Leylek Sayımları Tamamlandı

Kış aylarını güney yarım kürede geçiren ve baharın gelişiyle 10 bin kilometre uçarak Büyük Menderes havzasına dönen leyleklerin bu yılki sayımı tamamlandı. Her yıl Aşağı Büyük Menderes Havzası köylerinde düzenli yapılan sayımlar, bu yıl da Orman ve Su İşleri Aydın Şube Müdürlüğü, Ege Üniversitesi ve Kuşadası EKODOSD işbirliğiyle gerçekleştirildi.

Leylek sayımları Aydın'ın Söke İlçesine bağlı Atburgazı, Güllübahçe, Sarıkemer, Bağarası beldeleri, Burunköy, Yeniköy, Kalcık, Karaatlı, Çalışlı, Akçakaya, Pamukçular, Kisir, Sayrakçı, Nalbantlar, Çalıköy, Özbaşı, Karacahayıt, Yeşilköy, Avşar, Serçin, Gölbent, Tuzburgazı köylerinde, Didim’e bağlı Akyeniköy beldesinde, Batıköy ve Balat köylerinde ve Söke ovasındaki arazilerde yapıldı.

Kuluçkaya yatan leyleklerin sayımında, 39 adet elektrik direklerinde, 45 adet direklerdeki yapay platformlarda, 1 ağaçta, 3 adet duvarda, 2 camide, 7 bacada olmak üzere toplam 97 yuvada 194 leylek tespit edildi. Geçen yıl yapılan sayımlara göre 11 yuva ve 22 leylek artışı olurken, 19 yapay platformun boş kaldığı gözlendi.

Platformların yapımında duyarlılık gösterip büyük emek harcayan AYDEM’le görüşeceklerini ve belirlenen boş platformların yerinin önümüzdeki yıl değiştirileceğini açıklayan Kuşadası Ekosistemi Koruma ve Doğasevenler Derneği (EKODOSD) Başkanı Bahattin Sürücü, “Bu yıl bölgemizdeki leylek nüfusunda yüzde 10’luk bir artış görülse de, Ege Üniversitesi tarafından yapılan araştırma ve gözlemler, leyleklerin ülkemizde geçen 50 yıl içinde ciddi olarak azaldıklarını ortaya koymaktadır” dedi.

Bahattin Sürücü, önceki yıllarda Orman ve Su İşleri Bakanlığı ile Ege Üniversitesi arasında imzalanan çalışma protokolü çerçevesinde ülkemizdeki tüm leyleklerin korunması için Bakanlık öncülüğünde çalışmalar başlatıldığını kaydetti. Hayatları ve göçleri sırasında leyleklerin sayısız tehlikeyle karşı karşıya kaldığını belirten Bahattin Sürücü, sözlerine şöyle devam etti:

"Elektrik telleri üzerindeki yuvalarda olan yangınlar, elektrik hatları ile çarpışmalar, yuvada bacaklarına ip dolanmaları sonucu yaralanmalar ve bacak kopmaları sonucu ölümler, kurutulmuş sulak alanlar, avcılık, kuraklık, fırtınalar, çöller, zehirlenmeler, konaklama ve dinlenme alanlarının yok olması, kıtlık bu tehlikelerden sadece birkaç tanesi. Bu zorlu sınavdan geçebilen leylekler bir kış dönemini Afrika’da geçirirler. Bir sonraki ilkbaharda bu yolu geriye kat ederek ve benzeri tehlikeler ile tekrar mücadele ederek üredikleri bölgelere geri gelirler. Bir leyleğin erişkin hale gelip üreyebilmesi için ortalama 3 yıl geçmesi gerekir. Bu süre boyunca 3 defa Afrika’ya gidip gelmesi ve toplam en az 60 bin km yol kat etmesi gerekir. Bir leylek ailesi, bir üreme döneminde binlerce böcek, çekirge, yüzlerce kurbağa, balık, fare, sıçan, yılan ve benzeri tarım zararlısı olarak kabul gören sayısız canlı türü ile beslenir. Bu nedenle çiftçi dostudurlar. Çiftçilerin de özellikle tarımda kullandıkları ilaç kutularını sulak alanlara değil, Söke Sulama Birliği’nin yaptırdığı zirai ilaç kutuları toplama noktalarına atmaları gerekir.”

Aşağı Büyük Menderes Havzası köylerinde yapılan leylek koruma çalışmaları, izleme ve sayımların yöre insanlarının ilgisini çektiğini ve farkındalık yarattığını vurgulayan EKODOSD Başkanı Bahattin Sürücü, çalışmaların zaten var olan leylek sevgisini daha da pekiştirdiğini sözlerine ekledi.

LEYLEK

Leylek, bilimsel adıyla Ciconia ciconia, ülkemizde yaşayan iki leylek türünden en yaygın olanı ve halk tarafından genel olarak bilinenidir. Leylekler 100-115 cm boy, 183-217 cm kanat uzunluğu ile ülkemizdeki en büyük kuşlardan biridir. Şanslı olan leyleklerin doğada ortalama 15-20 yıl yaşayabildikleri biliniyor. Leylekler üreme döneminin ilk zamanlarında eşlerini herhangi bir nedenle kaybetmedikleri sürece yıl boyu tek eş ile çiftleşmektedir. Ancak genelllikle Leylekler farklı yıllarda farklı eşler ile çiftleşebilmektedirler. Yılda bir kez ürerler. Yuvalara öncelikli olarak erkekler gelir ve yuva yapmaya başlar ancak leyleğin çiftini bulması ile birlikte yuva yapımı her iki eşin de katkısıyla devam eder. Leylekler yuvalarında sayıları 2-6 arasında değişen ancak sıklıkla 3-4 yumurta kuluçkaya yatarlar. 33-34 günlük bir kuluçka döneminde hem erkek ve hem de dişi düzenli olarak yuvada kuluçkada yatarlar ve bu sırada eşlerden diğer beslenmeye gider. Eşler yuvaya geri döndüklerinde yuvadaki eşiyle gagalarını birbirlerine vurarak ses çıkararak ve aynı zamanda boyun ve baş haraketleri yaparak birbirleri ile selamlaşırlar. Yavrular yumurtadan çıktıktan sonra evebeynleri tarafından düzenli beslenir ve güneşin yakıcı etkisinden korunurlar. Çok sıcak günlerde leylek evebeynleri, kursakları ve ağızlarına doldurdukları sular ile yavruları hem sular hem de serinlemesini sağlar.