Kurtların izini hediklerle sürüyorlar

HÜSEYİN DEMİRCİ - Kars'ta, kurtların sayısının tespit edilmesi amacıyla KuzeyDoğa Derneği, Tarım ve Orman Bakanlığı ile TANAP tarafından desteklenen Sosyal ve Çevresel Destek Programı kapsamında 5 kişilik bir ekip, ayaklarına taktıkları "hedik"lerle karla kaplı alanlarda yürüyerek kurtların izini sürüyor.

Bölgede biyolojik çeşitliliğin korunması amacıyla yürütülen proje kapsamında 5 kişilik ekip, hava sıcaklığının sıfırın altında 25 derece olduğu ve yaklaşık 1 metre karla kaplı ormanlık ve dağlık arazide kurtları araştırmak için çalışma yapıyor.

Ekip, Sarıkamış'ı çevreleyen Allahuekber, Soğanlı, Hamamlı dağlarında araçlarla ve çoğu zaman ayaklarına taktıkları "hedik"lerle kurtların yaşam alanlarında inceleme yaparak veri topluyor.

KuzeyDoğa Derneği Bilim Koordinatörü Emrah Çoban, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'de daha önce kurtlarla ilgili özellikle uydu takibiyle yapılmış çalışma olmadığını belirterek 2011 yılından beri Sarıkamış ormanlarında kurtları uydu vericisi takarak takip ettiklerini söyledi.

Çoban, şimdiye kadar 12 kurdu takibe aldıklarını ve bu kurtların boyunlarına takılan tasmaların her yıl otomatik olarak düştüğünü ifade ederek "Şu anda takip ettiğimiz 4 kurt var, bu kurtlardan hepsi farklı yerlerdeler. Bu kış çalışmasının amacı da bugüne kadar elde ettiğimiz verileri, kış verileriyle karşılaştırmak." dedi.

- Uydudan koordinatı belirlenen kurdu bulmaya çalışıyorlar

Tarım ve Orman Bakanlığı ile yaptıkları araştırmalar neticesinde kış çalışmalarını da organize ettiklerini anlatan Çoban, "Bu çalışmada kurdun uydudan gelen koordinatlarına yaklaşabildiğimiz kadar araçlarla yaklaşıp daha sonra yürüyerek izlerini bulmaya çalışıyoruz. Kurtların izlerini bulduğumuzda takip ettiğimiz kurdu antenlerle aramaya başlıyoruz o noktaya yaklaştıktan sonra oradaki izleri tespit etmeye çalışıyoruz." diye konuştu.

Çoban, bölgede yaşayan kurt sürülerinin sayılarını tespit etmek için çok önemli çalışma yürüttüklerine dikkati çekerek "Takip ettiğimiz kurt hangi sürüye ait, o sürüde kaç tane birey var, karlara bıraktıkları izlerden bunları anlamaya çalışıyoruz. Bu sene takip ettiğimiz 4 kurt, şu anda Sarıkamış'ın farklı noktalarında farklı sürüler oluşturmuş durumda. Bu süreleri takip ediyoruz. Bunların nasıl davrandıklarını, neler yediklerini, hangi saatlerde aktif olduklarını anlamaya çalışıyoruz." dedi.

Halen karla kaplı olan Sarıkamış'ta zorlu şartlarda çalışmalarını sürdürdüklerini aktaran Çoban, şöyle devam etti:

"Sarıkamış'ta şu an 1 metreye yakın kar var ve 1 kilometre yolu yaklaşık 4 saatte yürüyoruz. Kurtlarla ilgili yaptığımız çalışmada araştırma ekibimiz 2 farklı ülkeden gelen 5 kişiden oluşuyor. Ekip her gün sabahleyin yeni gelen koordinatlara gitmek üzere yola çıkıyor, akşama kadar koordinata ulaşmaya çalışıyor. Şimdiye kadar yaptığımız çalışma da yaklaşık 30 kilometre yol yürüdük. Ama şu ana kadar 15 günlük çalışmamızda bütün istediğimiz her şeyi elde etmiş durumdayız. Çalışmalarımız sürecek."

- "Kurtları görmek için yaşadıkları yere gitmeliyiz"

Zagreb Üniversitesinden Prof. Dr. Josip Kusak da bölgenin kurtlarını 9 yıldır araştırdıklarını hatırlatarak şunları söyledi:

"Şu an da burada 4 tane kurt var bunlar GPS, GSM veya bölgedeki uydu sistemleri üzerinden çok fazla sinyal gönderiyor ve onların hakkında iyi bilgi topluyoruz. Ama onların ne yaptığını öğrenmek ve kurtları görmek için yaşadıkları yere gitmeliyiz. Özellikle kış aylarında kardaki dışkılarını izleyerek kurtları buluyoruz. Bu dört kurdun taze dışkılarını bulmalıyız ve onları gerektiği kadar takip etmeliyiz. Onlar yalnız mı yoksa diğer kurtlar da var mı? Sürüde kaç tane kurt var, bunlar önemli bilgiler."

KuzeyDoğa Derneği Başkanı Çağan Şekercioğlu'nun daveti üzerine projeye katıldığını anlatan Koç Üniversitesinden İranlı Ekolog Dr. Morteza Naderi de "Kurtların, vaşakların ve ayıların inlerini gezip gördük. Türkiye'de böyle bir organizasyonun olması çok ehemmiyetli iş çünkü kurtlar ekosistemde önemli, gerekli ve korunması gerekli hayvanlardır." dedi.