Kurak Ve Yarı Kurak Bölgelere Uygun Yem Bitkisi: "Mürdümük"

Gaziosmanpaşa Üniversitesi (GOÜ) Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaşar Karadağ, mürdümük bitkisinin, kurak ve yarı kurak bölgelere uygun yem bitkisi olduğunu söyledi.

Karadağ, AA muhabirine yaptığı açıklamada, mürdümük bitkisinin, yıllık yağış miktarının 250 milimetreye kadar düştüğü anlarda yetiştiğini belirterek, "Mürdümük, bu özelliğiyle kuraklığa en fazla dayanabilen kültür bitkilerinin başında gelmektedir. Diğer yandan mürdümük, kuraklığa dayanıklılığı yanında yıllık yağışın yüksek olduğu veya su altında kalan alanlarda da başarıyla yetişebilmektedir. Mürdümük, erken dönemde su altında kalmaya ve geç dönemde kuraklığa dayanıklılığı sebebiyle çeltik tarımının yapıldığı bölgelere çok iyi uyum göstermektedir. Mürdümük türleri dünya genelinde yeşil ot, kuru ot ve tane yem olarak hayvan beslenmesinde, yeşil gübre bitkisi olarak toprak yapısının iyileştirilmesinde ve yemeklik tane baklagil veya sebze olarak insan beslenmesinde kullanılmak üzere yetiştirilmektedir" diye konuştu.

Mürdümük türlerinin, Türkiye'nin hemen her bölgesinde yetiştiğini aktaran Karadağ, "Mürdümük daha çok baklagiller (Fabaceae) üyelerinin gen merkezi olarak bilinen Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yayılış göstermektedir. Ülkemizde çok dar alanlarda ve sınırlı miktarlarda sadece yaygın mürdümük ve nohut mürdümüğünün tarımı yapılmaktadır. Türkiye'de 3 bin 500 hektar alanda mürdümük ekilmekte. 3 bin 500 ton tane üretilmektedir. Bu üretimin önemli bir miktarı Uşak ilinde bin 729 hektarlık alanda gerçekleştirilmektedir. Türler genelde yem bitkisi olarak yetiştirilmekle birlikte, taneleri bazen insan beslenmesinde de kullanılmaktadır" ifadelerini kullandı.

GOÜ Ziraat Fakültesi'nde 2006-2010 yılları arasında proje çalışması yaptıklarını ifade eden Karadağ, "TÜBİTAK destekli 'Bazı Mürdümük Hatlarının Verim, Kalite ve Nörotoksik Aminoasit İçeriğinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma' adlı projede, Tokat-Kazova ekolojik koşullarında 26 hat ile kışlık ve yazlık olarak bir çalışma yürüttük. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi yanında Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü de yer aldı" dedi.

Projeyi 2010 yılında tamamladıklarını belirten Karadağ, şunları kaydetti:

"Proje ile hayvancılıkta kaba yem açısından oldukça önem taşıyan yüksek ot ve tane verimli ve düşük --ODAP içeriğine sahip hatlar belirlendi. Tokat ve yöresinde 1993 yılından beri bir baklagil yem bitkisi olan mürdümük ile ilgili gerek Gaziosmanpaşa Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri gerekse TÜBİTAK destekli projeler yürüttük. Yapılan çalışmalara sonucunda Tokat ve yöresi gibi geçit iklim kuşağına uygun en yüksek ot ve tohum verimi ile yüksek kaliteye sahip 5 mürdümük hattı belirlendi. 2009 yılında Ankara Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü'ne tescil edilmesi amacıyla müracaat ettik. Bir baklagil yem bitkisi olan mürdümükte Türkiye'de şu ana kadar sadece Ankara Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü'nce geliştirilen Gürbüz-2001 çeşidi tescil edilmiştir. 2009 yılında tescil amacıyla müracaat ettiğimiz 5 mürdümük hattının tescil işlemlerinin tamamlanmasını bekliyoruz. Mürdümüğün, yürütmüş olduğumuz tescil işlemlerinin tamamlanması durumunda ülkemizde hem çeşit sayısının artmasına hem de Türk tarımına ve hayvancılıkla uğraşan Türk çiftçisinin kaba yem açığının azaltılmasında önemli bir rol oynayacağı düşünüyoruz."

Muhabir: Ekber Türkoğlu