Lys Tercihlerinde Püf Noktalar

Balıkesir Rehberlik ve Araştırma Merkezi (RAM) 2013 LYS ve 2013 SBS tercihleri için öğrencilere rehberlik hizmete veriyor. Merkez Altıeylül Ortaokulunda iki büyük sınıfta konuşlanan RAM uzmanları LYS ve SBS için doğru tercih yapmak isteyen öğrencilere can simidi oldu.

2013 LYS ve 2013 SBS sonuçları açıklandıktan sonra öğrenci ve velileri tercih heyecanı sardı. Fakat bir çok velinin endişesi ,"Doğru bilgiye nereden ulaşabilirim?" Balıkesir Rehberlik ve Araştırma Merkezi tercih büroları oluşturarak Balıkesir'deki bütün öğrencilere ulaşmayı hedefliyor. Bu amaçla liseyi ve ortaokulu bu yıl bitiren bütün öğrencilerin veli cep telefonlarına mesaj göndererek tercih bürolarına velileri davet ediyor. Balıkesir Rehberlik ve Araştırma Merkezi müdürü Mustafa Oran, "Balıkesir RAM olarak geçen yıl üç başvuru merkezimizde 12 psikolojik danışman ve rehber öğretmeni görevlendirdik ve çok verimli bir tercih dönemi geçirdik. Bütün ilköğretim ve liseden mezun öğrenci ve velilerine SMS atıp tercih büroları ile ilgili bilgi verdik. Bu yıl bunu daha da geliştirdik. Görevlendirdiğimiz psikolojik danışman ve rehber öğretmen sayısı 25 kişi oldu. Bu yıl tercih ana danışma merkezi olarak yine şehrin en merkezi yerinde olması nedeniyle Altıeylül Ortaokulunu uygun gördük. Ayrıca RAM'da tercih danışma merkezi olarak sınavın açıklandığı günden bu yana hizmet veriliyor. Buralarda görev yapan arkadaşlarımız hafta sonları da hizmet vermeye devam etmektedirler" dedi.

DİKKAT, ÖĞRETMENLİKLER BU YIL KAPALI

Balıkesir RAM müdürü Mustafa Oran, doğru ve sağlıklı bir tercihte bulunmak için bazı uyarılarda bulundu. Tercih yapmadan önce bu yıl tercihlerle ilgili kuralların içinde yer aldığı 2013 Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzunun mutlaka iyi incelenmesi gerektiği bildirildi. Özellikle; Üniversiteler, özel koşullar, geçen yılın başarı sıralaması ve taban puanların iyi okunması gerektiği vurgulandı.

RAM müdürü Mustafa Oran, bu yıl branş öğretmenliklerinin kapalı olduğunu hatırlattı. Oran, "Örnek olarak; Matematik öğretmenliği (MF-1/535kişi), Fizik öğretmenliği (MF-1/408 kişi), Kimya öğretmenliği (YGS-2/418 kişi), Biyoloji öğretmenliği (MF-2/722 kişi), Türk dili ve edebiyatı öğretmenliği (TS-2/603 kişi), Tarih öğretmenliği (TS-2/308 kişi), Coğrafya öğretmenliği (TS-1/315 kişi), Felsefe grubu öğretmenliği (TM-3/113 kişi) bölümlerinin bu yıl kılavuzda yer almadığı ve öğrenci almayacağını, 2012 yılında bu bölümlere 3452 öğrencinin yerleştirildiğini söyledi. Bu bölümler öğrenci almayacak" dedi.

