Mali disiplin sürdürülecek
ANKARA (İHA) - TBMM Genel Kurulu 2006 yılı bütçe müzakere maratonu başladı. Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, 2006 yılı bütçesini Genel Kurul'a sundu.
Unakıtan konuşmasına, "Son dönemde önemli ölçüde istihdam artışı sağlandığına dikkat çekerek, 2005 yılının Ağustos döneminde, 2002 yılının aynı dönemiyle karşılaştırıldığında, tarım dışı sektörlerde 1 milyon 723 bin kişilik istihdam artışı sağlanmıştır. Bu 3 yıl içinde işsiz sayısı Türkiye genelinde 33 bin kişi, kentsel kesimde ise 57 bin kişi azalmıştır. Kentlerdeki işsizlik oranı yüzde 13.9'dan yüzde 12.3'e gerilemiştir.
Buna karşılık tarım kesiminde 1 milyon 719 bin kişilik istihdam azalışı yaşanmıştır. Bunun sonucunda, söz konusu süre içerisinde tarımın toplam istihdam içindeki payında 7.5 puanlık bir düşüş gerçekleşmiştir. Sanayileşme ve kalkınma devam ettikçe bu modernleşme süreci de devam edecektir. Bu nedenle, mevcut işsizlere ve iş gücüne yeni katılan nüfusa ek olarak kırsal kesimden gelen iş gücüne de istihdam imkanının yaratılması gerekmektedir. Bunun için altyapı, sanayi ve hizmet sektörlerine sürekli yatırım yapılması bir ihtiyaçtır. Yabancı sermaye gerekliliği de bu ihtiyaçtan doğmaktadır" dedi. Unakıtan istihdam konusunda "ucuz politika" döneminin bittiğini ifade etti.
Maliye Bakanı Dış Ticaret konusunda 2002 yılında 87.6 milyar dolar olan dış ticaret hacminin, 2004 yılında 160.7 milyar dolara yükseldiğini, 2005 yılında ise dış ticaret hacminin bir önceki yıla göre yüzde 16.6 artışla 187.4 milyar dolar olacağı tahmin edildiğini ifade eti.
Bakan, 2005 yılının Ocak-Ekim döneminde ihracatın 59.4, ithalatın ise 95 milyar dolar olduğunu kaydederek, borçlarla ilgili bilgiler de verdi. Unakıtan, İç borç stokunun 2005 yılı Ekim ayı itibariyle 242.8 milyar YTL gerçekleştiğini, 2002 yılında yüzde 62.7 seviyesinde olan YTL cinsi iskontolu Devlet İç Borçlanma Senetleri'nin ortalama bileşik faiz oranlarının, 2005 yılının 11 aylık döneminde yüzde 16.5'e düştüğünü, aynı dönemde toplam nakit borçlanmanın ortalama vadesi ise yaklaşık 9 aydan 27 aya çıktığını, 2005 Kasım ayında ise YTL cinsi iskontolu Devlet İç Borçlanma Senetleri'nin ortalama bileşik faizi yüzde 14.1, nakit borçlanmanın ortalama vadesi ise 20.2 ay olarak gerçekleştiğini kaydetti.
Bakan Unakıtan, "İkincil piyasada en çok işlem gören DİBS'in faiz oranı yüzde 14'ün altına inerek son zamanların en düşük seviyesine gerilemiştir. Öte yandan, konsolide bütçe borç stokunun yapısında YTL lehine önemli bir değişim gerçekleşmektedir. 2002 yılı sonunda borç stokunun yüzde 42'si ulusal paramız cinsindeyken Ekim 2005 sonu itibariyle bu oran yüzde 62'ye yükselmiştir.Kamu borç stokunun makroekonomik istikrar açısından kırılganlık oluşturmayacak seviyelere çekilmesi temel önceliklerimiz arasında yer almaya devam etmektedir. 2002 yılında yüzde 79 civarında olan kamu net borç stokunun GSMH'ya oranı, 2004 yılı sonunda yüzde 63.5'e indirilmiştir. 2005 yılı sonunda bu oranın yüzde 60'ın altına düşmesini bekliyoruz. Borçlanma alanında elde edilen başarılar bütçeye faiz yükünün azalması şeklinde yansımaktadır. 2001 yılında toplanan vergilerin tamamı faiz ödemelerine yetmezken, 2005 yılının ilk 11 ayı itibariyle faiz ödemelerinin bütçe gelirlerine oranı yüzde 34 düzeyinde gerçekleşmiştir. Bu şekilde tasarruf edilen kaynaklar kamu çalışanları, emekliler ve çiftçilerimiz başta olmak üzere tüm vatandaşlarımızın refahını artıracak harcamalara kaydırılmaktadır" şeklinde konuştu.
