Körfez’in Kumu “altın” Gibi

“Yüzülebilir Körfez” hedefiyle İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin TCDD ortaklığı ile yürüttüğü “İzmir Limanı ve Körfez’i Rehabilitasyon Projesi” kapsamındaki çalışmalarda, Körfez’den çıkan tarama malzemesinde ağır metale rastlanmaması, gözleri bu malzemenin nasıl değerlendireceği konusuna çevirdi. İZSU Genel Müdürlüğü, Körfez’in kuzeyine açılacak sirkülasyon kanalından çıkacak tarama malzemesinin ziraat ve inşaat alanında kullanımını araştırmak amacıyla üniversiteler ile proje çalışmalarına başlama kararı aldı.İZSU, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi ile tarama malzemesinin tarım toprağı olarak kullanılabilirliği yönünde araştırma yapmak üzere önümüzdeki günlerde sözleşme imzalayacak. Çıkacak malzemenin tuzdan arındırıldıktan sonra park ve bahçelerde, örtü malzemesi olarak da Harmandalı Katı Atık Depolama Alanı’nda kullanılabildiğini belirten İZSU Genel Müdürlüğü yetkilileri, üniversite ile yapacakları çalışma sayesinde malzemenin azot ve fosforla zenginleştirilerek tarım toprağı olarak kullanımının araştırılacağını söyledi. İZSU ayrıca, inşaat fakülteleri ile de bir proje yürüterek tarama malzemelerinin inşaat sektöründe hangi alanda kullanılacağını araştıracak.“TEHLİKELİ ATIK YOK”Projenin çevre değerlerini artırmaya ve “Yüzülebilir Körfez” hedefini gerçekleştirmeye yönelik olduğunu hatırlatan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, “Bunun gerçekleşmesi halinde, limanımızın da kapasitesi artacak. Körfezin dibinden çıkan tarama malzemesinde tehlikeli atık sınıfına giren herhangi bir değere rastlanılmaması elimizi güçlendirdi” diye konuştu. Körfez’in kuzeyinde Büyükşehir’in tarama gemisiyle açılacak sirkülasyon kanalından yaklaşık 25 milyon metreküp malzeme çıkarılacağını kaydeden Başkan Kocaoğlu, “Bu malzemelerin döküleceği yerlerle ilgili önerilerimiz ÇED raporunda sunuldu. Bu malzemenin yüzde 70’i yumuşak kil, yüzde 30’u ise kum. Tek sorunumuz tuz. Ama bizim en büyük avantajımız, Çiğli’de arıtma tesisimizin olduğu arazi. Burada oluşturmayı istediğimiz geri kazanım alanına bu malzemeyi taşıyıp, arıtma tesisimizden çıkan suyla rahatlıkla rehabilite edebiliriz. Tüm dünyada deniz kumu tuzdan arındırılarak inşaatlarda kullanılıyor. Çıkan malzeme toprak iyileştirici olarak taşlık arazilerin ıslahında kullanabilir. Kentsel dönüşüm projeleri ile İzmir Kıyı Tasarımı Projesi ise diğer kullanım alanları olabilir” dedi.KÖRFEZ’DE BALIK ÇOĞALACAKİzmir Büyükşehir Belediye Başkanı, Körfez’in ekolojik ve ekonomik verimliliğinin arttırılması için 6 yıldır bilimsel araştırmalar yaptıklarının da altını çizerek, “Bu projeyi hayata geçirmezsek, giderek sığlaşan İzmir Körfezi daha da kullanılamaz hale gelecek. Proje bitirildiğinde, Körfez 80 yıl öncesine döneceği gibi hem deniz canlıları ve balık popülasyonunu arttıracağız hem de Körfez’in derinleşmesi nedeniyle ekonomik amaçlı büyüme de sağlayacağız. Körfez’de yapılan her türlü taşımacılıkta, bugünkünden dört misli daha fazla ekonomik gelir elde edilecek. En önemlisi, artık İzmir Körfezi’nde denize girilebilecek. O nedenle bu proje, İzmir’in Akdeniz’deki en önemli liman olma özelliğini yeniden kazanmasını sağlayacak. Doğal dengelerin ve ekolojinin bozulması söz konusu değil. Tam aksine, çıkarılacak çamurun verimli halde kullanılması ve ekolojik canlılığın artmasını sağlayacağız’ diye konuştu.Körfezin güney aksı boyunca açılacak olan navigasyon kanalı ile Körfez’e temiz su girişi artacak. Kuzey aksında oluşturulacak sirkülasyon kanalı da bu bölgedeki akıntı hızlarını arttıracak. Su kalitesi ve biyolojik çeşitlilik iyileştirilecek. İzmir Limanı’nın