BİZE ULAŞIN
Bir sözcüğün farklı bir dilden Türkçeye ödünçlenirken ses değişikliğine uğraması söz konusu olabilir. Bu durumda yabancı kökenli sözcüklerin Türkçe yazım kurallarına uyarlanan güncel yazılışlarının öğrenilmesi önem taşır. Kökeni Fransızca olan koreografi sözcüğü de Türkçede ait olduğu dilden farklı olarak yazılır. Buna ek olarak koreografi sözcüğünün ilk seslemindeki ünlü harften ötürü hem yazılı hem de sözlü dilde yanlış bir şekilde kullanılabildiği görülür. Bu nedenle TDK güncel sözlüğü kapsamında yer alan açıklamalar incelendikten sonra koreografi kelimesinin Türkçe yazım kurallarına uygun olan kullanımı hakkında bilgi sunulmalıdır.
Kökeni Fransızca olan sözcüklerin Türkçeye ödünçlenirken dilimizin yazım kurallarına uygun olacak şekilde değiştirildiği bilinir. Bu durum diğer dil ailelerinden Türkçeye geçen her bir ödünçlenmiş sözcük için geçerlidir. Bu nedenle koreografi sözcüğünün nasıl yazıldığı üzerine açıklama yapılırken TDK güncel sözlüğü kapsamındaki bilgilerden yola çıkılmalıdır. Nitekim belirtilen bu isim sözcüğünün Fransızcada choreographie şeklinde yazıldığı söylenebilir. Ancak ilgili sözcük Türkçeye ödünçlenirken dilimizin yazım kurallarına uyarlanmıştır. Bu doğrultuda koreografi yazımı doğru ve hatalı hâli ile aşağıdaki gibi belirtilebilir:
Fransızca kökenli sözcüklerin Türkçeye ödünçlenirken nasıl bir ses değişikliğine uğradığı yaygın olarak araştırılır. Çünkü bu kategoriye dahil olan sözcüklerin sesletimleri genellikle tam olarak yazılışları gibi değildir. Koreografi de yaygın olarak bilinen sesletiminden ötürü, yazılı dilde de yanlış olarak kullanıldığı durumlara rastlanan kelimeler arasındadır. Bu da incelenen bu sözcüğün aslında hem yazılı hem de sözlü dilde yanlış olarak kullanılmasına yol açar.
Koreografi TDK güncel sözlüğü üzerinden araştırılabilen ve günlük yaşamda sıklıkla kullanılan bir kelimedir. Bu bağlamda ilk olarak “Koreografi nasıl yazılır ve okunur?” sorusunun yanıtına değinilmelidir. Yani koreografi kelimesinin ilk sesleminde a değil o harfinin yer aldığı hatırlatılmalıdır. Bu bilgi pekiştirildiği zaman ilgili sözcüğün hem yazılı hem de sözlü dilde hatasız bir şekilde, Türkçe yazım kurallarına uygun olarak kullanılması mümkündür.
Bir isim sözcüğü olup 3 ayrı anlamda kullanılan koreografi TDK güncel sözlüğünde tanımlanır. Koreografi sözcüğünün ilk anlamı dans adımlarının kağıda geçirilmesi şeklindedir. Bu kelimenin 2. tanımı ise defile ile müzikli gösteri gibi gösterilerdeki programın genel hatları şeklinde belirtilebilir. TDK güncel sözlüğü üzerinden sorgulanan koreografi kelimesinin 3. tanımı da bir baleyi oluşturan anlatım, adım ve figürlerin bütünü olarak açıklanmalıdır. Bu sözcüğün Türkçe yazım kurallarına uygun olan kullanımı konusunda detaylı bir inceleme yapmak isteyenler için sıralanabilen cümle örnekleri ise aşağıdaki gibidir:
