Mahalleye dönüşen köyün toplu taşıma ağına dahil edilmemesi "ayrımcılık" sayıldı

AYBÜKE İNAL KAMACI - Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), köyden mahalleye dönüştürülen yerleşim yerini toplu ulaşım ağına dahil etmeyen Muğla Büyükşehir Belediyesinin ayrımcılık yasağını ihlal ettiğine hükmetti.

AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, Muğla'nın bir köyü, 2014 mahalli idare seçimleriyle birlikte mahalle statüsü kazandı ve hizmet alımı bakımından ilçe ve büyükşehir belediyesine bağlı hale geldi.

Bunun üzerine E.U'nun da aralarında bulunduğu bir kısım mahalleli, köyün şehir içi ulaşım ağına dahil edilmesi için belediyeye başvuruda bulundu.

Konuyu değerlendiren Muğla Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Dairesi Başkanlığı, bölgenin topografik yapısı, yol durumu, hat açma kriterleri göz önüne alındığında söz konusu talebin uygun görülmediğini bildirdi.

Çabaların sonuç vermemesi üzerine E.U, mahallelinin seçimlerde siyasi tercihlerini farklı bir partiden yana kullandığını, bu nedenle belediyenin mahalleye ulaşım hizmeti sağlamadığını savunarak, siyasi ayrımcılığa uğradıkları gerekçesiyle TİHEK'e başvuru yaptı.

Bölgenin topografik yapısı ve yol durumu gibi olguların gerçeği yansıtmadığını öne süren E.U, aynı topografik yapıya sahip ancak siyasal tercihini diğer partiden yana kullanan mahallelere ulaşım hizmeti verildiğini iddia etti.

- "Mevcut imkanlar dahilinde toplu taşıma hizmeti verilemez"

TİHEK, ayrımcılık iddiasına muhatap olan belediyeden, iddialara ilişkin yazılı görüş talep etti.

Belediyenin gönderdiği yazıda, bölgenin yolcu yoğunluğu ve yolculuk taleplerinin sürdürülebilir toplu taşıma kriterlerini sağlamadığı, bu nedenle söz konusu mahallenin diğer mahallelerin dahil edildiği yolcu taşıma hattına dahil edilemediği ifade edildi.

Ayrıca yazıda, söz konusu mahalleye mevcut imkanlar dahilinde toplu taşıma hizmeti verilemeyeceği ancak Kovid-19 salgınına ilişkin tedbirlerin kaldırılması ve araç temini gerçekleşmesiyle talebin tekrar değerlendirilebileceği belirtildi.

E.U ise yazılı görüşünde, başvuru dilekçesindeki taleplerini yineleyerek, maruz kaldıkları siyasi ayrımcılığın sonlanmasını, ulaşım hizmeti sunulmasını ve belediyeye idari yaptırım uygulanmasını talep etti.

Konuyu değerlendiren TİHEK, ayrımcılık yasağının ihlal edildiğine hükmetti ve Muğla Büyükşehir Belediyesine 10 bin lira idari para cezası verdi.

- Kararın gerekçesi

Başvuranın ve mahalle sakinlerinin sağlık, yargı, eğitim gibi hizmetlerden eşitlik ilkesi temelinde faydalanması için öncelikle ulaşım ihtiyaçlarının karşılanması gerektiği belirtilen kararda, şunlar kaydedildi:

"Bu doğrultuda başvuranın ilçesine günde 2-3 sefer yapılması yönündeki talebi makul görülebilecek bir taleptir ancak muhatap, mahalle halkının imza toplamasına ve başvuranın mütemadiyen yazdığı dilekçelere rağmen söz konusu güzergaha günde bir sefer bile tahsis etmemiştir. Bu bağlamda belediyenin tutumu, yerel halkın müşterek ihtiyaçlarını karşılamaktan uzak olduğu kanaati oluşturmaktadır."

Kararda, mahallenin yolcu yoğunluğunun ve yolculuk taleplerinin sürdürülebilir toplu taşıma kriterlerini taşımadığı için ulaşım hattına dahil edilmediğinin iddia edildiği ancak bu iddiayı destekleyecek somut bir verinin sunulmadığı bildirildi.

- "Objektif ve makul bir gerekçe değil"

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun 7'nci maddesine atıfta bulunulan kararda, büyükşehir sınırları içerisindeki yerleşim yerlerine ulaşım hizmeti sağlanmasında esas alınan kriterler arasında nüfusun da yer aldığına işaret edildi.

Kararda, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri baz alındığında, söz konusu mahallenin nüfusunun ulaşım hattına dahil edilen diğer mahallerden fazla olduğu vurgulanarak, "Mahallenin yolcu yoğunluğunun ve yolculuk taleplerinin toplu taşıma kriterlerini taşımadığı ve mahallenin bundan dolayı ulaşım hattına dahil edilmediği gerekçesinin objektif ve makul bir gerekçe olarak kabul edilemeyeceği değerlendirilmektedir." ifadelerine yer verildi.

Yayınlanan bir haberde belediyenin söz konusu mahallelerde zemin iyileştirme ve asfalt çalışmaları yaptığının ifade edildiği aktarılan kararda, zemin iyileştirme çalışmasının yapılması ve yolların asfaltlanmasının bölgenin topografik olarak toplu ulaşıma uygun olduğu kanaatini oluşturduğu bildirildi.

6701 sayılı kanundaki ayrımcılık yasağına dikkat çekilen kararda, şunlar kaydedildi:

"Başvuru konusu olayda belediyenin, toplu taşıma hizmeti görevini yerine getirirken söz konusu mahallelere eşit hizmet sunmadığı ve olaya konu mahalleye sağlanması gereken ulaşım hizmeti, 2014 yılından itibaren belediyenin yetki ve sorumluğunda olsa da bu hizmetin belediye tarafından sunulmadığı ve kamu hizmetine egemen olan eşitlik ilkesinin ihlal edilerek doğrudan ayrımcılık yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır."