Malatya'da yetiştirilen somon balıkları Avrupa ülkeleri ve Rusya'da damakları tatlandırıyor

ORHAN YOLDAŞ - Malatya'da üretilen Türk somonları Avrupa ülkeleri ve Rusya'ya ihraç ediliyor.

Doğu Anadolu Bölgesi'nde deniz seviyesinden 977 metre yükseklikteki kentte, tarım ve hayvancılığın yanında kültür balıkçılığı da gelişmeye başladı. Geçen yıl ilk kez üretimine başlanan ve 1000 ton verim alınan Türk somonuna pazarlama sıkıntısı olmaması dolayısıyla ilgi arttı.

Geçen yıl üretilen somonlar Rusya'ya ihraç edilirken, bu yıl Avrupa ülkelerine de balık gönderildi.

Malatya Tarım ve Orman İl Müdürü Tahir Macit, AA muhabirine, kentin su ürünleri yetiştiriciliğinde önemli noktaya geldiğini, işletmelerde yaklaşık 50 milyon yavru üretildiğini söyledi.

Kentin geçen yıla kadar iç sulardaki balık üretiminde 26. sırada yer aldığına dikkati çeken Macit, "Yeni yatırımlarla Malatya, balık üretiminde Türkiye 3'üncüsü olmuş durumda. Yatırımcıları davet ederek üretimi daha da ileri boyutlara taşımayı planlıyoruz. Tatlı sularda yavru üretiminde Türkiye'de birinci sıradayız." dedi.

Macit, somon balığı üretiminde artış beklediklerini belirterek, "Yavru balıkların yetişmesiyle bu yıl 9 bin ton civarında üretimimiz olacak. Geçmiş yıllarda 2 bin 500 ve 3 bin ton civarlarındayken üretim 3 katına çıktı. Daha yolun başındayız. Malatya'nın kafes balıkçılığı için mevcut kapasitesi 120 bin ton." diye konuştu.

- Kilogramı yaklaşık 10 avrodan ihraç ediliyor

Macit, kentte havuz ve kafes balıkçılığı yapan 68 tesis bulunduğunu, bunların bir kısmında Türk somonu yetiştirildiğini dile getirerek şöyle devam etti:

"Türk somonu dünyada marka oldu. Üretilen somonların yüzde 80'i ihraç ediliyor. Somonun kilogramı 10 avro civarında ihraç ediliyor, pazar problemi olmayan bir ürün. İhraç ürünü olduğu için piyasaya fazla sunulmuyor, getirisi yüksek olan bir sektör. Pazarlama sıkıntısı yok, talep çok yüksek. Asya ülkeleri Japonya ve Kore gibi ülkelerde balık tüketimi çok fazla. Rusya ve Avrupa ülkeleri de fazla tüketiyor. Türk somonunun dünyada rakibi de üreteni de yok, dolayısıyla pazar problemi de yok. Yabancıların severek tükettiği bir balık türü."

Kentte kafes balığı üretim kapasitesinin şu an 9 bin tonluk kısmının kullanıldığını belirten Macit, "Kapasitenin yaklaşık 13'te birini doldurabildik, daha yolun başındayız. Malatya'da ve bölgede altyapı sorunu ve teknoloji eksikliği yok. Dünya çapında güçlü firmalarımız var, onlar yatırımlarını artırmaya devam ediyor. Yeni yatırımcılar bakanlıktan ön onayları aldı, yer tahsis edildi. Sularımızda bir karış boş alan kalmamasını ümit ediyorum." dedi.

Balık üretiminin yapıldığı büyük tesislerin istihdama katkısına işaret eden Macit, sezona göre değişmekle birlikte bir firmanın 70 ile 450 arasında personel istihdam ettiğini, sektörün üretim ve istihdam açısından önemli olduğunu vurguladı.

Macit, bakanlığın desteğiyle yeni bir tekne aldıklarını ve bu aracı hem kaçak avcılığın önüne geçmede hem de yatırımcılara sahaları göstermede kullandıklarını ifade etti.

- "Yıllık 6 bin ton somon üretimimiz var"

Arguvan ilçesinde Türk somonu üreten Gümüş Doğa firmasının Karakaya Baraj Gölü Bölge Sorumlusu Orhan Sancı da yaklaşık 4 yıl önce üretime başladıklarını söyledi.

Firma olarak yaklaşık 250 kafeste üretim yaptıklarını dile getiren Sancı, "Yıllık yaklaşık 6 bin ton somon üretimimiz var. Malatya bölgesinde önümüzdeki yıllarda üretimimizi 10 bin tona çıkarmayı planlıyoruz. Bu bölgede yaklaşık 4 bin ton somon üretiyoruz, 2 bin ton civarında da porsiyon yapıyoruz. Somon üretimini önümüzdeki yıllarda 8 bin tona yükseltmeyi düşünüyoruz." diye konuştu.

Kentte ürettikleri somonları il dışında işleyerek yurt dışına sattıklarını anlatan Sancı, şunları kaydetti:

"Ürettiğimiz somonların ağırlığı 3 ile 6 kilogram arasında değişiyor. Elazığ'ın Keban ilçesindeki fabrikada işleyerek yüzde 80'ini yurt dışına satıyoruz. Avrupa ülkeleri ile Rusya'ya ihracatımız mevcut. İç pazara da satışımız var. Aralık ve şubat aylarında havyar yaparak yurt dışına satışımız da oluyor. Elazığ, Keban ve Malatya üçgenini düşündüğümüzde 2 yıl içinde 20 bin ton somon üretmeyi hedefliyoruz."