Kronik Hastalıkların Önlenmesi Ve Erken Tedavi İle Ekonomiye Yüzde 10 Katkı

‘Türkiye'de Sağlıkta Dönüşüm Raporu’na göre Türkiye’nin kronik hastalıkların önlenmesi ve erken tedavisi ile ekonomiye yüzde 10 katkı sağlayabileceği bildirildi.

Ankara'da yayınlanan ‘Türkiye'de Sağlıkta Dönüşüm’ başlıklı uluslararası araştırma raporuna göre, daha iyi kronik hastalık önleme ve yönetim stratejilerinin Türkiye'nin ekonomisine yüzde 10 oranında katkı yapabileceği belirtildi. Araştırmadaki analize göre kalp hastalıkları, felçler, Tip-2 diyabet ve tedavi edilebilen depresyon gibi ruh sağlığı sorunları nedeniyle Türkiye’de her yıl 6,5 milyon engelliliğe uyarlanmış yaşam yılının kaybedildiği ifade edildi. Ekonomik verilere döküldüğünde bu rakamın Türkiye'nin yıllık Gayrı Safi Yurtiçi Hasılası’nın (GSYİH) yaklaşık yüzde 8 ila 10'una karşılık gelen bir kayba işaret ettiği bildirildi.

Türkiye’nin bebek ve çocuk ölüm hızları ile anne ölümlerini azaltmada büyük bir başarı yakaladığı kaydedilerek, bugün doğan bebeklerin ortalama yaşam beklentisinin 1970'te doğanlara kıyasla 25 yıl daha uzayıp, 75 yıla ulaştığı vurgulandı. Öte yandan doğuşta beklenen yaşam süresi uzadıkça ve hızlı ekonomik ve sosyal gelişmenin diğer meyvelerinin alınmaya başlandığı, yaşamın ilerleyen dönemlerinde ortaya çıkan kronik ve bulaşıcı olmayan hastalıklara rastlanma oranlarının da yükseldiği belirtildi.

“HÜKÜMET YÜKSEK TANSİYON VE YÜKSEK KOLESTROLÜ ORTADAN KALDIRMAK İÇİN POLİTİKA UYGULUYOR”

Raporu hazırlayanlardan Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi, Sağlık Ekonomisti Prof. Dr. Mehtap Tatar, “Hükümet sigara veya obezite ve yeterli egzersiz eksikliği gibi etkenlerle bağlantılı yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol düzeyleri gibi hastalık nedenlerini ortadan kaldırmaya yönelik politika ve hizmetleri uygulamaya koymaktadır” dedi.

Rapora göre yine de 1990'lardan bu güne yaygınlığı iki kat artan yaşam tarzıyla bağlantılı diyabet gibi sorunlardaki hızlı artışla mücadelede yapılabilecek daha çok şey olduğu ifade edilerek, bu tür hastalıkların Türkiye için dünyada obezite denince ilk akla gelen ülke olan ABD'nin de ötesine geçen oranlarda sorun teşkil etmeye başladığı vurgulandı. Raporun yazarlarından University College London'da İlaç ve Halk Sağlığı Politikaları Profesörü David Taylor da, hem erkeklerde hem de kadınlarda sigarayı bırakmak ve daha fazla egzersiz yapmak gibi yaşam tarzı değişikliklerinin hayati önem kazandığını kaydederek, “Yine de uluslararası ölçekte bu alanda elde edilen deneyimler, tansiyon ve kolesterol düzeylerini kontrol altına almada ilaçların daha geniş kapsamlı kullanımının faydalarını vurgulamaktadır. Türkiye aile hekimliği (ve eczaneler) hizmetleri yoluyla birinci basamak sağlık hizmetlerinin kapsamını genişletmek ve rasyonel ilaç kullanımı ile sağlıklı yaşlanmayı teşvik etmek amacını taşıyan mevcut politikalarına hız kazandırabilirse gelecekte bu çabalardan milli gelirinin yüzde 10'u kadar bir fayda elde edebilir” dedi.