kapasitesi artacak, yeni nesil gemilere hizmet vermeye başlayarak ana liman olma statüsüne kavuşacak.BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ KÖRFEZ İÇİN NELER YAPIYOR?Körfez’e akan dere ağızlarının temizlenmesi, Körfez’in kuzeyinde bir sirkülasyon kanalı açılması ve Körfez tabanındaki malzemelerin temizlenmesi için 9.3 milyon liralık yatırımla kazıcı-emici ve destek tipi olmak üzere 2 yeni gemi alındı. İzmir Körfezi’nde Ragıp Paşa Dalyanı dip kalıntılarının temizlenmesinde kullanılan gemiler, 14 metre derinliği tarayabiliyor ve saatte 800 ton tarama malzemesini 1-2 km uzaklığa atabiliyor.DEÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü ile 2011 yılında modelleme projesi imzalayan İzmir Büyükşehir Belediyesi İZSU Genel Müdürlüğü; Karaburun, Foça, Konak ve Güzelbahçe kıyılarına “otomatik meteorolojik ölçüm istasyonları” ile deniz tabanına “akıntı ölçüm cihazları” yerleştirdi. Yapılan çalışma, Körfez hakkında bilimsel verilere ulaşılmasını sağlarken, oluşturulan model, kıyı tasarımı ve mühendislik uygulamalarında temel oluşturacak.Körfez’deki birikimi azaltmak ve su sirkülasyonunu artırmak amacıyla Körfez’in kuzey kıyılarında yer alan ve uzunluğu 7 kilometreye ulaşan Ragıp Paşa Dalyanı’nın deniz yüzeyinde kalan duvarlarının yıkımı 2000 yılında yapıldı. Hem bu yıkım hem de körfezin kuzey kıyılarına boşalan dere ağızlarında yapılan taramalarla Körfez’deki su akıntılarının etkinliği artırıldı. 2010 yılında imzalanan ve devam eden protokol kapsamında DLH’ın tarama gemisi ile bugüne kadar dere ağızları ve Ragıp Paşa Dalyanı’nda olmak üzere 1 milyon metreküpün üzerinde malzeme deniz tabanından çıkarılarak deniz suyunda sirkülasyon artışı sağlandı.İZSU Genel Müdürlüğü, Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi’nde 4. faz arıtma ünitelerinin projesini tamamladı. İzmir Körfezi’nin hayata dönüşünü sağlayan Büyük Kanal Projesi kapsamında 2000 yılında hizmete giren Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi’nde halen işletmedeki 3 faz arıtma ünitelerine ek olarak, saniyede 2.5 metreküp atıksu arıtma kapasiteli 4. faz yapımına başlanacak. Mevcut arıtma tesisine eklenecek bir yeni hatla, halen günde 604 bin 800 metreküp olan arıtma kapasitesi, günde 216 bin metreküp artırılarak 820 bin 800 metreküpe ulaşacak.İzmir Büyükşehir Belediyesi, Çamur Çürütme ve Kurutma Tesisi ile Türkiye’nin en önemli çevre projelerinden birine daha imza atarak yapım sürecine başlanıldı. Yaklaşık 60 milyon liraya mal olacak tesisin kurutma ünitesi hizmete girdi. Çiğli’nin yanı sıra Aliağa, Foça, Menemen, Kemalpaşa, Güneybatı, Urla, Seferihisar, Ayrancılar-Yazıbaşı, Torbalı, Havza ve Bayındır, Doğanbey-Ürkmez ve Özdere-Gümüldür atıksu arıtma tesislerinde oluşan arıtma çamurları da bertaraf edilecek. Tesis hizmete girdiğinde, diğer arıtma tesisleriyle birlikte günlük 800 tona ulaşan çamur miktarı yaklaşık 4 kat azaltılarak 220 tona düşürülecek. Ayrıca yüzde 92 oranında kurutulmuş hale getirilen çamurlar “toprak iyileştirici” olarak yeşil alanlarda, arazi rehabilitasyonunda, tarım alanlarında veya ek yakıt olarak çimento fabrikalarında kullanılabilecek. Böylelikle Çiğli Atık Su Arıtma Tesisi sahasında çamur depolama işlemi sona erecek ve bu alanlar rehabilite edilecek.TCDD ile İZSU arasında 08.08.2011 tarihinde imzalanan protokol ile İzmir Körfezi’nin ekonomik ve ekolojik ömrünü artırmak için planlanan çalışmalar için ÇED süreçlerinin birleştirilmesi, gerekli izinlerin ortak alınması konusunda işbirliği protokolü imzalandı. ÇED raporu hazırlanarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na teslim edildi. ÇED’in onayının ardından çalışmalar başlayacak.