Kuduza bağlı ölüm sayısı azaldı

YEŞİM SERT KARAASLAN - Dünyada her yıl 59 bin kişinin yaşamını yitirdiği kuduzdan, Türkiye'de geçen sene 1 kişi hayatını kaybetti.

Kuduz, insan ve memeli hayvanların çoğunda beyin dokusunda iltihap meydana getiren, hayvandan insana bulaşan bir hastalık olarak tanımlanıyor.

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, dünyada her yıl 59 bin kişi kuduz nedeniyle hayatını kaybediyor. İnsana bulaşmasının yüzde 99'undan fazlasında kaynak, kuduz köpekler olarak gösteriliyor.

AA muhabirinin Sağlık Bakanlığı yetkililerinden edindiği bilgiye göre, Türkiye'de her yıl yaklaşık 250 bin "kuduz riskli temas" bildirimi yapılıyor.

Bakanlık verilerine göre, Türkiye'de yıllar itibarıyla kuduz vakalarında önemli düşüş kaydedildi. 1974 yılında 52 olarak kayıtlara geçen kuduz vaka sayısı 1983'te 25'e, 1999'da 7'ye düştü. 2014'te 4, 2015'te 2, 2016'da 3, 2017 ve 2018'de ise birer kişi kuduz nedeniyle hayatını kaybetti.

- "Belirtiler, ortalama 1-3 ayda ortaya çıkıyor"

Türkiye'de kuduza yakalanma ihtimali olan türler, köpek, kedi, sığır, koyun, keçi, at, eşek gibi evcil ve kurt, tilki, çakal, domuz, ayı, sansar, kokarca, gelincik gibi yabani hayvanlar olarak sıralanıyor.

Isıran hayvanın 10 gün süreyle gözlemi, kuduz tespitinde önem taşıyor.

Kuduzun insanlara başlıca bulaşma yolu enfekte hayvanların ısırmasıyla gerçekleşiyor. Ayrıca bütünlüğü bozulmuş deri veya mukozalardan da enfekte olmuş hayvanın salyasıyla bulaşma söz konusu olabiliyor.

Hastalığın başlıca belirtileri, ısırılan vücut bölgesinde uyuşma, karıncalanma gibi duyu değişikliği, kasılmalar, yutma güçlüğü, sudan korkma, felç ve bilinç kaybı olarak kendini gösteriyor.

İnsanlarda hastalık belirtileri, kuduz riskli temastan sonra ortalama 1-3 ayda ortaya çıkıyor ancak bazı durumlarda 10-20 gün gibi kısa sürelerde de gözlenebiliyor.

Kuduza ilişkin belirtiler görülmeye başladığında, hastalık hem insan hem de hayvan için ölümcül olabiliyor. Ancak riskli temas sonrasında gerekli tedbirlerin alınması durumunda hastalık önlenebiliyor.

- "Temas sonrası yara bakımı önemli"

Herhangi bir kuduz riskli temas sonrasında en önemli adım, yara bakımı olarak belirtiliyor. Bakımın mümkün olan en kısa sürede yapılması büyük önem taşıyor. Tüm yaralanmalarda, yara yerinin derhal bol akan su ve sabunla iyice yıkanması ve hemen sağlık kuruluşuna başvurulması gerekiyor.

Ayrıca köpek ve kedilerin her yıl aşılanması öneriliyor.

Öte yandan, her kuduz riskli temasta aşı uygulaması gerekmiyor. Aşı programına başlanması durumunda, belirlenen takvime uyularak aşıların gününde uygulanması ve ilk dozun yapıldığı gün verilen aşı takip kartının bir sonraki aşı gününde getirilmesi önem taşıyor.