TERCİH ROBOTUNDAN ALINAN ÇIKTILARI DOĞRUDAN YAZMAYIN

RAM müdürü Mustafa Oran, bilgisayardan tercih robotundan çıktı alıp direk bunları tercih edilmesinin sakıncaları olduğunu anlattı. Bu konuya çok dikkat edilmesi gerektiğini kaydeden Oran, "İstemediği bölümde okumak kişiyi hem psikolojik hem de fiziksel olarak etkiliyor. Geçen gün gazete ve televizyonlarda 500 bin kişinin kazandığı halde bölümünden memnun olmayıp tekrar sınava girdiği haberi çıktı. Ayrıca Marmara Üniversitesi tarafından 30 bin öğrencinin katılımıyla yapılan Üniversite Tercih Anketi sonuçlarına göre öğrencilerin yüzde 54,55'i seçtikleri bölümden memnun değil. Bunun temel nedenleri şunlardır; Üniversiteler hakkında detaylı bilgi sahibi olmama, öğrencinin ilgi, yetenek ve isteklerini bilmeden tercih yapması, tercih edilen bölümün özel koşullarının bilinmeden seçilmesi, 'puanım kaybolmasın' anlayışı ile tercih yapılması, puanın yüksek olması nedeniyle istemediği halde yüksek puanlı bir bölümün öncelikle tercih edilmesidir. Tercih sürecinde adayların yaptığı hatalardan birisi de açıkta kalma korkusuyla istemediği bir bölümü seçmesidir. Bazen de okuduğumda severim düşüncesiyle kaydını yaptıranlar da oluyor. Bir kişinin işinde başarılı olabilmesi için dikkatini çalıştığı konuya vermesi, zaman ayırması, işini özenli bir biçimde yapması önem taşır. Böyle psikolojik özellikler içeren bir çalışma tarzı; kişinin uğraştığı konuya motive olmasına, bir başka deyişle severek, ilgi duyarak çalışmasına bağlıdır. Dolayısıyla, gönülsüz olduğu bir alanda okumaya gayret eden bir kişi derslerine çalışırken, ödevlerini yaparken aşırı strese girebilir. Bu da başarısının düşmesine, psikolojik, hatta fiziksel sağlığının bozulmasına yol açabilir" dedi.

DOĞRU TERCİHLER NASIL YAPILIR?

RAM Müdür yardımcısı Fatih Gündoğan ise tercih yaparken doğru tercih için dikkat edilmesi gereken noktaları şöyle anlattı;

"En temel olarak tercihlerde birinci öncelik istek sırasıdır. Öğrenci en çok okumak istediği bölümleri en başa yazmalıdır. Puan yüksek diye istenmeyen bir bölüm, üniversite yada şehir yazılırsa öğrenci yanlış yere gider. İkinci nokta tercih yaparken kullanılacak temel veri başarı sırası olmalıdır. Çünkü puanlar değişkenlik göstermektedir. Ama bölümlerin bir istenme düzeyi vardır bu da başarı sırasıdır. Diğer nokta Gidilmeyecek ve okunmayacak yada kazanmış olmak için bölüm tercih edilmemeli. Tercih edilen üniversite Devlet üniversitesi mi Vakıf üniversitesi mi bilinmelidir. Öğrenci kılavuza bakıp en düşük puanla alan yada başarı sırası en gerilerde olan yerleri üniversiteye dikkat etmeden tercih ediyor. Vakıf üniversiteleri paralı üniversitelerdir. Son olarak Kılavuzda yer alan Tablo 3A ‘da 6 nolu sütun Tablo 3B’de 7 nolu sütun ve Tablo 4’te 8 nolu sütunda yer alan “Özel koşullar” dikkatlice okunmalıdır. Burada üniversitelerin öğrencide ne gibi özellikler aradığı anlatılmaktadır.

TERCİH HATALARI..

