Kreatinin nedir? Kanda kreatinin düşüklüğü ve yüksekliği, normal değeri

Böbreklerden süzüldükten sonra kandan arınır ve idrar yoluyla vücuttan atılır ancak böbreklerde meydana gelen herhangi bir rahatsızlık kreatinin maddesinin süzülmesine engel olur. Bu durumda idrardaki kreatinin azalırken kanda artar.

Kreatinin Kaç Olmalı?

Normal kreatinin değerleri;

• Erkek yetişkinlerde 0.6-1.2 miligram/desilitre
• Kadın yetişkinlerde 0.5-1.1 miligram/desilitre
• Bebeklerde 0.2-1.2 miligram/desilitre
• Ergenlerde,0.5-1.0 miligram/desilitre
• Tek böbreğini aldırmış insanlarda 1.8-1.9 miligram/desilitre olmalıdır.

Erkeklerde kreatinin seviyesi daha yüksektir. Bunun nedeni ise erkeklerin kas kütlesinin daha yoğun olmasıdır. Kreatinin kaç olursa tehlikelidir sorusunun ise net bir cevabı yoktur. Kreatinin değerlerinin belirtilen aralıkların dışında gözlenmesi halinde çeşitli hastalıkların varlığından söz edilebilir. Vakit kaybetmeden uygun tedaviye başlanmalıdır.

Kreatinin Testi Neden Yapılır?

• Vücudun susuz kalıp kalmadığına bakmak
• Böbreklerin kontrol edilmesi gereken durumlarda iyi çalışıp çalışmadığına bakmak
• Varolan bir böbrek hastalığının durumunun izlenmesi
• Böbrek nakli olan hastaların genel kontrolleri
• Böbrek hastalıklarına uygulanan ilaçların işe yarayıp yaramadığı kontrolüne bakmak
• Böbrek yoluyla atılan ilaçların dozunun ayarlanabilmesi için kreatinin testi istenebilir.

Kreatinin testi yaptırılmadan iki gün önce çok ağır spor yapılmamalıdır. Bir gün öncesinden de et ve protein tüketimi sınırlandırılmalıdır. Bununla birlikte, eğer kullanılan bir ilaç varsa test öncesinde mutlaka doktora bildirilmelidir.

Kreatinin Düşüklüğü

Kreatinin eksikliği, kreatinin yüksekliğine göre sağlık açısından daha az risk teşkil eden bir durumdur. Ancak yine de uzun süreli kreatinin seviyesindeki oynamalar kontrol edilmelidir.

Kreatinin düşüklüğü vücutta herhangi bir belirti vermez. Bu durum ancak bir kreatinin testiyle tespit edilebilir. Bununla birlikte böbreklerin sağlığına dikkat edildiği takdirde kreatinin eksikliği veya yüksekliği sorunu ortaya çıkmaz.

Özellikle spor yapan insanlar arasında kreatinin düşüklüğü saç dökülmesi meydana getirir gibi bir algı vardır. Oysa ki kreatinin düşüklüğünün doğrudan saç dökülmesine yol açtığını gösteren hiçbir bilimsel veri yoktur.

Kreatinin Düşüklüğü Nedenleri

1. Yaş

Yaşlandıkça vücuttaki kreatinin seviyesinde düşmeler yaşanabilir. Bunun sebebi de yaşlandıkça azalan kas kütlesidir.

2. Hamilelik

Gebelikte kanda kreatinin düşüklüğü tespit edilebilir. Bu durum çok önemli bir problem olarak görülmez. Hamileliğin üçüncü ve altıncı aylarında meydana gelen kreatinin düşüklüğü normal kabul edilir. Doğumdan sonra kreatinin seviyesi olması gereken aralığa döner.

3. Kas kütlesinde azalma

Kreatinin neden düşer sorusunun en spesifik cevabı kas kütlesindeki azalmadır. Kreatinin kaslarda üretilen bir atık ürünü olması sebebiyle kas kütlesinde herhangi bir sebepten dolayı azalma meydana gelirse kreatinin seviyesi de düşer. Kas kütlesindeki azalma bazı kas hastalıklarına bağlı bir şekilde gelişebilir. Böyle bir durumda derhal tedaviye başlanması gerekir.

4. Karaciğer hastalıkları

Bazı virüsler karaciğere zarar verebilir, buna bağlı olarak kas kütlesinde düşüş gözlenebilir. Uzun süreli kreatinin düşüklüğü durumu bazı karaciğer hastalıklarına işaret edebilir.

5. Protein eksiklikleri

Protein alımının düşmesi durumunda vücutta daha az azotlu atık çıkar ve bu da kreatinin seviyesinin düşmesine neden olur. Bu sorun genellikle bilinçsiz yapılan diyetler sonucu ortaya çıkar.

