Kuduz nedir, belirtileri nelerdir? Kuduz nasıl bulaşır?

Günümüzde birçok bulaşıcı hastalık vardır. Kuduz, insan hayatında önem arz edecek bir hastalıktır. Bu yazıda hayatınızı bulaşıcı olan bu hastalıktan nasıl korumanız gerektiğini anlattık. Siz de kuduz virüsüne dikkat çektiğimiz bu noktada kuduz belirtilerini inceleyebilir, ayrıntılı bilgiye ulaşabilirsiniz.

Kuduz nedir?

Kuduz, virüs nedeniyle gelişen ve hayvanlardan bulaşan ölümcül bir hastalıktır. Başta köpek olmak üzere pek çok evcil ve vahşi hayvanda görülebilir. Hastalığın kaynağı olan kuduz virüsü, merkezi sinir sistemini etkiler ve beyinde iltihaba neden olur. Kuduz bulaşıcı mı derseniz; insanlara, hasta hayvanların ısırmasıyla bulaşır.

Kuduz Nasıl Bulaşır?

Kuduz bir hayvanın;

• Isırması veya tırmalaması,
• Salyasının sıyrık veya çatlak deriye, göze, ağıza ve buruna temas etmesi,
• Etinin ve sütünün çiğ olarak tüketilmesi ile bulaşır.
  Bu nedenle kuşkulu ısırıklarda hayvan 10 gün gözlem altında tutulur. Kuduz kuluçka süresi 5 gün ile 1 yıl arasında olmakla birlikte ortalama 1-2 aydır.

Kuduz Riskli Temasa Neden Olan Hayvanlarda Gözlem Süresi Ne Kadar Olur?

Kedi ve köpeklerde hayvanın 10 gün gözlem altında tutulması önerilir. Kedi ve köpek dışındaki hayvanlarda ise gözlem önerilmez.

Kuduz Belirtileri Nelerdir?

Hayvanlarda Kuduz Belirtileri;

• Hayvanın huyunda veya hareketlerinde değişimler, korkaklık, sinirlilik ve saldırganlık görülebilir.
• Hayvanda genellikle şiddetli ısırma isteği bulunur.
• Vücudunda felçler, yutkunma güçlüğü, salya akması, kasılmalar görülebilir.
• İnsanlarda Kuduz Belirtileri;
• Isırılan vücut bölgesinde duyu değişikliği,
• Parezi veya paralizi (Felç),
• Yutma güçlüğü,
• Sudan korkma,
• Bilinç kaybı,
• Kasılmalar,
• Kaygı bozuklukları.

Hastalığın Tanısı Nasıl Konulur?

Kuduz hastalığının kesin tanısı laboratuvar teşhisiyle konulmaktadır.

Hastalığın Tedavisi Var mıdır?

Kuduz, kliniği geliştikten sonra ölümle sonuçlanan bir hastalık olup tedavisi bulunmamaktadır ancak belirtilen kuduz bulaşma yollarından birine maruz kalınmışsa, kişi kuduzu önlemek amacıyla mutlaka sağlık kuruluşuna müracaat etmelidir. Sağlık kuruluşunda planlanan kuduz profilaksisi uygulamaları ile kuduz önlenebilir. Ayrıca kuduz testi yapılacak köpek ya da kediye ait en az 1 ml’lik kan serumu örneği alınmalıdır.

Kuduz Hastalığından Korunmak için Neler Yapılır?

Kuduz, ölümle sonuçlanan bir hastalık olduğundan dolayı korunma yaklaşımları hayat kurtarıcıdır. Bu nedenle;

• Yara veya ısırık bölgesi vakit kaybedilmeden bol su ve sabunla iyice yıkanmalı, yıkama işlemi bittikten sonra alkol veya tentürdiyot gibi iyotlu antiseptikler uygulanmalıdır.
• Göz, ağız veya burun kuduz riskli temasa maruz kaldıysa bol su ile yıkanmalıdır.
• En kısa sürede sağlık kuruluşuna müracaat edilmeli, hekimin düzenleyeceği aşılama programı aksatılmadan uygulanmalıdır.
• Evcil hayvanlar kontrol altında tutulmalı, özellikle geceleri serbest bırakılmamalıdır.
• Kedi ve köpeklere her yıl mutlaka kuduz aşısı yaptırılmalıdır.
• Çevrede hasta, garip davranış sergileyen veya ölmüş hayvanların görülmesi halinde bunlara yaklaşılmamalı ve ilgili yerler haberdar edilmelidir.
• Kuduz riski olan hayvanlarla sık temas eden kişilere temas öncesi aşılama, kuduz riskli teması olanlara da hekim değerlendirmesine göre temas sonrası kuduz aşılaması uygulanmalıdır.

Kuduz Aşısı Kimlere Yapılır?

Kuduz aşısı kuduz testi yapıldıktan sonra temasa maruz kalmış çocuk ve hamile dahil herkese yapılır. Kuduz aşısı fiyat her yıl değişebilir ancak 2020 yılı için 80 TL’dir.

Kuduz Aşısı Yan Etkileri

• Enjeksiyon bölgesinde şişlik,
• Baş ağrısı,
• Bulantı,
• Mide ağrısı,
• Kas ağrıları,
• Baş dönmesi.

Kuduz Aşılaması Devam Eden Kişi Yeni Bir Temasa Maruz Kalırsa Ne Yapılır?

Kuduz riskli temas sonrası, aşılaması devam eden kişinin bu sırada yeni bir riskli teması olmuşsa aşılama şeması aynı şekilde sürdürülür.

Temas Öncesi Aşılama Kimlere Yapılır?

Kuduz açısından yüksek riskli işlerde çalışanlar (Kuduz araştırma laboratuvarı çalışanları, kuduz aşısı üretiminde çalışanlar vb.)
Kuduz açısından riskli işlerde çalışanlar (veteriner hekimler, hayvan bakıcıları, hayvan barınaklarında çalışan personel, mağara keşfi konusunda çalışanlar ve yarasa kolonileri üzerinde çalışanlar vb.)
Kuduz riski olan hayvanlarla sık temas edenler,
Yaban hayat ile temas riski yüksek olan doğa sporları yapanlar,
Köpek kuduzunun yüksek olduğu ve kuduz riskli temas halinde uygun tıbbi yaklaşımın verilemeyeceği bölgelere seyahat edenler.

Kuduz Aşısı Hangi Durumlarda Uygulanmalıdır?

Köpek, kedi, sığır gibi kuduza yakalanma ihtimali olan hayvanlar tarafından ısırığa maruz kalındığında kuduz belirtisi beklenmeden aşı uygulanabilir.
Kuduz hastalığında kuluçka süresi çok değişken olduğundan, kuduz riskli temas sonrası aradan geçen süreye bakılmaksızın temas kategorize edilerek uygun aşılamaya başlanmalıdır.

Kuduz Aşısı Uygulaması Gerektirmeyen Durumlar Nelerdir?

Fare, sıçan, sincap, hamster, kobay, gerbil, tavşan, yabani tavşan gibi hayvan ısırıklarında,
Yarasa ısırığı veya evde yarasa bulunması durumunda,
Soğukkanlı hayvanlar (yılan, kertenkele, kaplumbağa vb.) tarafından ısırılma durumunda,
Kümes hayvanları ısırıklarında,
Sağlam derinin yalanması, hayvana dokunma veya besleme durumlarında,
Kuduz hastasına rutin bakım yapan sağlık personeline riskli teması olmadıkça (müköz membran veya bütünlüğü bozulmuş deri teması, ısırma vs.) kuduz aşısı yapılmasına gerek yoktur.