“Etkili kronik hastalık önleme ve erken safhada tedavi çalışmaları bu alana yapılan yatırımların karşılığını fazlasıyla vermektedir” değerlendirmesini yapan Prof. Dr. Tatar, “Ekonomik açıdan bakıldığında milli gelirden sağlığa ayırdığımız payı bugünkü yüzde 6 düzeyinden gelişmiş ülkelerin ortalaması olan yüzde 9 düzeyine çıkarmak pahasına bile olsa bu alanlara daha fazla yatırım yapmanın akılcı olacağı ortadadır” ifadesini kullandı.

YÜKSEK TANSİYON HASTALARININ YARISINDAN FAZLASI İLAÇ KULLANMIYOR

Hazırlanan raporda, son dönemde elde edilen hızlı ilerlemeye rağmen birçok insanın kendilerini ve ailelerini kronik hastalıklara ve uzun süreli işlev kaybına karşı korumanın önemini henüz tam kavrayamadığı yönünde görüşlere yer verilerek, tehlikeli düzeyde yüksek tansiyonla yaşayanların yarısından fazlasının bunun için herhangi bir ilaç kullanmadığı açıklandı. Bunun yanında raporda, Türkiye'deki Tip-2 diyabet hastalarının neredeyse yarısının halen bu durumlarından haberdar olmadığı belirtilerek, bu gibi bulguların gelecekte hem zamansız ölümlerin hem de önlenebilir işlev kayıplarının artacağına işaret ettiği ifade edildi.

Çalışmanın sonuç bölümünde, bu alanda adımlar atılmadığı takdirde Türkiye'nin 'ikinci dalga' bir hastalık yükü ile karşı karşıya kalacağı, bunun da son yıllarda ekonomi alanında elde edilen kazanımlara zarar vererek ülkenin ekonomik geleceğine, 'eski' sanayileşmiş ülkelerin hiç karşılaşmadığı şekilde gölge düşüreceği uyarısı yapıldı. İlaçların ve tıbbi çözümlerin birlikte kullanımı yoluyla bu alanda gereken halk sağlığı tedbirleri alındığı taktirde 21. yüzyılın Türkiye'sinin hem sağlık hem de refah alanında Batı Avrupa ve Kuzey Amerika gibi gelişmiş bölgeleri geride bırakabileceği kaydedildi.

“SAĞLIK BAKANLIĞI’NIN TÜRKİYE’NİN SAĞLIĞINI GELİŞTİRMEYE YÖNELİK KARARLILIĞINI TAKDİR EDİYORUZ”

Raporun hazırlanmasına katkı sağlayan ve kronik hastalıklarla ilgili farkındalığı artırmak amacıyla çalışmalar yürüten uluslararası sivil toplum örgütü Kronik Hastalıklarla Mücadele Ortaklığı’nın (PFCD) Direktörü Kevin Walker ise, şunları ifade etti:

“Dünya genelinde kronik hastalıkların önlenmesi ve yönetimi alanında iyi uygulamaların yaygınlaşması için çaba gösteriyoruz. Umuyoruz ki Türkiye'de sağlıkta dönüşüm bu ülkede kronik hastalıkların sosyal ve ekonomik etkisi alanındaki bilgilere yapıcı bir katkıda bulunacak ve önleyici ilaçlar ile erken safhada tedavinin orta yaş ve ilerleyen dönemlerde daha iyi bir sağlığa ulaşmak için önemi konusunda bilinçlenmeye yardımcı olacaktır. Sağlık Bakanlığı’nın Türkiye’nin sağlığını geliştirmeye yönelik kararlılığını takdir ediyor ve bu çalışmamızın kronik hastalıkların gelecekte yol açabileceği sorunlarla mücadelede faydalı bir kaynak olmasını diliyoruz.”