"MALİ DİSİPLİNE DEVAM"
"İktidara geldiğimizden bu yana mali disipline uymaya titizlikle dikkat ediyoruz. Bundan sonra da uymaya devam edeceğiz" diyen Unakıtan, şöyle konuştu:
"Çünkü biliyoruz ki mali disiplin olmadan birçok sorunun kaynağı haline gelmiş kronik bütçe açıklarıyla baş edilmesi asla mümkün değildir. Bütçelerimiz 1971 yılından beri kesintisiz olarak açık vermekte, 1981 yılından bu yana ise açıklar giderek artmaktadır. Mali disiplin sayesinde, ilk defa bizim iktidarımız döneminde bütçe açıkları nominal bazda da azalmaya başlamıştır.
2003 yılında 40.2 milyar YTL olan bütçe açığı 2004 yılında 30.3 milyar YTL'ye düşürülmüştür. 2005 yılında ise başlangıçta öngörülen 29.1 milyar YTL tutarındaki bütçe açığı hedefi 14.6 milyar YTL olarak revize edilmiştir. Son veriler açığın revize edilen seviyenin de altında gerçekleşeceğini göstermektedir. Diğer taraftan, 2002 yılında yüzde 12.7 seviyesinde gerçekleşen kamu kesimi borçlanma gereği bu yıl yüzde 1'in altına düşmektedir.Bir taraftan vergilerini ödeyen vatandaşlarımızın, diğer taraftan ise kamu kurum ve kuruluşlarımızın özverisi ve desteği sayesinde elde edilen bu sonuç uyguladığımız politikaların başarısının, daha açık bir ifadeyle, Türkiye'mizin düzlüğe çıkmasının da ifadesidir."
Unakıtan, kendisine bu rakamları verirken CHP Milletvekilleri'nce satışma olması üzerine, "Bazıları sosyete kasabı fiyatlarına bakıyor" karşılığını verdi. Unakıtan, "Toplumun korunmaya muhtaç kesimlerinin gözetilmesi Hükümetimizin en önemli sosyal politika önceliğidir. Şimdi sizlere Hükümetimiz döneminde çalışanlarımız, emeklilerimiz, çiftçilerimiz, esnafımız ve yardıma muhtaç vatandaşlarımızın durumunun nasıl değiştiğini rakamlarla kısaca açıklamak istiyorum" ifadelerine yer verdi.
Unakıtan konuşmasında, "2002 Kasım ayıyla kıyaslandığında 2005 Ekim ayında, 1 aylık net asgari ücretle yüzde 58 daha fazla ekmek, yüzde 42 daha fazla toz şeker, yüzde 63 daha fazla süt, yüzde 89 daha fazla ayçiçek yağı ya da yüzde 34 daha fazla dana eti satın alınabilmektedir. 2002'de bir buzdolabı asgari ücretin 3.8 katıyla satın alınabilirken, bugün 2 aylık asgari ücretle bir buzdolabı satın alınabilmektedir. Bu karşılaştırmaların diğer ürünler bazında ya da emekli ve çalışanlarımızın gelirleri esas alınarak yapılması halinde de benzeri sonuçlar ortaya çıkacaktır.
Biraz önce verdiğim oranlar ve rakamlından kırılganlık oluşturmayacak seviyelere ar çalışan, emekli ve diğer dar gelirli vatandaşlarımızın durumlarının 2002 yılına göre iyileştiğini açıkça ortaya koymaktadır. Önümüzdeki dönemlerde de bütçe imkanları ölçüsünde dar gelirli vatandaşlarımızın durumunu daha da iyileştirmek temel önceliklerimiz arasında yer almaya devam edecektir. Daha önce de ifade ettiğim gibi, yoksullukla mücadele hükümetimizin en önemli önceliklerinden birisidir.
Kimsesizlerin kimsesi olma misyonuyla yürüteceğimiz politikamızın 3 önemli unsuru bulunmaktadır. Bu unsurlardan 1.'si, ekonomik kalkınma yoluyla artan geliri adaletli bir şekilde dağıtmaktır. 2. unsur, fiyat istikrarını sağlamak suretiyle, dar gelirli insanlarımızı enflasyonun maddi ve manevi tahribatından korumaktır. Yoksullukla mücadele stratejimizin üçüncü unsuru ise, zor durumdaki vatandaşlarımıza Sosyal Yardımlaşmayı ve Dayanışmayı Teşvik Fonu ve benzeri kuruluşlar aracılığı ile bugüne kadar yapılan ayni ve nakdi destekleri artırarak devam ettirmektir " açıklamasında bulundu.
2005 YILI BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ
Bakan Unakıtan, 2005 yılı bütçe gerçekleşmelerine değinirken de konsolide bütçe harcamalarının 145.5, konsolide bütçe giderlerinin 130.9, bütçe açığının 14.6, faiz dışı fazlanın 31.8 milyar YTY olarak revize edildiğini belirterek, "Ancak, daha önce de ifade ettiğim gibi, yıl sonu bütçe açığının revize edilen bu tutarın da altında gerçekleşeceğini bekliyoruz. Böylece, 2002 yılında yüzde 14.6 olan konsolide bütçe açığının GSMH'ya oranı 2005 yılı sonunda yüzde 3'ün altına indirilmiş olacaktır" diye konuştu.
