Korsanlara milyarlık ceza ve hapis
ANKARA (İHA) - Korsan yayıncılığın önüne geçmek ve teliflerde yeni düzenleme getirmek için hükümetçe hazırlanan yasa tasarısı TBMM'ye gönderildi. Tasarı ile Türkiye'nin bu konuda imzaladığı uluslararası sözleşmeler ile AB müktesebatına uyumu da amaçlıyor.
Tasarının genel gerekçesinde, fikri mülkiyet ürünlerinin piyasayı etkileyici fonksiyonlarının bulunduğu, telif ve bağlantı haklarının tüm dünyada artmasının, bilgiye dayalı üretimin önem kazanması ile doğru orantılı olduğu, fikri haklarını koruyabilen ülkelerin dünyanın en gelişmiş ülkeleri olmasının tesadüf olmadığına işaret edildi.
Meclise sevk edilen tasarı ile kitap, kaset, CD, VCD, DVD gibi taşıyıcı materyallerin sokakta satışlarının engellenmesi amaçlanırken, eser sahiplerine ve bunlarla bağlantılı hak sahiplerine yapılacak ödemeler, bunları sağlayacak meslek örgütlerinin yükümlülükleri, Denetleme Kurulu'nun üye sayısı ve üyelerin kimlerden oluşacağı, el konulan materyallerin imha usulleri düzenleniyor. Ayrıca yasada yer alan düzenlemelere aykırı hareket edenlere 2 milyar ile 200 milyar lira arasında değişen para cezaları, bunların on gün içinde ödenmemesi halinde iki katına çıkarılması ve suçlarına göre 2 yıl ile 6 yıl arasında değişen sürelerde hapis cezaları öngörülüyor.
Tasarının önümüzdeki haftalarda komisyonlarda ve genel kurulda ele alınması bekleniyor.
İŞTE TASARININ AYRINTILARI Tasarıyla 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında korunan eser, icra ve yapımların tespit edildiği kitap, kaset, CD, VCD ve DVD gibi taşıyıcı materyaller sokakta satılamayacak. Bu çerçevede 1580 sayılı Belediye Kanunu'nun 15. maddesi değiştirilerek, bunların toplanması ve satışının yasaklanması için değiştiriliyor. Böylece belediyelerin korsan kitap, DVD, VCD ve CD'lere izin vermemesi ön görülüyor.
Yine 5846 sayılı yasada yapılan değişiklikle eser sahiplerinin yanı sıra hak sahiplerinin hakları da koruma altına alınıyor. Yeni yasaya göre radyo-televizyon kuruluşları, yayın veya iletimlerinde eser, icra, fonogram ve yapımları kullanabilmek için, eser sahiplerini, bağlantılı hak sahiplerini, bağlantılı hak sahipleri veya bu kişilerin üyesi oldukları meslek birlikleri ile sözleşme yapacaklar. Bu sözleşmelerde hak sahibine gerekli ödemeler ilgili hükümler çerçevesinde yapılacak.
Yeni yasayla 3257 sayılı Sinema, Video ve Müzik Eserleri Kanunu'nun 6. maddesinin son fıkrasının 1. ve 2. cümleleri değiştirilerek, Denetleme Kurulu'nun yapısı yenileniyor. Buna göre Denetleme Kurulu'nda, Milli Eğitim Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı'ndan bir üye, ilgili alan meslek birliklerince önerilecek kişiler arasından Bakanlıkça seçilecek 3 üye ile Bakanlık tarafından belirlenecek öğretim üyesi bir sosyolog ve bir çocuk gelişim uzmanı olmak üzere toplam 9 üyeden oluşacak. Kurul üyeleri 5 üyenin aynı yönde oyuyla karar alabilecek.
HEM HAPİS HEM DE MİLYARLIK CEZA Yasayla bandrol kullanmayanlara da cezai müeyyideler uygulanacak. Buna göre bandrol kullanmayanlara (bandrol kullanımına ilişkin ihlalde bulunanlara) öngörülen hapis cezası 4 yıl ile 6 yıl, ağır para cezası ise 50 milyar lira ile yüz elli milyar lira arasında olacak.
