Kuraklığa Karşı "yağış Artırımı" Önerisi

GÖKHAN BALCI - İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orhan Şen, Türkiye'de etkili olan kuraklığa karşı birtakım önlemler alınması gerektiğini belirterek, "Yağış artırımı, yaşanan kuraklığa karşı geçici bir önlem olabilir. Geçtiğimiz yıllarda ülkemizde başarıyla uygulanmış olan bu yöntem, tekrar kullanılabilir" dedi. Şen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kış yağışlarının beklentileri karşılamaması dolayısıyla ilerleyen günlerde kuraklığa bağlı olarak büyük su sıkıntısı yaşanabileceğini söyledi. Kuraklık ve tüketimden dolayı barajlardaki su seviyesinin kritik seviyeye düştüğünü hatırlatan Şen, birçok şehrin susuz kalabileceğini ifade etti. Yazın etkisi daha fazla hissedilecek kuraklığa karşı birtakım önlemler alınması gerektiğini aktaran Şen, "Kuraklığa karşı alınabilecek önlemlerden birisi de yağış artırımı yöntemidir. Ülkemizde 1990'lı yıllarda İstanbul, Ankara ve İzmir'de başarıyla uygulanmış olan bu yöntem, şu anda dünyanın birçok yerinde uygulanmaktadır" dedi. Şen, yöntem sayesinde bulutun bıraktığı yağış miktarının artırıldığını, olmayan bir bulutun yaratılmasının mümkün olmadığını vurguladı. Yağışın oluşması için iki önemli faktör bulunduğunu ifade eden Şen, şunları söyledi: "Bunlardan bir tanesi bulut içerisindeki su zerrecikleridir, diğeri de çekirdektir. Bu çekirdeğin etrafında su zerrecikleri birleşip ağırlaşarak düşerler. Yağmur bu şekilde olur. Bunlardan bir tanesi eksik olursa bulutta yağış ya gerçekleşmez ya da az gerçekleşir. Bu çekirdek suyun buz kristal yapısıdır. Bunun yanında denizden çıkan tuz, belirli boyuttaki hava kireçleri de çekirdek vazifesi görebilir. Ama bunlardan bir tanesi eksikse yağış tam olarak tamamlanmaz. Onun için bulutun içerisine yapay çekirdek ilave etmek lazım." Şen, gümüş iyodür maddesinin bulutlara ilave edilmesiyle sorunun giderilebileceğini belirtti. Bu maddenin yapısının buzun kristal yapısına çok benzediğini vurgulayan Şen, "Bu püskürtme uçaklarla yapılır. Püskürtme miktarı genellikle bir bulutta yaklaşık olarak 200-300 gramdır. Bu şekilde yağış artırımı yapılır. Yağış artırımı yöntemiyle yağış miktarı yüzde 20-25 civarında artar ki, bu da önemli bir orandır. Bu, kuraklığa geçici bir önlem olabilir. Suyumuz kalmadığı zaman ne yapacağız? Deniz suyundan su elde etmek ya da tankerle su taşımak yerine bu yöntem daha uygundur" diye konuştu.