Kuş gribi tehlikesi

Bakanlık, her yıl sonbahar ve kış dönemlerinde salgınlara yol açan kuş gribine ilişkin tehlikeye dikkat çekerek, "Özellikle kanatlı hayvanlarda hastalığa neden olan influenza virüslerinin, insan influenza virüsleri ile karşılaşması ve genetik alışverişte bulunması ile insandan insana bulaşabilen yeni bir virüs tipinin ortaya çıkması mümkündür. Bu yeni virüs ortaya çıktığı takdirde insanların bağışık olmayacağı ve dünya çapında bir salgın (pandemi) olacağı bilinmektedir. 1918, 1957 ve 1968 İnfluenza pandemileri bu şekilde ortaya çıkmıştır" uyarısında bulundu.

Sağlık Bakanı Recep Akdağ imzasıyla 81 il sağlık müdürlüğüne gönderilen genelgede, influenza veya yaygın kullanımıyla grip hastalığının, her yıl sonbahar ve kış döneminde salgınlar yapan ve oldukça bulaşıcı bir hastalık olarak bilindiğini hatırlattı. İnfluenza virüslerinin "antijenik şift" diye adlandırılan bir yapı değişikliği ile yeni bir tip influenza virüsüne dönüşebilme yeteneğine de sahip olduğunu vurgulayan Akdağ, genelgede, "Özellikle kanatlı hayvanlarda hastalığa neden olan influenza virüslerinin, insan influenza virüsleri ile karşılaşması ve genetik alışverişte bulunması ile insandan insana bulaşabilen yeni bir virüs tipinin ortaya çıkması mümkündür. Bu yeni virüs ortaya çıktığı takdirde insanların bağışık olmayacağı ve dünya çapında bir salgın (pandemi) olacağı bilinmektedir. 1918, 1957 ve 1968 İnfluenza pandemileri bu şekilde ortaya çıkmıştır" ifadesine yer verdi.

Akdağ, son yıllarda uzak doğuda başlayarak dünyanın çeşitli yerlerine yayılan H5N1 tipi Yüksek Patojen Avian İnfluenza virüsünün belirtilen mekanizmaları kullanarak çok kuvvetli bir ihtimalle yeni bir insan virüsünün oluşumuna ve büyük bir pandemiye neden olabileceği, bu durumun gerçekleşmesi için epidemiyolojik ve mikrobiyolojik yönden uygun altyapının olduğu bilim adamlarınca kabul edildiğini kaydetti. Bu nedenle başta Dünya Sağlık Örgütü (WHO) olmak üzere bütün kuruluşların, ülkelerin yaklaşan bir pandemi tehlikesine karşı hazırlıklı olmasını önerdiğinin altını çizen Akdağ, Sağlık Bakanlığı, muhtemel bir influenza pandemisini Ulusal Kriz Yönetim Sisteminin kullanılmasını gerektirecek kadar önemli bir durum olarak değerlendirmektedir. Sağlık Bakanlığı başta olmak üzere ilgili bütün kamu kurum ve kuruluşlarının görüşleri alınarak, üniversitelerden bilim adamlarının desteği ile hazırlanmış olan Pandemik İnfluenza Ulusal Faaliyet Planı hazırlanmıştır" değerlendirmesinde bulundu. Akdağ imzasını taşıyan genelge, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği, TBMM, Başbakanlık, Genelkurmay Başkanlığı, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği, YÖK, Başbakanlık TAY Genel Müdürlüğü, Başbakanlık SHÇEK Genel Müdürlüğü ve tüm bakanlıklara iletildi.

GRİP NEDİR, NASIL BULAŞIR?

