LPG'li araçlara dikkat

ANKARA (İHA) - Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Makine Mühendisleri Odası (MMO) Yönetim Kurulu Başkanı Emin Koramaz, Türkiye'deki 1.5 milyon LPG'li aracın yüzde 33'ünün montaj tespit raporu ve yüzde 75'inin de gaz sızdırmazlık raporu olmadığını belirterek, İçişleri Bakanlığı'nın yaptığı yol üstü kontrollerde, LPG dönüşümünü ruhsatına işletmeyen araçların trafikten men edilmesi konusundaki denetimlerini Türkiye genelinde sıklaştırması gerektiğini kaydetti.

Dedeman Otel'de bir basın toplantısı yapan MMO Yönetim Kurulu Başkanı Koramaz, oda tarafından hazırlanan "LPG Gerçeği ve Çözüm Önerileri" konulu raporu tanıttı. Koramaz, LPG'nin ekonomik ve çevre dostu bir yakıt olduğunu belirterek, "LPG kullanımı, araçların LPG'ye dönüşümünün standartlar dahilinde yapılması, 'Gaz Sızdırmazlık' raporlarının bulunması, sektörün disipline edilmesi ve kamu denetiminin güçlendirilmesi halinde kesinlikle güvenlidir" dedi. Ancak, araçların LPG'ye dönüşümündeki yasa dışılıklar, ilgili yasal mevzuatın uygulanmaması ve kamu denetiminin zayıflatılması nedeniyle toplumda 'güvenlik' kaygısı oluştuğunu ifade eden Koramaz, LPG ile ilgili sorunların üzerine kararlılıkla gidilmediğini savundu.

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından 29 Haziran 2995 tarihinde çıkarılan bir yönetmelikle araçların LPG'ye dönüşümünün yasal olarak başladığını kaydeden Koramaz, bakanlıktan 'İmalat Yeterlilik Belgesi' alan firmaların araçlarda LPG dönüşümü yapmaya başladıklarını, ancak bakanlık tarafından herhangi bir denetim mekanizması oluşturulmadığını söyledi. 1995-1998 yılları arasında yaklaşık 300 bin aracın LPG'ye dönüştürüldüğünü belirten Koramaz, "Büyük kısmı mühendis istihdam etmeyen yetkisiz firmalarca, standart dışı malzemelerle, projesiz olarak dönüştürülen bu araçlar günümüzde olduğu gibi o dönemde de kamu vicdanını yaralayan birçok ölümlü kazaya neden olmuştur" diye konuştu. Firmalara 'İmalat Yeterlilik Belgesi' verilmesi konusunda 5 Mart 1998 tarihinde imzalanan bir protokolle MMO'ya görev verildiğini belirten Koramaz, LPG'ye dönüşen araçların son kontrollerinin MMO tarafından yapıldığını, 183 bin 490 adet aracın kontrol edilerek Montaj Tespit Raporu düzenlendiğini bildirdi. Koramaz, "Bugüne değin kontrolleri odamızca yapılan bu araçlarda hiçbir sorun yaşanmadığını söylemek istiyorum. Ancak, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile yapmış olduğumuz protokol, bu sıkı denetimlerden rahatsız olan, daha fazla para kazanmayı toplumun can ve mal güvenliğinin üzerinde gören rant çevrelerinin baskısı ve yönlendirmesi ile 20 Ocak 1999 tarihinde tak yanlı olarak feshedilmiştir" şeklinde konuştu.

"DURUM VE RAKAMLAR VAHİMDİR"

Protokolün, 'hizmetlerin kamu niteliğinde olduğu, bu nedenle ücret karşılığı yapılmaması gerektiği' gerekçesiyle feshedildiğini de söyleyen Koramaz, "Bakanlık, odamızla

