Koronavirüs: Çin, Vuhan'da 10 günde 11 milyon kişiye test yapabilir mi?

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), koronavirüsle mücadele kapsamında şu ana kadar Çin tarafından izlenen stratejiyi "belki de tarihin en kapsamlı ve müdahaleci salgın kontrolü çabası" diye nitelemişti.

Fakat Çin'in salgının başlangıç noktası Vuhan kentinin 11 milyonluk nüfusunu 10 günde testten geçirme planı, uygulanabilirlik bakımından hayretle karşılandı.

Testlerde öncelik, sağlık sektörü gibi hayati alanlarda çalışan ve bu yüzden virüsün bulaşma ihtimali daha yüksek olan kişilere verilecek.

Yetkililer, sürecin kenti bölgelere ayırarak aşamalı bir takvim içinde yürütülebileceğini söylüyor.

Testlerle her Vuhanlının Covid-19 hastası olup olmadığının belirlenmesi amaçlanıyor.

Fakat 10 günde 11 milyon Vuhanlıya test yapılabilmesi, günde en az 1 milyon insanın örneklerinin toplanıp değerlendirilmesi anlamına geliyor. Oysa şu anda bölgedeki test kapasitesi günde 40 ila 60 bin arasında değişiyor.

Neden bu kadar çok sayıda test hedefleniyor?

Kapsamlı test planı hafta sonunda Vuhan'da, konutların bulunduğu bir sitede 6 yeni vaka çıkması üzerine açıklandı.

Son zamanlarda çıkan vakaların tümünün, asemptomatik yani test sonucu koronavirüs pozitif çıkmakla birlikte öksürük ya da ateş gibi hiçbir hastalık belirtisi göstermeyen vakalar olarak sınıflandırıldığı açıklandı.

6 kişinin hasta olduğu belli olunca, aynı sitede yaşayan 5 bin kişinin tümüne test yapılmasına karar verildi.

Test sayısı 11 milyondan az olacak

Kimileri Vuhan'ın nüfusu 11 milyon olmasına karşın halkın bir kısmının karantinadan önce kenti terk ettiğini, önemli bir kısmının ise son haftalarda zaten test olduklarını dolayısıyla toplam test sayısının çok daha düşük olacağını söylüyor.

Vuhan Üniversitesi Patolojik Biyoloji Bölümü Başkan Yardımcısı Yang Jankiu yerel medyaya, 3 ila 5 milyon Vuhanlıya zaten test yapıldığını, geriye kalan 6 ila 8 milyon kent sakinine test yapabilecek kapasiteleri olduğunu söyledi.

Fakat pratikte yapılması gereken test sayısı 6-8 milyona inmiş olsa bile, bu da günde 600 bin ila 800 bin test anlamına geliyor.

Bu gerçekten kolay değil. 22 Nisan tarihinde Vuhan'ın başkenti olduğu Hubei eyaletinin hükümeti, günde 89 bin kişiye test yaptıklarını, Vuhan'ın test kapasitesinin ise 63 bin olduğunu söylemişti.

Yine resmi rakamlara göre 10 Mayıs'a gelindiğinde Vuhan'da günlük test sayısı 40 bine inmişti.

İsterlerse yapabilirler mi?

Çin yetkililerinin planı ciddiye aldıklarını ve kağıt üzerinde bu kadar testin yapılabilmesinin mümkün olduğunu söyleyenler var. -

Ülkede Caicin isimli medya kuruluşu 13 Mayıs günü Vuhan Salgın Kontrol Dairesi yetkililerine atıfla testlerin büyük kısmının farklı şirketler tarafından yapılacağını aktardı. Yerel sağlık daireleri ve kentteki çok sayıdaki hastanenin personeli test için örnek toplamakla görevlendirilecek.

Aynı haberde sözleri aktarılan yetkili, şirketlerin günlük test kapasitelerinin 100 bin olduğunu ve bu kadar kısa zaman içinde planlanan sayıda testin tamamlanmasının imkansız olduğunu da söylüyor:

"Bu nedenle testler parça parça yapılacak. Yani bazı mahallelerde 12 Mayıs'da bazılarında 17 Mayıs'da başlanacak ve her bir mahallenin testi başladığı tarihten itibaren 10 gün içinde bitirilecek."

Çin Sanayi Bakanlığı'nın geçen ay yaptığı açıklamaya göre ülkede günde 5 milyon test seti üretme kapasitesi var ve toplanan örnekleri analiz etmek üzere çok sayıda merkez ve laboratuvar kuruldu.

Vuhan Üniversitesi Patolojik Biyoloji Bölümü Başkan Yardımcısı Yang Jankiu, Vuhan'da vaka görülmeyen mahallelerde test yapmaya gerek olmadığını düşünüyor.

Yang Jankiu, "İnsanların testleri negatif çıktıktan sonra virüsü alıp almayacaklarını bilmeniz mümkün değil. Bu esasen mevcut durum tespiti yapmayı amaçlayan bir araştırma olacak" diyor.

İkinci dalga korkusu ve uzatmalı vakalar

Her gün birkaç ülke daha sokağa çıkma sınırlamalarını hafifletirken, Çin'de ikinci dalga korkusu yetkililer açısından büyük sıkıntı kaynağı.

Vuhan 11 haftalık çok sıkı bir karantina uygulamış ve uygulamaya 8 Nisan tarihinde son vermişti. Fakat şimdi yeni vakaların ortaya çıkışı ikinci dalga kaygısına sebep oldu.

Çin'in diğer bölgelerinde de tedbir önlemleri alındı. Örneğin kuzeydoğudaki Jilin kenti, kendisini dış dünyadan tamamen tecrit etti ve sadece son 48 saat içinde Covid-19 testi negatif çıkmış kişilerin kentten ayrılmasına izin veriliyor.

Kentte tren ve otobüs seferleri de durduruldu, sinemalar, spor salonları ve internet kafeler kapatıldı.

Çin Salgın Kontrol ve Önleme Merkezi'nde baş epidemiyolog Vu Junyou Çin devlet televizyonuna, hükümetin, testi negatif çıktıktan sonra yeniden canlanan "uzatmalı Covid-19 vakaları" ihtimaline karşı alarmda olduğunu söyledi.

Vu Junyou, "Vuhan'da bu türden birden fazla vaka varb Hastalığın seyri bazı hastalarda 30-50 güne kadar uzayabiliyor" diye konuştu.

'Testlerin maliyeti fazla olacak'

ABD'de New York merkezli düşünce kuruluşu Council of Foreign Affairs'in (Dış İlişkiler Konseyi) küresel sağlık uzmanı Yanjong Huang, Vuhan'daki kapsamlı test planının pahalıya mal olacağını söylüyor:

"Ama unutmayalım, Çin'den söz ediyoruz. Bu salgında uyguladıkları karantina, sert tedbirler, hepsi yüksek maliyetli adımlardı. Fakat zaten amaç olarak da 'Maliyeti ne olursa olsun korunmak' olarak belirlenmişti."

Profesör Huang'a göre Çin ikinci dalga ihtimaline karşı önlemleri sıkılaştırırken, bir yandan da Amerika Birleşik Devletleri'ndeki vaka ve ölüm sayısının artışını kendi yaklaşımının "üstünlüğünün" kanıtı olarak görüyor.

Fakat testler sadece o an aktif olan hastalığı gösteriyor ve Huang ne kadar test yapılırsa yapılsın bunun gelecekte hastalığın yeniden belirme ihtimalini yok etmediğine dikkat çekiyor.