Yine yeni yasayla filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren film yapımcıları ile seslerin ilk tespitini yapan fonogram yapımcıları, hak ihdas etmek amacı taşımaksızın, sahip oldukları hakların ihlal edilmemesi, hak sahiplerinin belirlenmesinde ispat kolaylığı sağlanması ve mali haklara ilişkin yararlanma yetkilerinin takip edilmesi maksadıyla, sinema ve müzik eserlerini içeren yapımların kayıt ve tescilini yaptıracaklar. Aynı maksatla, eser sahiplerinin talebi üzerine, bu kanun kapsamında korunan tüm eserlerin kayıt tescili yapılabilecek, mali haklara ilişkin yararlanma yetkileri de kayıt altına alınabilecek. Beyana dayanarak yapılan bu işlemlerden bakanlık sorumlu tutulamayacak. Ancak, kayıt ve tescil işlemlerine ait olmayan işlemlerde, mevcut olmadığını bildiği veya bilmesi icap ettiği veya kendisine ait olmayan mali ve manevi haklara ilişkin yanlış beyanlarda bulunanlar, kanunda öngörülen hukuki ve cezai müeyyidelere tabi olacak. Bu kanun kapsamında yapılan tüm kayıt ve tescil işlemlerine ilişkin ücretler Bakanlık tarafından belirlenecek. Kayıt ve tescilin usul ve esasları, ücretlerinin belirlenmesi ile diğer hususlar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.
Yine yeni kanına göre umuma açık mahallerde eser, icra, fonogram, yapım ve yayınların kullanılması hakkında da yeni hükümler getiriliyor. Buna göre giriş ücretli veya ücretsiz umuma açık mahalleri işletenler, eser, icra, fonogram, yapım ve yayınların kullanım veya iletimine ilişkin ödemeleri, bu madde hükümlerine göre yapacaklar. Eser, icra, fonogram, yapım ve yayınları kullanan veya ileten umuma açık mahaller, mahallin bulunduğu bölgenin özelliği, mahallin nitelik ve niceliği, fikri mülkiyete konu eser, icra, fonogram, yapım ve yayınların mahalde sunulan ürün veya hizmetin ayrılmaz bir parçası ve ürün veya hizmete katkısı olup olmadığı ve benzeri hususlar dikkate alınarak sınıflandırılacak veya sınıflandırma dışı kalacak.
TARİFELER TESPİT EDİLECEK Faaliyet gösterdikleri sektörlerde, eser sahipleri veya bağıntılı hak sahipleri meslek birlikleri, yapılan sınıflandırmaya bağlı olarak eser, icra, fonogram, yapım ve yayınların kullanımından veya iletiminden kaynaklanan ödemelere ilişkin tarifeleri tespit edecekler. Meslek birlikleri ile umuma açık mahalleri işletenler arasındaki sözleşmeler, bu tarife bedelleri veya taraflarca yapılabilecek müzakereler sonucu belirlenecek bedeller üzerinden yapılacak.
Yine kanuna göre süreli olmayan yayın yapanlar meslek biriliği kurabilecek. Yine bu çerçevede tüzel kişiler eser sahipleri arasında meslek birlikleri de kurulabilecek.
Fikir ve sanat eserinin tespit edilmesi ve ço'yor. Buna göre Denetleme Kurulu'nğaltılması, dağıtım ve satışlarını yapan, çoğaltanlara, yayanlara bakanlıkça ücret mukabilinde sertifika verilecek.
Aralarından mevcut bir sözleşme olmasına rağmen bu sözleşme hükümlerine aykırı olarak bir eser veya işlemlerinin kendi tarafından çoğaltılmış nüshalarını satan veya dağıtan kişiler hakkında, 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya 10 milyar liradan 50 milyar liraya kadar ağır para cezası veya ihlal edilen hakkın önem ve değeri, zararın ağırlığı ve kastın yoğunluğu dikkate alınarak her ikisi birden uygulanacak.
Hak sahibinin izni olmaksızın bir eseri ve çoğaltılmış nüshalarını sokaklarda vb yerlerde korsan olarak satan kişiler hakkında 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya 5 milyar liradan 50 milyar liraya kadar ağır para cezası veya ihlal edilen hakkın önem ve değeri, zararın ağırlığı ve kastın yoğunluğu dikkate alınarak her ikisi birden uygulanacak.
Yine hak sahibinin izni olmaksızın bir eseri herhangi bir şekilde işleyen, çoğaltan, yayan, yasal veya yasal olmayan yollarla ülkeye sokan, ticaret konusu yapan, açık yerlerde gösteren temsil eden, gösterimini düzenleyen, dijital iletim dahil olmak üzere her nevi işaret, ses veya görüntü iletimine yarayan araçlarla yayan, yayımına aracılık eden kişiler hakkında 2 yıldan 4 yıla kadar hapis veya 50 milyar liradan 150 milyar liraya kadar ağır para cezası, veya ihlal edilen hakkın önem ve değeri, zararın ağırlığı ve kastın yoğunluğu dikkate alınarak her ikisi birden uygulanacak.
