Kolon kanseri kolonoskopi ile önlenebilir mi?

Güzel haber ise kolon kanserinin düzenli yapılan kolonoskopi yöntemi sayesinde önlenebilmesi. Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Erman Aytaç kolon kanserinden korunmak için hiçbir yakınma olmasa bile 50 yaşında kolonoskopi taraması yaptırılmasının yaşamsal önem taşıdığına dikkat çekerek, “Üstelik sadece 30 dakika gibi kısa sürede tamamlanabilen kolonoskopide risk faktörü tespit edilmediyse işlemin her 10 yılda bir tekrarlanması yeterli geliyor. Polipler saptandıysa aynı işlem sırasında bu oluşumlar alınabiliyor ve böylece kanserin gelişmesi önleniyor” diyor.

EN ÖNEMLİ NEDENİ POLİPLER

Kolon kanserinin oluşum nedeni henüz bilinmese de pek çok faktörün riski artırdığı belirtiliyor: İleri yaş, ailede kolerektal kanser öyküsünün olması, bazı genetik bozukluklar, bağırsak içindeki hücreleri bozarak kansere zemin hazırlayabilecek Crohn ve ülseratif kolit gibi iltihabi hastalıklar, obezite, kadınlarda yumurtalık, meme ve rahim kanseri öyküsü, riski artırıyor. Sebze ile meyvenin az, işlenmiş ve hayvansal gıdaların ise fazla tüketildiği Batılı beslenme tarzı da bir diğer önemli risk faktörünü oluşturuyor. Bağırsak içinde yerleşen polipler ise kolon kanserinin en önemli risk faktörü. Polipsiz gelişen türleri olsa da, kolon kanserinin yüzde 90’ının başlangıcından polipler sorumlu oluyor. Genellikle 45 yaşından sonra ortaya çıkan poliplerin başlangıçta zararsız olsalar da, bazıları kontrolsüzce büyüyüp zamanla kolon kanseri oluşumuna yol açabiliyor.

BAŞLANGIÇ EVRESİNDE BELİRTİ VERMİYOR

Kolon kanserinin diğer bir önemli özelliği de sinsi bir hastalık olması. Kanser öncüsü poliplerin varlığında veya kanserin başlangıç evresinde hiçbir yakınmaya neden olmadan sinsice ilerliyor. Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Erman Aytaç poliplerin kanserleşmeye başladıklarında veya sayıları artıkça bağırsak alışkanlıklarında yaptıkları değişiklikler ile sinyal verdiklerini belirtiyor. Doç. Dr. Erman Aytaç aşağıda bağırsaklara ait yer alan belirtilerden biri bile varsa zaman kaybetmeden doktora başvurulması gerektiği uyarısında bulunuyor:

Dışkının kıvamında ve kokusunda (ishal- kabızlık) değişiklik

Dışkı alışkanlığının değişmesi, örneğin daha sık veya daha az tuvalete gitme.

Dışkının kalınlığının incelmesi, dışkıda kan görülmesi veya makattan kan gelmesi

Karında şişkinlik ve karın ağrısı, halsizlik, bulantı, istemsizce olan kilo kayıpları

Demir eksikliği nedeniyle ortaya çıkan kansızlık

RİSK FAKTÖRÜNE SAHİPSENİZ DİKKAT

Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Erman Aytaç kolon kanserinden korunmanın en etkili yolunun, tarama ve tedavi yöntemi olan ‘kolonoskopi’ yaptırmak olduğunu vurguluyor. Hiçbir yakınması olmasa bile herkesin 50 yaşından itibaren kolonoskopi yaptırması gerektiğini hatırlatan Doç. Dr. Erman Aytaç risk faktöründe olan kişilerin ise nasıl bir yol izlemeleri gerektiğini şöyle anlatıyor: “Ailesinde özellikle 50 yaş öncesinde kolon kanseri öyküsü olan kişiler ise çok dikkatli olmalı. Bu tabloda kolon kanserine yakalanan kişinin tanı yaşından ortalama 10 yaş öncesinde mutlaka kolonoskopi yaptırılmalı.”

TEDAVİ BAŞARISI OLDUKÇA YÜKSEK

Günümüzde erken tanı ve tedavi yöntemlerinde yaşanan önemli gelişmeler sayesinde kolon kanseri tedavisinde oldukça yüksek oranda başarı elde ediliyor. Öyle ki artık sağ kalım oranları yüzde 90’lara yükseliyor; yeter ki zamanında müdahale edilebilsin. Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Erman Aytaç erken evrede tanı konan veya bölgesel lenf bezlerine metastaz yapmış, ancak uzak bölgelere yayılmamış olan kolon kanserlerinin tedavisinde ilk aşamayı cerrahi girişimin oluşturduğunu belirterek, “Uzak organlara metastaz yapmış olan kolon kanserlerinde ise önce ilaç tedavisi uygulanıyor, ardından hasta değerlendirilmeye alınıyor”diyor. Kolon kanserinin cerrahi tedavisinde, uzak organlara yayılmamış olan kolon kanserlerinin tümünün robot ve laparoskopi gibi kapalı tekniklerle yapılabildiğini söyleyen Doç. Dr. Erman Aytaç “Bu yöntemler ameliyat sonrasında daha az ağrı, daha az enfeksiyon riski, günlük hayata daha kısa sürede dönüş gibi faydalar sağlıyor” diyor.