Kredi kartlarına "reyting sistemi"
Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Sinan Aygün, tüketicinin ödeme gücünün üzerinde kredilendirilmesini önlemek için, kişinin ödeme kabiliyetini ölçecek ve buna göre kredilendirme yapılmasını sağlayacak bir "kredi reyting sistemi" önerisinde bulundu.
Aygün'ün konuyla ilgili yaptığı yazılı açıklamasına göre, Kişisel Kredi Derecelendirme Sistemi adını taşıyan sisteme göre tüketicinin kredi kartı, tüketici kredisi, konut kredisi, devlete olan vergi borçlarını içeren risklerle birlikte, tüm gelir ve mal varlıklarının bir havuzda toplanarak derecelendirilmesi ve puanlamaya tabi tutulması öngörülüyor.
Önerilen sistemde, kredi kartı ya da kredi talebinde bulunan tüketicilerin gelir ve kredi bilgilerine ilişkin bilgi ve belgeleri ibraz etmesi zorunlu tutuluyor.
Buna göre, bankalar bu sisteme girerek kredi ya da kredi kartı talebinde bulunan tüketicinin risk durumunu ve kredi puanını öğrenebilecek. Bankalar tüketicinin kredi puanına göre kredi kartı ya da kredileri talebini değerlendirebilecek. Kredi puanı ya da derecesi yetmeyen tüketiciye kart verilemeyecek, kredi açılamayacak. Bunu ihlal eden bankalara ağır para cezası verilecek.
Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Sinan Aygün, tüketicinin ödeme gücünün üzerinde kredilendirilmesini önlemek için, kişinin ödeme kabiliyetini ölçecek ve buna göre kredilendirme yapılmasını sağlayacak bir "kredi reyting sistemi" önerisinde bulundu.
Aygün'ün konuyla ilgili yaptığı yazılı açıklamasına göre, Kişisel Kredi Derecelendirme Sistemi adını taşıyan sisteme göre tüketicinin kredi kartı, tüketici kredisi, konut kredisi, devlete olan vergi borçlarını içeren risklerle birlikte, tüm gelir ve mal varlıklarının bir havuzda toplanarak derecelendirilmesi ve puanlamaya tabi tutulması öngörülüyor.
Önerilen sistemde, kredi kartı ya da kredi talebinde bulunan tüketicilerin gelir ve kredi bilgilerine ilişkin bilgi ve belgeleri ibraz etmesi zorunlu tutuluyor.
Buna göre, bankalar bu sisteme girerek kredi ya da kredi kartı talebinde bulunan tüketicinin risk durumunu ve kredi puanını öğrenebilecek. Bankalar tüketicinin kredi puanına göre kredi kartı ya da kredileri talebini değerlendirebilecek. Kredi puanı ya da derecesi yetmeyen tüketiciye kart verilemeyecek, kredi açılamayacak. Bunu ihlal eden bankalara ağır para cezası verilecek.
SİSTEM NASIL İŞLEYECEK?
Açıklamasında, BDDK bünyesinde ya da özel şirketler eliyle kurulması önerilen sistem ile tüketicinin ödeme kabiliyetinin ölçülmesinin yanı sıra, kişinin tüm mali hareketlerinin bir merkezden izlenmesinin hedeflendiğini belirten Aygün, sistemin bir kredi derecelendirme sistemi gibi çalışmasının öngörüldüğünü kaydetti. Aygün şunları söyledi:
"Önerdiğimiz sisteme göre, kişinin mevcut borçları, varlıkları ve gelirleri ile kişinin o ülkede kredibilite açısından ilk yüzde kaçlık dilime girdiği saptanıyor ve riskine göre bir puan belirleniyor. Yüksek kredi puanına sahip olanlara daha uzun vadeli ya da düşük kredi verilebiliyor. Riski yüksek ve puanı düşük tüketiciye kredi kartı verilmiyor. Buna karşılık kredi kartlarını ve tüketici kredilerini düzenli ödeyenlerin puanı yükseliyor. Vergileri düzenli ödeyip ödememe ya da iflas durumları kredi puanını olumsuz etkiliyor. Dolayısıyla bir
kişinin tüm mali hareketleri bu sistemle izlenebiliyor. Yasada önerdiğimiz reyting sistemi ile para hareketleri de rahatlıkla izlenebildiği gibi, kayıtdışılığın da bir anlamda önü alınmış
olacaktır."
"KREDİ KARTI ÖCÜ DEĞİL AMA KORKU SAÇIYOR"
Kayıtdışılığın önlenmesi için kredi kartı kullanımının artması gerektiğini belirten Aygün, bugün itibariyle 23 milyon kredi kartına karşılık yaklaşık 8 milyon kredi kartı kullanıcısı bulunduğunu söyledi.
Kredi kartlarının özüne karşı olmadıklarını, ancak bankacılık uygulamalarına yönelik eleştirilerinin olduğunu vurgulayan Aygün, "Eleştirilerimizin temel noktası, bankaların uyguladıkları yüksek faiz, ödeme gücü üzerinde limit ve ödeme gücü olmayanlara birden fazla kart verilmesidir. Kredi kartları bu faiz oranları ile saatli bir bombadan farksızdır" dedi.
Yaklaşık 50 katrilyon liralık bir bütçenin döndüğü alanın yasasız kalamayacağını da ifade eden Aygün, yasasız bir sektörün "ruhsatsız silaha" benzediğini kaydetti.
"TASLAK OLUMLU ANCAK EKSİK"
Kredi Kartları Yasası'na ilişkin olarak hükümete 24 maddelik öneri paketi ilettiklerini hatırlatan Aygün, bunların önemli bir miktarının BDDK tarafından hazırlanan taslakta yer almasından memnunluk duyduklarını, ancak taslağın bazı yönleriyle eksik olduğunu ifade etti.
Aygün, tüketiciyi cezbetmek amacıyla uygulanan kredi kartıyla taksitlendirme işlemi akaryakıt, gıda gibi tüketim maddelerinde kaldırılması, dayanıklı tüketim maddelerinde vadenin 6 ay ile
sınırlandırılması, kredi kartlarında çalınma ve bilgi dışı kullanım hallerini kapsayan ücretsiz bir sigorta sisteminin zorunlu hale getirilmesi, bankaların kendiliğinden limit artırmalarının önüne geçilmesi, banka dışında kart pazarlanması, kredi kartlarının fotoğraflı olması zorunluluğu getirilmesi gibi düzenlemelerin basına açıklanan taslakta yer almadığına dikkat çekerek, bu taslağın yasalaşması sırasında bu gibi unsurların ekleneceğini umduğunu
açıklamasına ekledi.
