Liman Büyüyecek, Körfezde Yüzülecek

İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) ortaklığında yürütülen “İzmir Körfezi ve Limanı Rehabilitasyon Projesi” kapsamında, ÇED sürecinin yapılandırılmasını ve Körfez’in etkinliğinin artırılmasını amaçlayan tanıtım toplantısı düzenlendi. Toplantıda İzmir Limanı’nın kullanılabilirliğini artırıp Körfez’in temizlenmesini sağlayacak olan “İzmir Körfezi ve İzmir Limanı Rehabilitasyon Projesi” kamuoyuna tanıtıldı.

19 Eylül’de başlayan çalıştayın kapanışı nedeniyle düzenlenen toplantıya Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, İzmir Milletvekili Mustafa Moroğlu, TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman, İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş, İZSU Genel Müdürü Ahmet Alparslan ile sivil toplum örgütlerinden akademisyenlere kadar çok sayıda kişi katıldı.

Toplantıda konuşan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, "İzmir’e miras olarak bırakıp gideceğim bir numaralı proje, Körfez projesidir” dedi. TCDD ile ortak projelerinin İZBAN hattıyla başladığını ve 80 kilometrelik Aliağa-Menderes hattını 32 km. daha uzatarak Torbalı’ya kadar taşıyacaklarını söyleyen Başkan Kocaoğlu, Körfez projesinin önemine değinerek, “8.5 yıldır başkanım. Bu proje üzerinde çok kafa yordum, ama ‘görevin bittiğinde İzmir’e miras olarak bırakıp gideceğin nedir’ deseler, bir numarası bu projedir” diye konuştu.

Projenin iki ayaklı olduğunu anlatan Başkan Kocaoğlu, şu bilgileri verdi: "TCDD’nin limanı, liman yolunu büyütmesi ve gelirini 3 misli artırma çalışmaları var. Bir de Büyükşehir Belediyesi’nin tamamen çevre yatırımlarıyla ilgili bölümü var. Körfez projesi, hem liman sayesinde İzmir’in lojistik üs olması hem liman gelirlerinin artmasını hem de İzmir ticaretinin daha da gelişmesi için olmazsa olmaz bir projeydi. Bu büyük işbirliğine ve katkılarından dolayı Sayın Bakan’a İzmirli hemşehrilerim adına teşekkür ediyorum. Körfez’de kanal açılacak ve su sirkülasyonu sağlanacak. İki kanal birbirini destekleyecek, su kalitesi artacak ve yüzülebilir bir Körfez’e ulaşacağız. Ayrıca projeyle biz önemli bir şeyi başaracağız. 8 yılda 24 tane arıtma bitirdik, ama arıtma bitirerek çevre bakımından dünya liginde belli başlı metropoller dışında bir noktaya çıkamıyorsunuz, sadece görevinizi yapıyorsunuz. Dünyanın en güzel körfezlerinden birisini 70 yıl önceki gibi yüzülebilir hale getirirseniz çevre konusunda dünyada bunu başarmış bir kent olarak belki ilk 5 ya da 3. sıraya gireceksiniz. Bu tanıtım, tüm tanıtımlardan kıymetlidir diye düşünüyorum."

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım da konuşmasında, 'Güzel bir işbirliği projesi'ni hayata geçirdikleri için mutlu olduklarını belirterek, "Bu proje iki işi birden görecek. İzmir Limanı’nın layıkıyla daha iyi kullanılmasını, yeni nesil gemilere hizmet vermesi için bir kanal yapılmasını sağlayacak. Ayrıca 16 dereden akan alüvyonla dolan körfezin tekrar sirkülasyonunu sağlamak suretiyle hem suyunun temizlenmesini, kalitesinin artırılmasını hem de ekolojik yapısının florasını tekrar kazanmasını sağlayacak” dedi.

Yapılacak çevresel çalışmaların ardından elde edilecek raporlara göre çalışmaların daha da hız kazanacağını söyleyen Bakan Binali Yıldırım şöyle konuştu: "İzmir Büyükşehir Belediyesi, 16 derenin ağızlarının rehabilitasyonunu, sirkülasyon kanalının açılmasını üstleniyor. TCDD ise 13 km.’lik navigasyon kanalının açılması işini üstleniyor. Ayrıca malzemenin istiflenmesi konusunda da işbirliği içindeler. TCDD’yi ve İZSU’yu tebrik ediyorum. Belediye olarak İzmir Büyükşehir Belediyesi, Bakanlık olarak biz; bu ve buna benzer İzmirlilerin yaşamını kolaylaştıran, şehir kalitesini artıracak projeleri hiçbir siyasi mülahazayı dikkate almadan destek vermeye devam edeceğiz. İzmir bunu hak ediyor. İzmir’in kayıp yılları var, telafi etmek için zamanı çok etkin kullanmak gerektiğini hepimiz biliyoruz. İzmir’de devam eden birçok proje var. Siyasi rekabet hizmeti de hızlandırıyor. Bu yönüyle de mutluyum. Ara sıra ayarı da kaçırıyoruz, o zaman hizmet biraz sekteye uğruyor. Orada da ölçüyü kaçırmadan, dozunda bırakırsak zararı yok. Yeter ki rekabet olsun, bundan da İzmir kazansın."

TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman, “Biz bu projeyi başarabiliriz diye ümitliyim” diye konuşarak, “Proje sayesinde hem Liman büyüyecek hem gelirimiz artacak hem de vatandaşlarınız Körfez’de yüzecek. Sayın Bakanımız’a, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanıma çok teşekkür ediyorum. Başlangıcından bugüne kadar kendileri çok önem verdiler” dedi.

Toplantıda, projenin yüklenicisi Yüksel Proje Firması'nın Proje Müdürü Prof. Dr. Işıkhan Güler de, Körfez’in rehabilitasyonu konusunda yapılan çalışmalarla ilgili bir sunum gerçekleştirdi.

Prof. Dr. Işıkhan Güler konuşmasında, ÇED başvuru dosyasını hazırladıklarını söyleyerek, şöyle konuştu: "İZSU, bu proje için ‘gerçek zamanlı gözlem sistemli sayısal ve sediment taşınımı modelleme projesi’ gerçekleştirildi. Çok önemli bir proje. İzmir Büyükşehir Belediyesi, projenin hayata geçirilmesi için kurulması gereken ölçüm istasyonlarının yapımına başladı ve ilk istasyonu Pasaport’a kurdu. Diğer istasyonlarsa Foça, Karaburun, Güzelbahçe’ye kurulacak ve Körfez’deki akıntının, su seviyesinin, havadaki basıncın, yağmur miktarının, ısının verilerini anında kaydedecek."

Bugüne kadar yaptıkları çalışmalarda elde ettikleri sonuçlara da değinen Prof. Dr. Güler, akıntı iyileştirme kanalının zemininde yumuşak kum tespit ettiklerini dile getirdi ve projedeki en önemli noktalardan birinin geri kazanım olduğunu vurguladı: "Çıkan malzemenin bir kısmının dolguda, bir kısmı da Çiğli’de geri kazanım olarak olarak kullanılacak. Tarama malzemeleri, yapı malzemeleri, kıyı beslemesi, tarımsal amaçlı olarak çok farklı alanlarda bu malzeme kullanılabilir."

İzmir Büyükşehir Belediyesi ve TCDD ortaklığında yürütülen proje kapsamında yapılacaklar şöyle: "İzmir Körfezi’nin Güney aksı boyunca “yaklaşma kanalı (Navigasyon)” ve “manevra dairesi” açılacak. Liman tabanı derinleştirilmesi ve elde edilen malzemeyle yeni bir konteyner depolama alanının oluşturulması (II. kısım konteyner terminal alanı). 550 bin metrekarelik ilave saha açılacak. Bu alan dünyanın ilk 50, Avrupa’da ise ilk 20 liman arasında yer alacak. İzmir Körfezi’nin Kuzey aksı boyunca sirkülasyon kanalı açılacak. Türkiye’nin en büyük kruvaziyer limanı yaratılacak."

Proje, yüksek tonajlı gemilerin Liman’a gelmesi, Körfez’e temiz su girişinin sağlanması ve bu sayede ekolojik hayatın canlanmasını hedefliyor. Ayrıca İzmir Limanı’nı canlandıracak olan “liman yaklaşma kanalı”nın taranması, projenin en önemli adımlarından birini oluşturuyor. Yeni yatırımların maliyetinin 300 milyon dolar olacağı öngörülürken, proje kapsamında oluşturulacak kanallar ile ekolojik açıdan hassas olan Kuzey kıyıları ve Gediz Deltası Sulak Alanı boyunca Körfez’e giren temiz su miktarının artması, bölgedeki ekolojik sistemi de canlandıracak.

Bugüne kadar 75 sondaj noktasından 86 örnek alındı ve yapılan incelemelerde, dipten çıkarılan malzemenin zararsız atık olduğu, ağır metal oranlarının düşük olduğu tespit edildi. Proje kapsamında zararsız sınıfına giren tarama malzemeleri, ön işleme tabi tutularak bertaraf edilecek ve malzeme borularla Çiğli Atıksu Arıtma’ya taşınarak burada geri dönüşüm işlemine tabi tutulacak. Geri dönüştürülecek malzeme, alanın yeşillendirilmesinde ve seramik gibi bazı endüstriyel malzemelerin üretiminde kullanılabilecek.