Mahalle Çevre Kurulu Toplandı

Malatya’da Mahalli Çevre Kurulu toplanarak, Hidroelektrik Santralı (HES) konusundaki konular ele alındı.

Vali Ulvi Saran’ın başkanlığında toplanan Mahalli Çevre Kurulu’nda, Malatya’da yapılacak olan Hidroelektrik Santrallerinde mansaba bırakılacak su miktarının belirlenmesiyle ilgili konu da ele alındı. Mahalli Çevre Kurulu toplantısıyla ilgili valilik tarafından şu açıklama yapıldı:

“Malatya Valiliği Mahalli Çevre Kurulu 03.03.2010 tarih ve 2010/04 sayılı kararıyla ilimizde yapılmış, yapılmakta ve yapılacak olan Hidroelektrik Santrallerinde (HES), dere yatağının su alma yeri mansabında doğal hayatın idamesini sağlamak (Dere yatağına bırakılması gereken minimum su miktarı) üzere dere yatağına bırakılacak suyun miktar ve zamanlaması aşağıda belirtilen şekilde olacaktır. Mansaptan can suyu olarak bırakılması gereken minimum su miktarı, teessüs etmiş sular, mutasavver su hakları ve kadim su hakları hariç olmak üzere Yağışlı Dönemde(Yağışlı dönem Kasım-Nisan ayları arasını kapsar) HES Projesinin yapıldığı/yapılacağı yerdeki akarsuyun son 10 (on) yıllık akımın ortalama debisinin(m³/s) (on iki(12) aylık akım verilerinin ortalamasının) yüzde 30’u, Kurak Dönemde (Kurak dönem Mayıs-Ekim ayları arasını kapsar) ise HES Projesinin yapılacağı yerdeki akarsuyun son 10(on) yıllık ortalama debisinin(m³/s) (on iki (12) aylık akım verilerinin ortalamasının) yüzde 40’ının bırakılmasına, yağışlı dönemde HES projesinin yapıldığı/yapılacağı yerdeki akarsuda son 10(on) yıllık ortalama debinin(m³/s) (oniki(12) aylık akım verilerinin ortalamasının) yüzde 30’undan, Kurak Dönemde ise son 10(on) yıllık ortalama debinin(m³/s) (oniki(12) aylık akım verilerinin ortalamasının) yüzde 40’ından daha az akım olması halinde suyun tamamının doğal hayatın devamı için mansaba bırakılmasına,

Doğal hayatın devamı için mansaba bırakılacak su miktarının otomatik ölçümleri için iki adet Elektronik Limnograf (AGİ) cihazı Devlet Su İşleri tarafından belirlenecek( HES öncesi ve Mansaba) yerlere tesis, teçhizat ve yapım bedeli ilgili şirket tarafından karşılanmak ve yapılmak suretiyle kurulmasına,

Elektronik Limnograf (AGİ) cihazlarında günübirlik akım kayıtlarının tutulması ve işletme aşamasında sürekli olarak Malatya İl Çevre ve Orman Müdürlüğüne ve DSİ 92. Şube Müdürlüğüne Modem bağlantılı (on-line) veri aktarımı ilgili şirket tarafından sağlanmasına,

Doğal hayatın devamı için mansaba bırakılacak su miktarı hususunda, yapımı biten ve yapımı devam eden HES proje sahipleri bu durumu Noter Taahhütnamesi ile taahhüt etmesine,

ÇED, Proje Tanıtım Dosyası hazırlayan veya hazırlayacak olanların ise bu durumu ilgili raporda taahhüt etmesine,

Hal böyle iken; Malatya İli, Pütürge İlçesi, Fındık Çayı üzerinde Ünka Enerji Üretim Ltd. Şti. kurmayı planladığı “Mengel Regülatörü ve HES Projesi” ile ilgili olarak Hacettepe Üniversitesinden Prof. Dr. Levent Turan (Ekoloji) , Dicle Üniversitesinden Prof. Dr. Erhan Ünlü ( Hidrobiyoloji), Yüzüncü Yıl Üniversitesinden Yrd. Doç. Dr. Erkan Dişil (Hidrojeoloji) Hacettepe Üniversitesinden Uzman Haşim Altınözlü( Flora) “Mengel Hidroelektrik Santrali için Kullanılacak Su Miktarının ve Yatağa Bırakılacak Olan Ekolojik Suyun Belirlenmesi “ için bir araştırma yaptırmışlardır.

Yapılan araştırma sonucunda hazırlanan ekosistem değerlendirme raporunda; Hidroelektrik Santrali ile Regülatör arasında bulunan yaklaşık 3 bin 400 metre uzunluğundaki çay üzerinde Mengel Regülatörü ve HES Projesinin sucul ekosisteme etkisinin tolere edilebilir sınırlar içerisinde kalacağı belirtilmiştir. Ayrıca regülatörden bırakılacak minimum suyun yanı sıra regülatör ve santral arasındaki alt havzalarda fındık çayına karışan bir çok yan kolun bulunduğu belirtilmiş olup, bu yan kollardan önemli oranda su girdisi olduğu ve regülatörden bırakılacak olan sularla birlikte sucul yaşama önemli katkı sağlayacağı belirtilmiştir.

Yapılan bu araştırma sonucuna istinaden; Ünka Enerji Üretim Ltd. Şti. şirketinin Malatya İli, Pütürge İlçesi, Fındık Çayı üzerinde kurmayı planladığı “Mengel Regülatörü ve HES Projesi” ile ilgili olarak;

03.03.2010 tarih ve 2010/4 sayılı Mahalli Çevre Kurulu Kararının 1’inci ve 2’inci maddelerinin söz konusu Ünka Enerji Üretim Ltd. Şti.’nin yapacağı “Mengel Regülatörü ve HES Projesi” için geçerli olmayacağı kanaatine,

Hazırlanan Ekosistem Değerlendirme Raporunda; Fındık Çayındaki ekolojik hayatın devam ettirilmesi için DSİ tarafından yapılan ölçümlerle belirlenen 2000-2009 yılları arasındaki ortalama debinin yüzde 10’una tekabül eden 0.104 m3/sn değerinin uygun olacağı belirtilse de; yörenin iklim şartlarından kaynaklanan olumsuzlukların önüne geçilmesi ve doğal hayatın devam ettirilmesinden ziyade artırılmasına yönelik katkıda bulunulması gerektiğinden, adı geçen HES projesi için; mansaptan can suyu olarak bırakılması gereken minimum su miktarı, teessüs etmiş sular, mutasavver su hakları ve kadim su hakları hariç olmak üzere Temmuz-Ağustos-Eylül-Ekim-Kasım ayları için 0.120 m3/sn, Aralık-Ocak-Şubat-Mart-Nisan-Mayıs-Haziran aylarında ise 0.175 m3/sn su bırakılmasına,

HES Projesinin yapılacağı yerdeki akarsuda Temmuz-Ağustos-Eylül-Ekim-Kasım ayları için 0.120 m3/sn, Aralık-Ocak-Şubat-Mart-Nisan-Mayıs-Haziran aylarında ise 0.175 m3/sn’ den daha az akım olması halinde suyun tamamının doğal hayatın devamı için mansaba bırakılmasına,

Mahalli Çevre Kurulunun 03.03.2010 tarih ve 2010/4 sayılı kararının 3, 4, 5, 6 ve 7’inci maddelerinin ise geçerliliğinin aynen devam etmesine karar verildi.”