Kurban bayramında çocuğunuzun psikolojisine önem verin

Bayramlar çocuklar için özel anların yaşandığı değerli zamanlar. Tüm aileyle bir arada olabilmek, şeker ve çikolataları gönüllerince tüketebilmek, büyüklerden harçlık almak gibi değerler elbetti ki onlar için çok önemli. Ancak Kurban Bayramı’nda çocukların psikolojilerine ekstra özen göstermek gerekiyor. Çünkü kurban kesimi sırasında gördükleri görüntüler ciddi sorunlar yaşamalarına neden olabiliyor. Acıbadem Kadıköy Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Dr. Emel Bellibaş, kurban kesiminin çocukların psikolojileri üzerindeki etkilerini ve dikkat edilmesi gerekenleri mynet.com’a anlattı.

Çocuk kurbanla duygusal bağ kurmamalı

Çocuklar bazen kurban edilmek üzere alınan hayvanla birkaç gün bazen haftalar önce tanışıyor. Bu tanışma, çocuğun kurbanlık için derin bir sevgi, bağlılık duyması ile sonuçlanabiliyor. Özellikle büyük şehirlerde, çocukların hayvanlarla teması oldukça kısıtlı. Kurban edilecek hayvan ile tanışması sonrası çocuk, günlük yaşantısında tanıdık olmadığı bir şekilde beslediği, özen gösterdiği, bakım verip bağlandığı bir canlı ile baş başa kalıyor. Sevgi ilişkisi kurduğu bir canlının kesilmesi sırasında çocuğun o ortamda bulunması elbette yoğun bir üzüntü ve dehşet duygusu yaşamasına neden olabiliyor. Bu nedenle kurbanlık olarak alınmış hayvan ile çocuğun uzun süreli temasından kaçınmak gerekiyor.

Tanık olduğu sahneler kaygı bozukluğuna neden olabiliyor

Bireylerin gözü önünde gerçekleşen ölüm, saldırı, şiddet olaylarında kişilerde panik duygusu, gerginlik, ortamdan kaçma isteği ortaya çıkabiliyor. Kişileri duyarsızlaştırmak ya da alıştırmak için hassasiyet gösterdikleri olayı tekrarlamak, bazı kaygı bozuklukları tablolarının ortaya çıkmasına neden olabiliyor. Çocukların ruhsal yapısı daha kırılgan ve dış etkenlere açık olduğundan, kurban kesilmesi bir çeşit şiddet ve canlı varlığın yaşantısına son verilmesi şeklinde algılanabiliyor. Özellikle buna ilk kez tanık olan çocukta dehşet ve çaresizlik duyguları, güvensizlik izlenebiliyor. Bazı duyarlı çocuklarda bu tür görüntülere tanık olma sonrası Akut Stres Bozukluğu, Travma Sonrası Stres Bozukluğu gibi ruhsal rahatsızlıklar yaşanabiliyor.

3-6 yaş arasındaki çocuklar soyut kavramları anlamıyor

Özellikle okul öncesi yaş grubundaki 3-6 yaş arasındaki çocuklar oldukça hassas. Yapılmakta olan eylemin ibadetle ilintisini, soyut kavramları anlama güçleri de olmadığından öfke, gerginlik, dehşet duygularını daha derin yaşıyorlar. Daha küçük yaştaki çocuklar da tam olarak olayları anlamıyor görünse de kanlı bir sahneyi zihinlerine kaydedip, dehşet duygusu yaşayabiliyorlar.

Uyku ve tuvalet problemleri yaşanabiliyor

Bu sahneden etkilenen çocukların sıklıkla kurban kesilmesine ait görüntüler gözlerinin önüne geliyor ya da bu tür imajları rüyalarında tekrar tekrar görebiliyorlar. Bu yaş döneminde sık görülen çocukluk çağı korkuları, yalnız yatmakta güçlük, uyku sorunları, kötü rüyalar, ağlayarak uyanmalar sıklaşabiliyor. Tuvalet eğitimi tamamlanmış olan çocuklarda yeniden gün içinde idrarını, dışkısını tutamama, gece yatağını ıslatma izlenebiliyor. Bazı çocuklarda geçici ya da kalıcı olabilen yeme sorunları, yemek seçme, et yemeyi reddetme ortaya çıkabiliyor. Kurban kesildikten sonraki dönemde et yemeyi reddeden çocuklarda ısrarcı davranarak et yemelerini sağlamaya çalışmak doğru değil.

Her çocuğun tepkisi farklı olabiliyor

Ancak hiç kuşkusuz her çocuk kurban kesimi sırasında farklı tepkiler verebiliyor. Defalarca kurban kesilmesine tanık olan, hatta babasının işi nedeniyle ona yardımcı olmuş, özellikle köy yaşantısına tanıdık bir çocuk kurban kesilmesi sırasında ortamda bulunabilirken çok daha büyük yaşta bir çocuk ya da genç, bu ortamda bulunmayı reddedebiliyor.