Kütahya'daki felaket, Balya'yı hatırlandı

Kütahya'ya 34 kilometre uzaklıkta, Gümüşköy ETİ Gümüş A.Ş Tesisleri'nde siyanürlü atıkların depolandığı havuzların iki setinin birden yıkılması, siyanür tehlikesini gündeme taşıdı. Balıkesir'in Balya İlçesi'nde Fransızlardan kalma 4 milyon ton civarındaki atık da böylece yeniden hatırlandı.

Fransızlar, Balya'da 1920'lerin başında Simli Kurşun Madenleri'ni işletmeye başladı. Binlerce ton kurşun çıkaran Fransızların 1935 yılında geride 4 milyon ton cüruf ve pasa bırakarak gitmelerinin ardından tesisleri bir süre Etibank işletti ve sonunda maden kapatıldı.

Çevresi yemyeşil ormanla kaplı yüzlerce dönüm alan ay krateri gibi kaldı, aradan 75 yıl geçmesine rağmen ot bile yetişmedi. Uzun yıllar, yağan yağmur, kar ve güneş, atıkların depolandığı alanı çevreleyen bir metreden kalın duvarları yıprattı. Zaman zaman taşan Maden Deresi, siyanürlü atıkla doğayı birbirinden ayıran duvarı da yıktı. Bu atıklardaki tehlikeli kimyasallar yağmur suları ile Maden Deresi'ne, buradan da Manyas Barajı'na karışmaya başladı. Çevreciler büyük bir sel felaketinde Maden Deresi'nin zehirli atıkların büyük bölümünü Manyas Barajı'na taşıyacağı uyarısı yaptı.

HAYVAN OTLATMAK YASAKLANDI Atık alanının yakınlarında geçen yıl 70 koyun telef oldu, 85 koyun da kısırlaştı. Koyunların sahibi, durumu Balya İlçe Tarım Müdürlüğü'ne bildirdi. İlçe Tarım Müdürlüğü yetkilileri, meradan otlayıp, yakınındaki dereden su içince telef olan dört koyundan doku örneği alarak 11 Şubat 2010'da Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Pendik Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü'ne gönderdi. Burada yapılan analizlerde, hayvanlarda virolojik ve bakteriyel bir hastalığa rastlanmadı, ancak incelenen numune ve doku örneklerinde kurşun kalıntısı olduğu saptandı. Özellikle ottaki kurşun kalıntısının yüksek düzeyde olduğu belirlendi ve raporda hayvanların telef olmasının kurşun zehirlenmesinden kaynaklandığı belirtildi. Enstitüden gelen rapor üzerine, Balıkesir Valiliği İl Tarım Müdürlüğü Vali Yardımcısı Ali Osman İşsen imzasıyla 3 Mart'ta kaymakamlık ve ilçe tarım müdürlüğüne yazı göndererek, bölgedeki meralarda hayvan otlatılmasının yasaklanmasını ve ilgili kurumlara bilgi verilmesini istedi.

ÇARE BULAMADIK Balya Belediye Başkanı Dündar Cengiz, İmren Aykut'un Çevre Bakanı olduğu dönemde Balya'ya geldiğini incelemelerde bulunduğunu, ancak o günden bugüne hiç bir sonuç alınamadığını hatırlattı. Cengiz, "Belediye başkanlığı görevini üstlenince konuyu sayın Valimize götürdüm. Burada dört milyon ton civarında atık var. Belediye olarak kendi olanaklarımızla, belediyenin bütçesiyle araçlarımızla, bu atıkları ne temizlemeye ne de kaldırmaya gücümüz var. Pasa ve curufların depolandığı atık alanı yıllardır tehlike saçıyor. Buraya devletin eli gerekli. Devletten yardım bekliyoruz. Zaman zaman balık ölümleri yaşanıyor. Bu atıklar yağmur suları ile dereye karıştığında balıkların öldüğü gözlendi. Yakın zamanda koyun ölümleri gerçekleşti ve bu ölümlerin kurşun zehirlenmesinden olduğu saptandı" dedi.