TERCİH TUTARLILIK DENEMESİ MUTLAKA YAPILMALI

Tercih sıralamalarında karşılaşılan tercih hatalarını şöyle anlattı: "Ortaöğretimdeki alanla örtüşmeyen bölümler seçmek, tercih listesini doldurmak için istek dışı yükseköğretim programları yazmak, bölümlerin başarı sırasını ve puanını göz önüne almayarak tercih yapmak, bölümlerin özel şartlarına dikkat etmeden tercih yapmak, kodlama hatası yapmak, meslekleri ve üniversitelerin bulunduğu şehirleri tanımadan tercih yapmak, Vakıf üniversitelerinin burslu ya da burssuz programlarının özel koşullarını göz önünde bulundurmadan tercih yapmak, okul türü, alan/kol/ bölüm, yaş, sağlık, cinsiyet vb. bütün koşullarını tam olarak karşılayamadığınız programları tercih etmek. RAM Müdür Yardımcısı Fatih Gündoğan, "Tercihler yapıldıktan sonra tutarlılık denetlenmesi yapılmalıdır. Adaylar tüm tercihleri oluşturduktan sonra bir uzman gözetiminde tercih tutarlılık denetlemesi yapmalıdırlar. Bu denetleme yapılırken her programın tek tek bir alttaki program ile karşılaştırılmalı, en çok istenen program üste yazılmalıdır" dedi.

Doğru tablolardan tercih yapılması büyük önem arz ediyor. Öğrencilerin şu konulara dikkat etmeleri gerekiyor;

"Listenizdeki programların giriş için aradıkları bütün özel koşulları taşınıyor mu? Listenizdeki programlarla mezuniyet alanı aynı mı? Farklı ise tercih sıraları doğru mu? Listenizdeki programların sırası gerçekten istek sırasına uygun mu? Ve listedeki programların kodlarını kontrol edilmesi gibi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır. Öğrenciler Üniversite ve bölümler hakkında nasıl bilgi sahibi olabilir; Üniversitelerin internet sitelerinden, Önceki yıllarda yerleşmiş çevrelerindeki öğrencilerden, İnternette yer alan tercih robotlarından, Başarı sırası, taban puan, puan türü, uzaktan eğitim, özel koşullar gibi terimleri önceden öğrenerek, Okullardaki Rehberlik servislerinden, İnternet aracılığıyla soru-cevap sitelerinden, Tercih danışma bürolarından bilgisahibi olabilirler.

BU YILKİ 4 YILLIK FAKÜLTE KONTENJANLARIYLA İLGİLİ DEĞİŞİKLİKLER

Balıkesir RAM yetkilileri bu yıl 4 yıllık fakülte Kontenjanlarıyla ilgili değişiklikleri şu tablo ile anlattı;

