Makat ağrısına dikkat

Makatta ağrı (proktalji) neden olur?

• Makat çatlağı
  • Hemoroid (basur)
  • İshal (diyare)
  • Proktalgia fugax
  • Levator ani sendromu
  • Makat kanseri
  • Rektum kanseri
  • Makat apsesi
  • Makat fistülü
  • Anal kriptit
  • Proktit
  • Ülseratif kolit
  • Crohn hastalığı
  • Anismus
  • Herpes virüs enfeksiyonu
  • Makat siğili
  • Makat yolu ile cinsel temas
  • Koksikodini (kuyruk sokumu kemiği ağrısı)
  • Taşlaşmış dışkı (fekal imparksiyon)
  • Makat bölgesinde kanama (perianal hematom)
  • Makatta kaşınma (pruritus ani)
  • Soliter rektal ülser sendromu (rektumda yara olması)
  • Makat bölgesi yaralanması
  • Çatı (leğen, pelvis) kemiği içinde yer alan tümörler (rahim kanseri, rahim ağzı kanseri, vajina kanseri, prostat kanseri, mesane kanseri, penis kanseri)

Makatta ağrı durumunda ne tür tetkikler yapılır?

Endoskopi: Anoskopi ile sadece makat kanalı içi, rektoskopi ile sadece rektum denilen kalın bağırsağın makattan 25 cm ilerisine dek, sigmoidoskopi ile kalın bağırsağın sol yarısı ve kolonoskopi ile kalın bağırsağın tamamı görünütülenip, bir sorun varsa parça alınıp tanı konulabilir. Böylelikle, makat ağrısına neden olabilen makat kanseri, rektum kanseri, proktit, iltihabi bağırsak hastalıkları vb. birçok neden dışlanmış olur.

Defekografi: radyolojik bir görüntüleme tekniği olan video-defekografi ile makat kanalı içindeki rektosel, makat sarkması vb. durumlar açıklığa kavuşturulur ve farklı bir sorun olmadığından emin olunur.

Anorektal manometri: Makat etrafındaki kasların gücünü ve fonksiyonunu araştırmada anorektal manometri çok yararlı bir tetkik yöntemidir. Bu tetkikte makatı kontrol eden kasların istirahat ve kasılma halindeki basınçları ölçülerek değerlendirme yapılır ve böylelikle anismus vb. hastalıklar dışlanmış olur.

EAUS veya ERUS: Özellikle anal kanal veya rektumda tümörleri dışlamakta ve iç makat kası (internal anal sfinkter) ve dış makat kasının (eksternal anal sfinkter) fonksiyonlarının değerlendirilmesinde endoanal ultrasonografi (EAUS) veya endorektal ultrasonografi (ERUS) gayet etkilidir.

Makatta ağrı durumunda ne yapmalı?

Makat ağrısı durumunda kişilerin tek yapmaması gereken, kendi kendine tedavi yöntemleri aramak veya umursamaz davranmaktır. Burada en yararlı olacak davranış mutlaka konunun uzmanı olan bir Genel Cerraha başvurmaktır. Bu konu ile yoğun olarak uğraşan cerrah grubuna, Proktolog veya kolorektal cerrah adı verilir ve Genel Cerrahi’nin bu bölümüne ise kolorektal cerrahi, koloproktoloji veya proktoloji adları verilir.

ŞEKİL 1 ŞEKİL 2

Bir yıl önce sidik borusu (mesane) tümörü nedeni ile ameliyat edilen hasta makat ağrısı ile başvurdu ve yapılan PET/CT incelemesinde erkeklik organında yaygın tümör nüksü saptandı

Aynı hastanın PET/CT tetkikinde leğen kemiği tabanında yaygın tümör tutulumu varlığı

Soru ve görüşleriniz için: drkorhantaviloglu@mynet.com