Kosova: Muhalefet neden Meclis'te biber hazı kullanıyor?

Guy Delauney

BBC, Belgrad

Kosova'nın tek taraflı bağımsızlığını ilan ettiği 2008'den bu yana başkent Priştina dünyanın en genç parlamentolarından birine ev sahipliği yapıyor ama Kosova Parlamentosu son haftalarda işlevsizlikte dünya lideri oldu.

Sırbistan'la ilişkilerin normalleştirilmesini öngören anlaşmaların ele alındığı oturumlar muhalefet beş kez biber gazı kullanınca ertelendi, milletvekilleri binayı terk etmek zorunda kaldı.

Son olaydan iki gün sonra ABD Dışişleri Bakanı John Kerry Priştina'ya gitti.

Parlamento görüşmelerini tıkama alanında ABD Senatosu'na kıyasla bambaşka bir dünya gibi görünmüş olmalı Kerry'ye.

Gözyaşartıcı gaz kullanmak demokratik ilkeleri savunmanın sıradışı bir yöntemi gibi gözüküyor.

Ama muhalefet partilerinin yaptığı iddia edilen şey bu.

Albin Kurti'nin liderliğini yaptığı Vetenvendosje (Kendi kaderini tayin hakkı) hareketi ve eski Başbakan Ramuş Haradinay'ın Partisi AAK (Kosova'nın geleceği için İttifak) hükümetin Sırbistan'la ilişkilerin normalleştirilmesini öngören anlaşmaların parlamentoda ele alınmasını reddettiğini söylüyor.

'Başka çare yoktu'Kurti'nin Siyasi Danışmanı Arber Zaimi "Bu stratejiyi, hatta gözyaşartıcı gazı kullanmaya karar verdik çünkü başka bir yolu yoktu" dedi.

Kurti şu anda gözyaşartıcı gaz saldırılarındaki rolü nedeniyle gözaltında.

Zaimi "Parlamentoda ve meydanlarda yaptıklarımız uluslararası medyaya ve uluslararası karar vericilere ulaşıyor. Daha önce demokrasi, muhalefet ve halkın görüşü denilince Kosova pek akla gelmiyordu. Şu anda 200 bin kişinin imzaladığı bir dilekçe var ve uluslararası görüş değişecek" diyor.

Aslında uluslararası karar vericiler de pek etkilenmişe benzemiyor. Son gözyaşartıcı gaz saldırısından sonra en büyük ve maliyetli diplomatik misyonu Priştina'da bulunan Avrupa Birliği "Bu tür şiddet yoluyla engelleme yöntemleri kabul edilemez ve Kosova yurttaşlarının hiçbir sorununu çözemez" dedi.

Ama birçok Kosovalı farklı düşünüyor.

Koha Ditore gazetesinin yaptığı ankete göre uzun süredir devam ettirdiği yabancı müdahaleye karşı tutumu sayesinde Kurti'nin Vetevendosje hareketi Kosova'daki en popüler ikinci parti.

Sırbistan'la normalleşmeOlayları tetikleyen AB'nin arabuluculuğunda Kosova Sırbistan arasındaki ilişkilerin normalleşmesi süreci kapsamında geçen Ağustos'ta yapılan anlaşma.

Anlaşmaya göre Sırplar'ın çoğunlukta yaşadığı bölgelerde içişlerinde kısıtlı bir özerklik ve Belgrad'dan mali kaynak verilmesi öngörülüyor.

Anlaşma Bosna'daki gibi yıkıcı bir bölünmeden korkan Arnavut çoğunlukta alarm zillerinin çalmasına yol açtı.

Kosova İstikrar İnisiyatifi'nin kurucusu Besa Şahini "Süreç en başından beri kapsayıcı ya da şeffaf değildi ve Kosovalı Sırpları'nın değil Kosova'daki Sırbistan'ın sorunlarını çözmeyi hedefledi." diyor.

Şahini çoğu kişi muhalefetin taktiklerini benimsemese de AB'nin yaklaşımından rahatsız olduklarını belirtiyor.

Şahini, "AB'yle sorun Brüksel Diyaloğu'nun kendi projeleri olması ve buna yönelik herhangi bir eleştiriyi şahsiymiş gibi algılaması. Sonuçta projeyi kendileri inşa ettiler ve eleştiren herkesi de kınadılar" diye konuşuyor.

Ancak hükümet Sırbistan'la ilişkileri normalleştirmenin ileriye doğru atılacak tek adım olduğu görüşünde. Kosova'nın bağımsızlığı beş AB üyesi ülkeyle aralarında Brezilya, Çin ve Rusya'nın da bulunduğu bazı ülkeler tarafından tanınmadı.

Kosova BM üyesi değil ve hatta kendi uluslararası telefon kodu bile yok. Brüksel Anlaşması ülkeye bir telefon kodu da verecek.

Dışişleri Bakanlığı'nın siyasi danışmanlarından Ardian Arifaj Sırbistan'la anlaşmanın hükümeti istikrarsızlaştırmak için bir bahane olduğunu söylüyor.

Arifaj, "Bazı muhalefet partileri her ne yolla olursa olsun iktidara gelmek istiyor. Burada meşruiyet kazanmak için anlaşmayı kullanıyorlar. Anlaşmanın Kosova'nın ve bölgenin çıkarlarına aykırı olduğuna dair ikna edici hiçbir tez ortaya koyamadılar. Sırbistan'la diyaloğa ve uzlaştığımız herşeyi uygulamaya devam edeceğiz. Kosova, bölge ve bölgedeki uluslararası toplumun çıkarı bunu gerektiriyor" diyor.

Şu an her iki tarafın da geri adım atmaya yanaşmadığı bu ortamda Kosova Ulusal Parlamentosu bir süre daha kolay nefes alınamayan bir yer olarak kalabilir.