Puan türü 2012 Kontenjanı 2013 Kontenjanı Fark

YGS-1 3.883 3.787 -96

YGS-2 12.339 14.869 2.530

YGS-3 106 27 -79

YGS-4 15.570 19.301 3.731

YGS-5 7.624 8.582 958

YGS-6 10.887 9.862 -1.025

MF-1 19.253 12.835 -6.418

MF-2 23.220 14.320 -8.900

MF-3 25.502 32.604 7.102

MF-4 93.981 96.057 2.076

TM-1 66.799 74.657 7.858

TM-2 39.637 44.202 4.565

TM-3 23.543 26.219 2.676

TS-1 17.950 18.809 859

TS-2 29.338 29.161 -177

DİL-1 13.055 13.593 538

DİL-2 709 587 -122

DİL-3 2.348 2.296 -52

GENEL 405.744 421.768 16.024

TERCİH YAPILAN ÜNİVERSİTE 2 VEYA 4 YIL, SEÇİLEN MESLEK 40 YIL

RAM Müdür Yardımcısı Fatih Gündoğan, öğrencilerin tercihleri dikkatli ve önemseyerek yapmaları gerektiğini söyledi. Oran, "Çünkü tercih yaptığımız üniversite 2 veya 4 yıllık ama seçilen meslek 40 yılımız demek. Bu çok önemli. Yani bundan sonraki yaşamımızda ne yapacağımızı seçiyoruz. Meslek seçerken bu hataları yapmayın. Meslek seçimi bir insanın hayatındaki en önemli kararlardan biridir. Geleceğin şekillendiği meslek seçiminde öğrenciler birçok hataya düşebiliyor. Biz adaylara yeteneklerine ve ilgi alanlarına göre seçim yapmalarını öneriyoruz. Ancak öğrenciler basından etkilenerek ‘geleceğin meslekleri’ diye öngörülen alanları da tercih ediyorlar. Peki öğrenciler, doğru tercih yapmak için meslek seçimini neye göre yapmalı? Meslek seçimini yaparken en çok nelere dikkat etmeli? İş imkanı fazla olan ve 2013’de yıldızı parlayan meslekler hangileri? Mesleğe ilk adımı atmadan önce kendini tanımak çok önemli. Herkes, doğuştan gelen bir takım yeteneklere sahiptir. Öğrenciler tercih yaparken güçlü ve zayıf yönlerini göz önüne alarak yeteneklerini gösterebileceği meslekleri tercih etmeli. Örneğin; çekingen, içine kapanık ve ikna gücü düşük biri psikolji, pdr, satış, pazarlama ve hukuk gibi güçlü iletişim gerektiren alanlarda çok başarılı olamayacaktır. Meslek seçiminde göz önünde bulundurmamız gereken bir diğer etken de ilgi alanlarımızdır. Sevdiğiniz şeylerle meşgul olabilmek ve aynı zamanda bu işi meslek haline getirip para kazanabiliyor olmak, sizi maddi ve manevi mutlu edecektir. Öğrencilerin kendilerini tanımaları, yetenek ve ilgi alanlarını belirlemeleri için yapabilecekleri çeşitli ilgi ve kişilik testleri bulunmaktadır. Her testin, kendine özel bir verisi var ve verilen yanıtların genel değerlendirmesini yapıp, kendinizi tanımanızda yardımcı oluyor. Bu testler sayesinde, karakterinize uygun, gelecekte başarı grafiğinizi oldukça yükseltecek mesleki tercihleri yapmanız kolaylaşacaktır. Bu testler sayesinde, hangi mesleğe daha yatkın olduğunu görebilirsiniz. Çevrenizdeki kişilerin, özellikle ebeveynin dayatma yapmadan tavsiye niteliğinde destek olması da dikkat edilmesi gereken konulardan. Bu noktada kişiye sadece ihtiyacı olan bilgi ve deneyimler aktarılmalı, gerisi tercih yapacak kişiye bırakılmalıdır" dedi.

YAPILMAMASI GEREKEN HATALAR

BÖLÜM DEĞİL DE ÜNİVERSİTE ADI İÇİN TERCİH YAPMAK HATA

RAM Müdür Yardımcısı Fatih Gündoğan, tercih yaparken hatalar yapıldığı gibi meslek seçerken de birçok öğrencinin sıkça yaptığı hatalar olduğunu, bunlara azami dikkat edilmesi gerektiğini söyledi. Fatih Gündoğan, "Bu hataları sıralayacak olursak; Meslek hakkında tam bilgi sahibi olmamak, ebeveynin istediği mesleği seçmek, yetenekler ve kişilik özellikleri göz ardı edilip statüsüne bakılarak meslek seçmek, alınan puana göre tercih yapmak, neresi olursa olsun bir bölüme yerleşeyim düşüncesiyle tercih yapmak, arkadaş grubunun etkisinde kalmak, bölüm değil üniversite adı için tercih yapmak bunların en önemlileridir. Bundan 10 yıl önce adını duymadığımız meslekler var. Doktor, öğretmen veya avukat olmayı düşünen gençlerin önüne gayrimenkul danışmanlığı, uluslararası finans, sermaye piyasası uzmanlığı, bilişim teknolojileri ile teknolojiye dayalı meslekler; İnternet gazeteciliği, yazılım mühendisliği, siber teknoloji mühendisliği, kablosuz iletişim mühendisliği, mekatronik mühendisliği, elektronik haberleşme mühendisliği ve tıp alanında biyomedikal mühendisliği gibi meslekler çıkıyor. Bu alanlar yeni gelişen alanlar" diye konuştu.

RAM'ın verdiği rehberlik hizmetinden öğrenciler de veliler de memnun olduklarını belirti. Balıkesir Altıeylül Ortaokulunda 25 uzman tarafından hizmet alan veliler, alanında uzman kişilerden doğru bilgilerle tercih yaptığıklarını düşündüklerini belirterek RAM'a ve çalışan uzmanlara teşekkür ederken bu hizmetin sürekli olmasını dilediler.