feshettiği protokolün aynısını 15 Şubat 2004 tarihinde Türk Standartları Enstitüsü (TSE) ile imzalayarak kabul etmiştir. Bu protokol ile araçların LPG'ye dönüşüm projelerini onaylama ve firmalara yeterlilik verme işleri 'bedeli karşılığında' TSE'ye devredilmiştir. Bu protokolün iptali için Danıştay'a açtığımız dava devam etmektedir" diye konuştu. Koramaz, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın TSE'ye 300 milyar bedel ödediğini de belirtti. Bunların sonucunda sektörde disiplinsizlik ve denetimsizliğin had safhalara ulaştığını savunan Koramaz, "Sektörde standart dışı ithalat, üretim ve satış oranı yükselmiştir. Protokolün feshinden bugüne kadar yaklaşık 4 yılda 1 milyon civarında araç LPG'ye dönüştürülmüş olup, bu dönüşümlerin büyük bir çoğunluğu mühendis çalıştırmayan yetkisiz firmalarca gerçekleştirilmiştir" diye konuştu. LPG'li araçlarla ilgili durum ve rakamların vahim olduğunu ifade eden ve Türkiye'de yaklaşık 1.5 milyonun üzerinde LPG'li araç bulunduğunu belirten Koramaz şunları kaydetti:
"Bunlardan yaklaşık 1 milyonunun LPG'ye dönüşümü araç ruhsatlarına işlenmiş, yaklaşık 500 bininin üzerindeki aracın dönüşümü ise araç ruhsatına işlenmemiştir. Yani LPG'yi araçların yüzde 33'ünün montaj tespit raporu bulunmamaktadır. Bu araçları hangi firmaların dönüştürdüğü, dönüşümde uygun malzeme kullanıp kullanmadığı, dönüşümün teknik esaslara uygun olup olmadığı belirsizdir. Ruhsatlarında LPG'li olarak görülen araçların ise sadece 380 bini MMO'dan Gaz Sızdırmazlık Raporu almıştır. Bir başka ifadeyle LPG'li araçların 1 milyon 100 bini, oran olarak ise yüzde 75'i herhangi bir denetimden geçmeden riskli ve tehlikeli bir şekilde trafikte seyretmektedir."
Halen MMO'nun yetkili olduğu Gaz Sızdırmazlık Raporu uygulamasında son 2 yıllık dönemde 378 bin 673 aracın kontrol ve sızdırmazlık uygulaması yapıldığını ifade eden Koramaz, "Bunların hiçbirinde hiçbir sorun yaşanmaması tesadüfi değildir, denetimin önemini göstermektedir" dedi.

"TASARI, ÖNERİLERİMİZ DİKKATE ALINARAK YASALAŞMALIDIR"

Koramaz, açıklamasında şu önerileri de sıraladı:

"Sıvılaştırılmış Petrol Gazı (LPG) Piyasası Kanun Tasarısı olumludur. Ancak, tasarı milletvekillerine ilettiğimiz değişiklikleri kapsayarak yasalaşmalıdır. LPG araç dönüşümü yapan firmalara İmalat Yeterlilik Belgesi ile Montaj Tespit Raporu verilmesi ve araç tadilat projelerinin onaylanması işlemlerinin geçmişte olduğu gibi, odamıza devrine ilişkin Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'na sunduğumuz protokol birlikte imza altına alınmalıdır. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından yayınlanan Araç İmal, Tamir ve Montaj Yönetmeliği uyarınca, Karayolları Muayene İstasyonlarında Gaz Sızdırmazlık Raporu olmayan araçların fenni muayenesi hiçbir surette yapılmamalı, lakayt uygulamalara son verilmelidir. İçişleri Bakanlığı, yaptığı yol üstü kontrollerde, LPG dönüşümünü ruhsatına işletmeyen araçların trafikten men edilmesi hususunda denetimlerini ülke genelinde sıklaştırmalı ve sürekli kılmalıdır. Türkiye'de araçların LPG'ye dönüşümü yasal olarak 1995 yılında başlamıştır. İlgili standarda göre araca takılan LPG tankının ekonomik ömrü 10 yıl olup, bu süre 2005 yılında dolmaktadır. Bu nedenle sıkı bir denetim mekanizması uygulanarak ekonomik ömrünü doldurmuş LPG tankı bulunan araçların tanklarının değiştirilmesi için Sanayi ve Ticaret Bakanlığı acilen girişimlerde bulunmalıdır. Sayısı 3 bin 500-4 bin arasındaki LPG istasyonlarından 800'ünün dışındakilerin ruhsatsız olduğu gözetilerek istasyonlar denetim ve disiplin altına alınmalıdır. Sayısı 57 olan ana gaz dağıtıcısı şirket, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın 2002/3563 Sayılı Yönetmeliği uyarınca, ruhsatı veya yeterliliği/izni olmayan istasyonlara gaz vermemelidir. LPG gaz dolum istasyonları, TSE'nin ilgili standartlarına uygun dönüşüm yapılmamış araçlar ile Gaz Sızdırmazlık Raporu bulunmayan araçlara gaz satmamalıdır."

Daha sonra gazetecilerin sorularını yanıtlayan Koramaz, firmalara 'İmalat Yeterlilik Belgesi' verilmesi ile ilgili protokolün iptal nedeni olan ücretin ne kadar olduğunu sorulması üzerine, "Ücret 15 milyon liraydı. Yarısı karayollarına yarısı da odaya veriliyordu. Sanayi Bakanlığı bu nedenle iptal etti. Biz ücretsiz de yapabileceğimizi söyledik. Buna rağmen denetimden rahatsız olan rant çevrelerinin dayatmaları ile protokol iptal edildi" diye konuştu. Koramaz, önemli olanın kamu hizmetlerinin fahiş fiyatlarla değil, maliyetine ücretlendirilmesi olduğunu da belirterek, aynı protokolün imzalandığı TSE'ye 300 milyar verildiğini, elde edilen gelirden de her yıl belli bir miktarın yine TSE'ye aktarıldığını kaydetti.