, hastalar için önemlidir ve doktorlar yapılacak tüm testleri yapmadan evreleme dönemi tanımlanamaz. Kanser tiplerine göre evreleme dönemleri de değişiklik gösterir. Kolon kanseri beş evreden oluşur:

0. Evre: En erken evredir. Bu evrede kanser erken teşhis edilir. Erken teşhis olduğu için bu evrede kemoterapi veya radyoterapi tedavisi uygulanmaz. Bazı özel durumlarda bağırsağın belli bir bölümü alınabilir.
1. Evre: Hastalığın ilk evresidir. Birinci evrede kanser, kalın bağırsağa tutunur. Kanserin tedavi edilmesi için kolektomi yani kalın bağırsağın kanser bulunan kısmının alınması gerekir. Bu işlem esnasında lenf dokularına kanser hücresinin gelmesini önlemek amacıyla lenf bezleri alınır. Kemoterapi ve radyoterapi tedavisi uygulanmaz.
2. Evre: İkinci evrede kanser, kalın bağırsağın dış tarafına yayılmaya başlar fakat lenf bezlerine ulaşmaz. Birinci evredeki gibi kanserli bağırsağa kolektomi işlemi uygulanır. Kemoterapi tedavisi uygulanmaya başlanır.
3. Evre: Kanser üçüncü evresinde kalın bağırsak dışında lenf bezlerine de yayılır. Bu evrede de bağırsağa kolektomi işlemi uygulanır. Cerrahi müdahalenin yanında kemoterapi tedavisi de uygulanır. Bazı durumlarda radyoterapi de uygulanabilir.
4. Evre: Bu evre kanserin son evresidir. Kanser, kalın bağırsağın ve lenf bezlerinin etrafındaki organlara da yayılmaya başlar. Kanser; karaciğer, böbrekler, akciğer ve pankreas gibi organlara yayılabilir. Bu aşamadan itibaren hastaya kolektomi işlemi uygulanamayacağı için, kanser hücresini küçültmek amacıyla kemoterapi ve radyoterapi uygulanır. Hücreler yeterince küçüldüğü zaman ameliyatla alınır.

Kolon Kanserinden Korunmak İçin Nelere Dikkat Edilmelidir?

Kolon kanserinden tamamen kurtulmak mümkün olmasa da, hastalığın riski azaltılabilir. Hayat tarzını değiştirmek bunun en büyük adımı olacaktır. Bu değişiklikler;

• D Vitamini Alımı: D vitamini kolon kanseri de dahil olmak üzere diğer kanser türlerini de önlemede büyük bir görev alır. Bu vitamin; güneş ışığında, bazı balık türlerinde ve sütte bulunur.
• Egzersiz: Düzenli yapılan yürüyüş, koşu gibi gibi sportif aktivitelerin kanser riskini azalttığı söylenir. Fakat yapılan egzersizin doktor kontrolünde yapılmasında fayda var.
• Beslenme: Yağ oranı düşük, lif oranı yüksek gıdalarla beslenilmelidir. Yapılan araştırmaya göre kırmızı et ve alkolün fazla tüketimi kolon kanseri riskini artırır. Bu yüzden bu besinlerin tüketimine dikkat edilmelidir. Günlük su alımı 2-2,5 litre arasında olmalıdır.
• Kalsiyum: Kalsiyum, kolon kanserine karşı koruyucu etki sağlar. Kalsiyum açısından zengin besinler tüketilmelidir.