Kunduracı göğsü hastalığı için ameliyatsız tedavi yöntemi

Göğüs ön duvarında vakum (negative basınç) oluşturan bir cihaz / aparattır. Atmosfer basıncının %15 üzerinde bir vakum, hastanın cihazın pompasını sıkması ile elde edilir.

Vakum Yöntemi Kime yapılır?

• Hafif/orta derece pektusu olanlarda (1–6.3 cm (ortalama 2.7cm)),

• Cerrahi ameliyat istemeyenlerde,

• Ameliyat sonrası olası ağrı nedeniyle ameliyat olmak istemeyenlerde,

• Cerrahi sonrası başarısızlık olmasından korkanlarda,

• Ravitch sonrası nüks olan hastalarda,

• NUSS ameliyatı sırasında barın iman tahtasının arkasına yerleştirilmesi sırasında iman tahtasını yukarı kaldırarak ‘yardımcı’ amaçla kullanılır.

• 2-61 yaş arası her iki cinsiyete uygulanabilir.

-Vakum Yöntemi Nasıl yapılır?

Hastalar ayrıntılı ve detaylı muayene edilmeli, geçmiş ve/veya halen var olan hastalıkları detaylı sorulmalıdır. Hastalar mutlaka uygulamadan önce (ideali her 3 ayda bir kontrole geldiklerinde) iki yönlü akciğer grafisi, kalp ritmi için EKG, ve kalp odacıklarını ve kalp zarlarını değerlendirmek için EKO yapılmalıdır. Her kontrolde derinlik ölçümü ve foto görüntüleme de yapılmalıdır.

Hasta sırt üstü yatarken (her zaman ölçümleri supin / sırt üstü yatar pozisyonda) pectusun derinliği ölçülmelidir; ve her kontrolde bu ölçüm aynı şekilde yapılarak ilerleme/iyileşme takip edilmelidir.

Simetrik olmayan veya grand canyon (büyük kanyon) tipi pectusta vakumbeli farklı pozisyonlarda kullanmak daha iyi olabilir. Lokalize deformitesi olanlarda küçük boyutlu vakumbel kullanmak yardımcı olabilir.

Göğüs ön duvarına kişinin deformitesine ve cinsiyetine uygun seçilmiş vakumbel cihazı bastırılarak ve içine hava kaçmayacak şekilde yerleştirilir. Pompası sıkılarak vakum oluşturulur. Göğüs duvarının yukarı çekildiği gözle görülür.

En az 30 dk ve sabah - akşam olmak üzere günde iki defa uygulanır (ilk 4-6 haftada). Hasta vakumu oluşturduktan sonra cihaz üzerindeyken tüm günlük faaliyetlerini yapabilir; yürüyebilir, uyuyabilir, spor yapabilir.

**30 dk olan vakum süresi 4-6 haftadan sonra, günde 2-3 saate kadar çıkarılmalıdır.

**15 yaş altındaki çocuklarda mutlaka ‘anne ve baba’ işleme refakat etmelidirler.

***15 yaş üstü ergen çocuklar (adölesan) tüm gece boyunca 6-7 saat uyku sırasında da kullanabilirler.

****Yetişkinler de 8 saat süreyle ofiste oldukları saatlerde kullanabilirler. Hastaya özgü kullanım süreleri değişebilmektedir.

Vakum Yöntemi Kimlerde uygulanmaz?

*(Hastalar mutlaka ameliyat öncesi çok iyi muayene edilmeli ve sorgulanmalıdırlar)!

• İskelet bozukluklarında (Osteogenesis Imperfecta ve Glisson Hastalığında),

• Damar rahatsızlığı (vasculopathy) (Marfan sendromu, karında anevrizması) olanlarda,

• Pıhtılaşma bozukluğu (koagülopati = coagulopathy) olanlarda,

• Kalp rahatsızlığı olanlarda kullanılmaz.

- Başarı oranı nedir? Başarı süresi nedir?

*Başarı oranı, geniş bir seride %83 olarak verilmiştir.

Tedavinin sonlandırılması hastanın kararına ve takiplerdeki muayene ve ölçüm sonuçlarının değerlendirilmesi ile verilir.

Minimum 12 ay, ama ideali yakın takiple ortalama *18-24 ay kullanılması başarıyı arttıracaktır; Literatürde 6-69 ay kullanım süreleri bildirilmiştir; Hastalar her 3 ayda bir mutlaka kontrole gelmelidirler.

*Bu süreç çok ciddi sabır gerektiren bir durumdur, hastaların sabırlı ve kararlı olması çok önemlidir.

**Motivasyonun yüksek olması ve tedaviye uyum mutlak gereklidir. 15 ayın sonunda ortalama %17 hasta işlemi bırakmıştır.

*Tüm hastalar spor yapmaya ve fizyoterapiye tedavi süresince ve sonrasında mutlaka devam etmelidir. Sonuçlara olumlu katkısı vardır.

Sonuçları yaş, cinsiyet, simetri, asimetri, PE derinliği, kifoz (kamburluk) ve skolyoz (omurganın yan eğriliği) etkilemektedir.

Tedaviye “10 yaşından önce” başlanması daha iyi olabilir!

SONUÇ OLARAK, “genel anlamda” hastalar “3 grupta ” ele alınabilir;

1. Grup-) Çocuk ve adölesan öncesi çocuklar (3 cm’den küçük deformiteli esnek göğüs duvarlı) – Tedavi uygulama süresi 12-15 ay,

2. Grup-) Adölesan ve yetişki hastalar (3 cm’den derin deformiteli ve daha az esnek göğüs duvarlı) – Tedavi uygulama süresi 24-36 ay,

3. Grup-) Şiddetli (asimetrik) ve sert göğüs duvarlı hastalar en riskli gruptur; başarı oranı düşüktür!

-Vakum Yöntemi Yan etkileri NELERDİR?

• Ciltaltında kan birikmesi, morarma,

• Ciltte kalınlaşma, yumuşama ve ödem,

• Peteşiyal / noktasal kanama (ciltte) (uygulamadan birkaç saat sonra kaybolur)

• Uygulama sırasında sırt ağrısı (dorsalgia) ve üst kollarda geçici his kaybı (*bu iki durumda uyulanan basınç azaltılır),

• Çok nadiren kaburga kırıkları,

• İlk 4-5 uygulamada hafif ağrı olabilir.

OP. DR. Erkan YILDIRIM, PHD, f.e.t.c.s.

Göğüs Cerrahı & Akciğer Transplant Cerrahı

erkanbaba@gmail.com