"Krize karşı sosyal bütçe hazırlanmalı"
ANKARA(ANKA)-İktisatçı Mustafa Sönmez, 2008 bütçesinden ilk 8 ayda faize yüzde 25, yoksulluk transferlerine yüzde 2 pay ayrıldığını vurgulayarak, "Eğitim harcamaları ile ordu-emniyet harcamaları bir tutuluyor. Krizin derinleşeceği 2009 bütçesi daha adil, daha sosyal bir bütçe olmalı" dedi.
İktisatçı Mustafa Sönmez bütçe ile ilgili yaptığı araştırmada, bütçenin, öncelikle "rantiyelere, baskıcı devlet aygıtlarına" ayrıldığı, eğitim, sağlık, yoksulluğu azaltma hizmetlerinde devlet harcamalarının hep geride kaldığına dikkat çekti.
Sönmez, "İhtiyaç duyduğu kaynakları hakça bir vergileme sistemi ile toplayamadığı, dolayısıyla devasa boyutlu borçlanmalara gittiği için bütçesinde faizin en önemli yerin yıllardır hiç azalmadığı Türkiye'de, bütçe tam bir adaletsizlik tablosu" dedi.
Sönmez, ilk sekiz ayda bütçenin yüzde 25.5'inin faiz giderlerine, yüzde 13.3'ünün eğitime, yüzde 10.9'unun savunma ve güvenliğe, yüzde 3.6'sının tarımsal kesime verilen destekler, yüzde 2.3'ün yoksullara ve yeşil kart sahiplerine, yüzde 0.3'ünün KOBİ'lere, yüzde 0.2'sinin de çocuk esirgemeye ayrıldığına işaret etti.
ÖĞRENCİ BAŞINA AYDA 134 YTL DÜŞTÜ
2008'in ilk 8 ayında yıllık bütçe ödeneğinin yaklaşık yüzde 64'ü olan 142,2 milyar YTL'nin harcandığına işaret eden Sönmez, şöyle devam etti:
"Bütçeden en büyük payı faiz harcamaları aldı. 2008 için 56 milyar YTL olarak öngörülen faiz harcamalarının yüzde 64'ü, yani 36,3 milyar YTL'si 8 ayda gerçekleşti. Bütçenin yüzde 13 dolayındaki bölümü eğitime harcanmış görünüyor. İlk ve orta öğrenim öğrenci sayısının 15 milyonu, yüksek okul öğrenci sayısının 3 milyonu aştığı Türkiye'de öğrenci başına ayda ancak 134 YTL, yıllık 29 milyar YTL'ye yakın bütçe ayrılmış görünüyor."
"2009'DA KRİZ KENDİNİ İYİCE HİSSETTİRECEK"
Faizin bütçenin dörtte birini yuttuğu ilk 8 ayda, tarıma, yoksullara, küçük esnafa, sahipsiz çocuklara ayrılan payın bütçenin yüzde 6'sının altında kaldığını vurgulayan Sönmez, "Mali disiplin adı altında, bütçenin sosyal harcamalarının IMF denetiminde her geçen yıl azaltıldığı, artan nüfusa rağmen eğitim, sağlık harcamalarının, tarıma desteğin azaltıldığı AKP iktidarı yıllarında, bütçenin ağırlıkla rantiyelerin bütçesi ve devletin baskı aygıtlarına öncelik veren bir bütçe olduğu ortadayken, Başbakan'ın gelir bölüşümünün iyileştirildiğini, bütçeden paylarının artırıldığını iddia etmesi inandırıcı değil" dedi.
Krizin kendini iyice hissettireceği, büyümenin durup vergi gelirlerinin azalacağı 2009'da, bütçenin anti-sosyal yanının iyice hissedileceğine işaret eden Sönmez, 2009 bütçesinin adil ve sosyal bir bütçe olması gerektiğini belirtti.