Kreatinin Düşüklüğü Tedavisi

Öncelikle kreatinin seviyesinin neden düşük olduğunun teşhis edilmesi gerekir. Eğer kreatinin düşüklüğü herhangi bir sağlık sorunundan kaynaklanmıyor ise herhangi bir tedavi uygulamasına ihtiyaç duyulmayabilir. Kreatinin düşüklüğü nedenleri arasında yer alan kas kütlesinin azalması ve karaciğer rahatsızlıkları gibi sağlık açısından önem arz eden hastalıklar söz konusu ise bu hastalıkların giderilmesine yönelik bir tedavi programı planlanmalıdır. Kas kütlesinin artırılması için fizik tedavi yöntemleri uygulanabilir. Eğer karaciğer rahatsızlıklarının kreatinin eksikliğine neden olduğu düşünülüyorsa alkolden uzak durulmalı ve hastalığa yönelik tedaviye başlanmalıdır. Bununla birlikte, düzenli spor yaparak kas kütlesinin artırılması da kreatinin yükselmesini sağlar. Kreatinin eksikliği tedavisinde doktora danışmadan herhangi bir ek tedavi uygulanması önerilmez. Bilinçsiz uygulanan tedaviler istenmeyen sonuçlara yol açabilir.

Kreatinin Yüksekliği

Kreatinin böbreklerin işleyişinin nasıl olduğunu gösterir. Bu nedenle kreatinin yüksekliği söz konusu olduğunda sağlık açısından bir problemin varlığında şüphe edilmelidir. Eğer böbrekler işlevlerini yerine getiremiyorsa, kreatininin vücuttan atılımı yavaşlar ve atılmayan kreatininler kana geçer. Bu da kreatinin yüksekliğine neden olur.

Kreatinin yüksekliği genel olarak herhangi bir belirti vermez. Ancak bazı kişilerde halsizlik, yorgunluk, vücudun susuz kaldığının hissedilmesi, zihinsel bulanıklık, cilt kuruluğu, ödem, baş ağrısı, nefes darlığı, kusma, iştahsızlık, idrarda koyuluk, daha az idrara çıkma gibi belirtiler görülebilmektedir.

Kreatinin yüksekliği eğer bir böbrek hastalığı nedeniyle oluşmuşsa, derhal tedaviye başlanmalıdır.

Kreatinin Yüksekliği Nedenleri

Belirtildiği gibi, kreatinin yüksekliği genellikle böbreklerdeki hasara işaret eder.

1. Böbrek hastalıkları

Böbrek yetmezliği, böbrek enfeksiyonu, böbreklere kan akışının azalması gibi böbrek rahatsızlıkları sonucu bu problem ortaya çıkabilir.

2. Hamilelik

Hamilelik sırasında ortaya çıkan eklampsi veya gebelik zehirlenmesi anlamına gelen preeklampsi problemleri kreatinin miktarının artmasına neden olur.

3. Beslenme düzeni

Protein ağırlıklı beslenme düzeni kreatinin miktarını artırır. Bu durum genelde sporcularda görülür.

4. Kas hastalıkları

Rebdomiyoliz gibi kas hastalıklarının bir sonucu da kreatinin seviyesinde görülen yüksekliktir.

Kreatinin Yüksekliği Tedavisi

Kreatinin yüksekliği belli hastalıklara işaret etse de tek başına bir anlam ifade etmez. Kreatinin yüksekliğine neden olan hastalıkların varlığının kesin olarak teşhisi için ek idrar veya kan testine ihtiyaç duyulabilir. Çıkan testi sonuçlarına göre doktor tarafından uygun bir tedavi yöntemi belirlenir. Bununla birlikte hastaların kreatinin nasıl düşürülür noktasında mevcut alışkanlıklarını değiştirmeleri gerekebilir.

Kreatinin yüksekliği sorununu aşmak için ilk yapılması gereken şey bol bol su içmektir. Bununla birlikte, papatya çayı, ısırgan çayı, karahindiba kökü, tarçın, mısır püskülü çayı gibi doğal yöntemlerle de kreatinin seviyesi düşürülebilir. Tuz tüketimini azaltarak, protein alımını sınırlayarak kreatinin miktarının azalması sağlanabilir. Ancak eğer başka bir ilaç kullanıyorsanız, hamileyseniz veya emziriyorsanız, kronik bir rahatsızlığınız varsa, mutlaka doktorunuza danışmalısınız. Eğer yoğun bir spor hayatınız varsa bir süre ara verip dinlenin. Doktorunuz tedavi yöntemini uygularken, evde yapabileceğiniz destekleyici yöntemleri öğrenip uygularsanız herhangi bir komplikasyonun da önüne geçmiş olursunuz.