Grip, Influenza adı verilen bir virüs tarafından oluşturulan, ani olarak 39 derecenin üzerinde ateş, şiddetli kas ve eklem ağrıları, halsizlik, bitkinlik, titreme, baş ağrısı ve kuru öksürük gibi belirtiler ile başlayan bir enfeksiyon hastalığıdır. Özellikle çocuklarda, yaşlılarda ve kalp hastalığı, akciğer hastalığı, böbrek hastalığı, şeker hastalığı gibi kronik hastalığı olan kişilerde çok daha ağır seyretmekte ve ölüme kadar varabilen ciddi sonuçlara yol açabiliyor. Bu kadar ciddi tablolara yol açabilen grip, halk arasında çok sık olarak soğuk algınlığı ile karıştırılıyor. Soğuk algınlığı ateş yükselmeden, hafif kırgınlık, burun akıntısı, hapşırma gibi belirtiler ile kendini gösteren, halsizliğe yol açmadığı için yatak istirahatı gerektirmeyen bir hastalıktır ve grip ile kesinlikle karıştırılmamalıdır. Gribe yol açan Influenza virüsü çok kolay ve hızlı bulaşır. Başlıca bulaşma yolları, öksürük ve hapşırıklar ile etrafa saçılan damlacıkların hava yolu ile bulaşması, hasta kişiler ile direkt temas edilmesi ve hasta kişilerin ağız-burun akıntıları ile temas etmiş eşyalar ile bulaşmadır. Grip hastalığının tedavisi, ortaya çıkan belirtilerin tedavisi şeklindedir. Ateşin düşürülmesi, burun akıntısının giderilmesi, halsizlik ve kırgınlığının giderilmesi şeklinde tedavi düzenlenir ve yatak istirahati önerilir.

GRİPTEN KORUNMA, KİMLER RİSK ALTINDA?

Gripten korunmanın başlıca yolu vücut direncinin düşmesini engellemekten geçer. Bu nedenle mevsim özelliklerine uygun giyinmeli bol sulu gıdalar, taze sebze ve meyve tüketilmelidir. Hastalar ile yakın temastan, ortak eşya kullanımından kaçınılmalıdır. Dünya Sağlık Örgütü ve Sağlık Bakanlığı tarafından, çeşitli gruplar gribin olumsuz etkileri açısından risk grubu olarak tanımlanıyor. Sağlık otoriteleri, aşağıdaki gruba giren kişilerin her yıl aşılanmasını "mutlak" öneriyor. Gribin yaşamsal risk oluşturduğu ve tıbbi açıdan mutlaka aşılanması önerilenler şunlar:

"- 65 yaşından büyük kişiler
- Şeker hastaları (diyabet)
- Astım hastaları
- Kronik akciğer hastaları (Bronşit vb.)
- Kronik kalp ve damar sistemi hastaları (koroner arter hastaları)
- Bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler (kronik kan hastalığı-hemoglobinopati- olanlar, kanser hastalı, immunsupresif kullananlar)
- Huzurevi, bakımevi gibi ortamlarda yaşayanlar
Grip aşısı olmaması gerekenler:
- 6 aydan küçük bebekler
- Yumurtaya karşı anafilaktik tarzda allerjisi olanlar (yumurta yediğinde allerjik şoka girenler.
- Hamileliğin ilk 3 ayı içinde olan bayanlar (ancak doktor tarafından kesin gerekli olduğu tespit edilirse grip aşısı olabilirler".

Grip aşısı, Dünya Sağlık Örgütü'nün koordinasyonu ile bir yıl önce salgın yapan virüs tiplerinin belirlenmesi sonucu geliştiriliyor ve aşının tipi de bu uygulamaya bağlı olarak her yıl değişiyor. Grip aşısı vücutta 1-2 hafta içinde koruyucu düzeye erişir. Eğer aşı, içerdiği virüs tipleri, salgınlara neden olan virüs tipine benzerse, sağlıklı erişkinlerde yaklaşık yüzde 70 oranında etkilidir. Riskli grupta ise hastalıktan koruma oranı yüzde 50'ye düşüyor. Bu nedenden dolayı grip aşısı bütün dünyada olduğu gibi Türkiye'de de sadece risk taşıyan kişiler için öneriliyor.