Bakan Unakıtan 2006 yılı bütçesiyle ilgili ise, "Bildiğiniz gibi, 2006 yılından itibaren merkezi yönetim bütçe sisteminin uygulamaya konulmasıyla birlikte, bütçenin kapsamı genişletilmekte ve Meclisimizin bütçe üzerindeki denetim yetkisi güçlendirilmektedir. Ayrıca, 2006 yılında çok yıllı bütçe hayata geçirilmektedir. Bu özellikleriyle, 2006 yılı, Türk bütçe tarihinde önemli bir dönüm noktası niteliğindedir. 2006 yılı merkezi yönetim bütçesi, 2003-2005 döneminde olduğu gibi tüm kamu sektörü için yüzde 6.5, merkezi yönetim bütçesi için yüzde 5 faiz dışı fazla hedefine uygun olarak hazırlanmıştır" dedi. Bakan Unakıtan 2006 yılı bütçe giderlerinin 157.3, bütçe gelirlerinin 144.1, bütçe açığının 13.2, faiz dışı fazlanın 33.0 milyar YTL tahmin edildiğini belirtti.
Unakıtan, "Faiz giderleri konusunda 2003-2005 döneminde kaydedilen olumlu gelişme 2006 yılında da devam edecektir. 2002 yılında yüzde 46.8 seviyesinde olan faiz giderlerinin bütçe içerisindeki payının 2006 yılında yüzde 29.4'e düşeceği tahmin edilmektedir. Yatırım harcamalarının bütçe içindeki payı 2002 yılında yüzde 6.6 iken 2006 yılında yüzde 9.5'e yükselmektedir. Hükümetimizin teknolojik gelişmelere verdiği önemin bir göstergesi olarak, 2005 yılında ilk defa araştırma ve geliştirme projelerinde kullanılmak üzere konulan ödenek 2006 yılında artırılmaktadır.
2006 yılında, köylerde yaşayan vatandaşlarımızın hayat standardını yükseltmek amacıyla, içme suyu, yol yapımı ve önceki yıllardan devam eden yatırımlar için bütçeden toplam 600 milyon YTL ödenek ayrılmıştır. Yıl içindından kırılganlık oluşturmayacak seviyelere e gelecek ilave gelir kaynaklarıyla birlikte ayrılacak toplam ödenek 2 milyar YTL'yi bulacaktır. Böylece, yedek ödeneklerden yıl içinde yatırım tertiplerine yapılacak aktarmalar da dikkate alındığında, 2006 yılında yatırım amaçlı kullanılacak toplam kaynak konsolide bütçe bazında 15 milyar YTL'yi aşacaktır. 2006 yılında, tarımsal destekleme ödemelerine 4 milyar YTL ödenek ayrılmıştır.
Bunun dışında, çiftçilerimize düşük faizli kredi verilmesini temin etmek için Ziraat Bankası'na ödenmek üzere 120 milyon YTL'lik ödenek tahsis edilmiştir. Bu yıl, 500 milyon YTL olarak öngörülen Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonunun en az 100 milyon YTL'lik kısmı da tarım ürünlerinin ihracatının desteklenmesi için kullanılacaktır. 2006 yılında, ilköğretim öğrencilerimize bedava kitap dağıtımı için 198 milyon YTL, taşımalı eğitimden yararlanan öğrencilerimize öğle yemeği desteği olarak 152 milyon YTL, ücretsiz kömür desteği için 210 milyon YTL ödenek ayrılmıştır. Ayrıca, özürlü vatandaşlarımız için 460 milyon YTL'si Emekli Sandığı, 110 milyon YTL'si de Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu vasıtasıyla kullanılmak üzere toplam 570 milyon YTL kaynak ayrılmıştır. Esnafımıza düşük faizli kredi verilmesini teminen Halk Bankası'na ödenmek üzere 90 milyon YTL, ihracatın desteklenmesi amacıyla 400 milyon YTL ödenek tahsis edilmiştir" değerlendirmesini yaptı.
Bakan Unakıtan, 2006-2008 yıllarını kapsayan ilk çok yıllı bütçe döneminde, borç stokundaki düşüş eğiliminin sürdürülmesini sağlayacak oranda faiz dışı fazla tutarı elde edilmesi öngörüldüğünü, bu çerçevede, 2006, 2007 ve 2008 yıllarında sırasıyla 33, 32.2 ve 33.5 milyar YTL tutarında maliye tanımlı faiz dışı fazla elde edilmesi hedeflendiğini, 2006-2008 döneminde bütçe açığındaki düşüş eğiliminin devam etmesi ve 2008 yılı sonunda merkezi yönetim bütçe açığının GSMH'ya oranının yüzde 0.8'e düşmesi öngörüldüğünü, bütçe açığının 2006 yılında 13.3 milyar YTL, 2007 yılında 11.9 milyar YTL ve 2008 yılında 5.2 milyar YTL olması programlandığını kaydetti.
